SunnudagsMogginn - 07.08.2011, Blaðsíða 8

8 7. ágúst 2011
Frá því að alda mótmæla hófst í hinum arabíska
heimi í síðastliðnum desember hefur hún farið víða.
Byltingar voru gerðar í Túnis og Egyptalandi og
borgarastyrjöld geisar í Líbíu. Uppreisnir hafa verið
gerðar í Sýrlandi, Barein og Jemen. Þá hafa kröftug
mótmæli verið á götum úti í Alsír, Írak, Jórdaníu,
Marokkó og Óman en í minna mæli í Kúvæt, Líb-
anon, Máritaníu, Sádí-Arabíu og Súdan. Sameig-
inleg krafa fólksins hefur verið að fella ógnarstjórn-
ina.
Í Sýrlandi hófust mótmælin í janúar en uppreisn
var gerð þann 15. mars. Í von um að bæta lífskjör
sín hefur fólk farið í kröfugöngur, hungurverkföll,
valdið eignaspjöllum og gert árásir gegn stjórnvöld-
um. Herinn og sveitir Assads hafa brugðist grimmi-
lega við og talið er að meira en 1300 manns hafi
látið lífið það sem af er ári. Mun fleiri hafa slasast
og fjöldi fólks er í haldi. Stjórnvöld hafa sumstaðar
skrúfað fyrir vatn og rafmagn. Þá hafa sveitir As-
sads lagt hald á hveiti og matvæli og í borginni
Daraa blasir hungursneyð við af þessum völdum en
nú eru miklir hitar á svæðinu.
Arabíska vorið á erfitt
uppdráttar í Sýrlandi
Skriðdrekar taka sér stöðu í Hama. Talið er að ríflega
100 manns hafi látið lífið í árásum ógnarstjórnarinnar.
Reuters
B
ashr al-Assad fæddist 11. september 1965
og hefur verið við völd frá árinu 2000.
Hann hafði framan af engar fyrirætlanir
um stjórnmálaþátttöku og lærði augn-
lækningar í Háskólanum í Damaskus. Eins og svo
margir austurlenskir aðalsmenn fór hann til Lond-
on til frekara náms. Eldri bróðir Bashrs, Basil al-
Assad, átti að taka við ríki föður þeirra, Hafez al-
Assad, sem hafði stýrt landinu með harðri hendi
um rúmlega 25 ára skeið. Basil lést hinsvegar í bíl-
slysi árið 1994 og þá varð ljóst að Bashr tæki við
völdum þegar Hafez félli frá. Bashr gekk í herinn og
var gerður að leiðtoga Baath-flokksins og sýrlenska
hersins við fráfall föður síns árið 2000.
Í byrjun valdatíðar sinnar gaf Bashr al-Assad
vonir um að hann væri boðberi nýrra strauma í
hinu kúgaða ríki sem hann erfði frá föður sínum.
Hann lét hafa eftir sér að lýðræðislegri stjórn-
arhættir væru leiðin til betra lífs en í valdatíð sinni
hefur hann þó verið gagnrýndur fyrir mannrétt-
indabrot, slaka efnahagsstjórn og spillingu. Lítil
þróun hefur verið í sýrlensku þjóðfélagi í valdatíð
hans og árið 2007 voru sett lög um að haldið væri
utan um öll samskipti sem færu fram á spjall-
borðum. Auk þess var lokað fyrir aðgang að vefjum
á borð við Wikipediu, Youtube og Facebook.
Mannréttindasamtökin Amnesty International
og Human Rights Watch hafa ítrekað birt fréttir af
því hvernig sveitir al-Assads beiti pyntingum,
fangavistun og drápum til að berja niður andstöðu
við ógnarstjórnina. Á meðal allra arabaríkjanna eru
hið sýrlenska sýnu verst í að hefta ferðir aðgerða-
sinna sem er brot á alþjóðalögum.
Með herinn á sínu bandi
Í valdatíð Assad-fjölskyldunnar hefur herinn verið í
nánu samráði við ógnarstjórnina. Þegar Hafez
braust til valda kom hann nánum samstarfs-
mönnum sínum fyrir í lykilstöðum innan hersins
sem hefur tryggt völd fjölskyldunnar. Öryggis-
sveitir, herinn og valdhafar eru því í nánu samráði
sem hefur leitt til þess að aðgerðir eru vel sam-
hæfðar. Þetta hefur verið talinn grundvallarmunur
á aðstæðum miðað við lönd á borð við Túnis og
Egyptaland.
Nú í vikunni sendi al-Assad hersveitir og skrið-
dreka inn í miðborg Hama þar sem uppreisnir hafa
verið hvað skæðastar á árinu. Árásin þykir bera vott
um staðfestu al-Assads í að bæla niður uppreisnina.
Á undanförnum mánuði hafa hundruð þúsunda
mótmælenda komið þar saman í von um að knýja
fram breytingar. Borgin er ein af þeim fimm stærstu
í landinu og mótmælin voru farin að dreifast frekar
um landið. Talið er að frá því að vopnuð átök hófust
á sunnudag hafi yfir 100 manns týnt lífi. Nú stendur
Ramadan-hátíðin yfir þá múslimar fasta og koma
saman til að biðja í moskum. Svo virðist sem stjórn-
völd hafi óttast að mótmælendur næðu að virkja
fólk sem komið var saman í moskum til aðgerða en
aðstæður í borginni eru hræðilegar þar sem matur
og vatn eru af skornum skammti.
Atburðirnir hafa þá þýðingu að einangrun Sýr-
lands innan alþjóðasamfélagsins fer vaxandi. Sam-
einuðu þjóðirnar hafa ekki enn sett fram kröfu um
að Assad láti af völdum en samskipti við Vesturlönd
eru nú stirð. Assad hefur áður lýst yfir andúð sinni á
Vesturlöndum og Ísrael og atburðir vikunnar hafa
haft slæm áhrif á samskipti við gamla samherja á
borð við Rússa og Tyrki.
Maður með andlitsgrímu af Bashr al-Assad mótmælir ógnarstjórn
hans fyrir framan stríðsdómstólinn í Haag fyrr á árinu.
Reuters
Sýrland í klóm
Bashr al-Assads
Forsetinn er staðráðinn í að
berja niður uppreisnina
Vikuspegill
Hallur Már hallurmar@mbl.is
Hundruð þúsunda komu saman til að mótmæla
ógnarstjórn Bashr al-Assads í Hama í vikunni.
Reuters
Á sama tíma og árásin var
gerð á Hama fóru fram rétt-
arhöld yfir Hosni Mubarak
sem var hrakinn frá völdum í
Egyptalandi fyrr á árinu. Mikill
áhugi er á réttarhöldunum
sem sýnd eru beint í sjón-
varpi. Talið er að ógn-
arstjórnin nýti sér þau til
dreifa athyglinni frá árás-
unum.
Um þessar mundir er verið að
rétta yfir Hosni Mubarak.
Reuters
Tímasetningin
engin tilviljun
Lambalæri New York marinerað
1398kr.kg
FRÁB
ÆRT
Á
GRIL
LIÐ
fyrst og fremst ódýrt