Morgunblaðið - 01.04.2010, Side 14

INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 2010
Styrkir úr
Pokasjóði
Stjórn Pokasjóðs hefur ákveðið að
auglýsa eftir umsóknum um styrki
fyrir árið 2010.
Frestur til að sækja um styrk úr
Pokasjóði rennur út 15. apríl nk.
Umsóknir skulu fylltar út á
www.pokasjodur.is en þar eru
allar upplýsingar um sjóðinn,
fyrirkomulag og styrki.
Í ár hefur verið ákveðið að ein-
skorða styrki við tvö málefni, þ.e.
mannúðarmál og umhverfismál.
Bæði einstaklingar og félagasamtök
geta sótt um styrki úr sjóðnum.
UMSÓKNARF
RESTUR
RENNUR ÚT 1
5. APRÍL
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
TILLÖGUR Fangelsismálastofn-
unar um vistunarúrræði utan fang-
elsa koma ekki til framkvæmda í
bráð. Unnið var að frumvarpi um
breytingar á lögum um fullnustu
refsinga með hliðsjón af tillögunum
í dómsmálaráðuneytinu en ekki
tókst að ljúka frumvarpsgerð fyrir
tilskilinn frest, þ.e. til að koma
frumvarpinu á dagskrá vorþingsins.
Fresturinn rann út á þriðjudag.
Úrræðin eru rafrænt eftirlit og
rýmri reglur um samfélagsþjónustu
og reynslulausn. Að mati Fangels-
ismálastofnunar jafngilti það 23
fangarýmum yrðu úrræðin að veru-
leika.
Ragna Árnadóttir dómsmálaráð-
herra segir að frumvarpsgerðin hafi
tafist einfaldlega vegna þess að
standa verði mjög vel að undirbún-
ingi og mörg álitamál þurfi að
skoða. „Þetta má ekki vera þannig,
að við gefum afslátt af refsingum
vegna þess að við höfum ekki pláss
fyrir fanga,“ segir Ragna og bætir
við að það væri mjög öfugsnúið að
um leið og löggjafinn þyngdi refs-
ingar væri slegið af þeim á móti.
Ýmislegt þarf að skoða
Í tillögunni um vægi reynslu-
lausnar er gert ráð fyrir að Fangels-
ismálastofnun geti heimilað föng-
um, sem afplána sinn fyrsta dóm, að
fá reynslulausn að liðnum helmingi
refsitímans, jafnvel þó að um sé að
ræða alvarlegt eða gróft brot.
Ragna segist fremur neikvæð í
garð þeirrar hugmyndar og þess yf-
irleitt að stytta eigi fangelsisvist
með þessum hætti.
Hvað varði samfélagsþjónustuna
þurfi þá að skoða ýmis atriði, s.s.
hvaða áhrif það hafi að hægt sé að
fullnusta allt að tólf mánaða fang-
elsisdóma með samfélagsþjónustu.
„Í dag eru það sex mánuðir og ef
þessu verður breytt í níu eða tólf
mánuði þarf að skoða það nákvæm-
lega hvers konar dómar myndu falla
þar undir og hverja ætti að und-
anskilja,“ segir Ragna og tekur
fram að um sé að ræða nokkuð al-
varleg brot ef viðkomandi er dæmd-
ur í níu eða tólf mánaða fangelsi.
Fyrir utan það er enn álitamál
hvort Fangelsismálastofnun á að
heimila mönnum að fullnusta refs-
ingu með samfélagsþjónustu eða
hvort dómstólar eiga að sjá um það.
Dómstólaráð gerði athugasemdir
við ákvæði í frumvarpi til laga um
fullnustu refsinga árið 2005, en þá
var gert ráð fyrir að dómþolar sem
fengið höfðu allt að níu mánaða
dóma gætu afplánað með sam-
félagsþjónustu.
Fimm ár og engin úttekt
Allsherjarnefnd Alþingis féll frá
tillögunni í frumvarpinu vegna at-
hugasemda dómstólaráðs. Í kjölfar-
ið var lagt til að dómsmálaráðuneyt-
ið léti gera faglega úttekt á kostum
og göllum þess að dómstólar
dæmdu til samfélagsþjónustu í stað-
inn fyrir að Fangelsismálstofnun
ákvæði hverjir fengju að gegna
henni.
Nú tæpum fimm árum síðar hefur
úttektin ekki verið unnin. Ragna
segir þetta eitt af því sem þurfi að
athuga og raunar standi úti grund-
vallaspurningar sem þurfi að svara.
Áfram verði því unnið að frumvarp-
inu á næstu mánuðum.
Plássleysi má ekki leiða
til afsláttar af refsingum
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Bjart Herbergi í Kópavogsfangelsi þar sem konur afplána meðal annarra.
Í HNOTSKURN
»Fangelsismálastofnun hef-ur fengið tilboð um raf-
rænt eftirlit. Gert er ráð fyrir
10 föngum og kostnaður 8 þús-
und krónur á fanga daglega.
»Eftirlitið myndi þó aðeinsjafngilda fimm afplán-
unarrýmum á ári.
Frumvarp um úr-
ræði utan fangelsa
ekki lagt fram í vor
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
PÁLL Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins,
segir að Samkeppniseftirlitið hafi brugðist við kvört-
unum Múrbúðarinnar, en eigandi fyrirtækisins sagði í
Morgunblaðinu í gær að hann hefði engin viðbrögð
fengið frá stofnuninni.
Páll Gunnar sagði að Samkeppniseftirlitið hefði feng-
ið kvörtun frá Múrbúðinni í lok október vegna yfirtöku
Landsbankans á Húsasmiðjunni.
„Vegna hennar óskuðum við eftir sjónarmiðum Múr-
búðarinnar um umræðuskjal um fjárhagslega endur-
skipulagningu sem eftirlitið gaf út. Þar var verið að
fjalla um sömu álitaefni og kvörtunin snerist um. Múr-
búðin sendi inn sjónarmið sín um þetta í janúar. Sam-
hliða þessu er Samkeppniseftirlitið með rannsókn á yf-
irtöku Landsbankans á Húsasmiðjunni. Við höfum verið
að nýta sjónarmið Múrbúðarinnar og fleiri við þá athug-
un.“
Líka hægt að leita til ESA
Páll Gunnar sagði að til viðbótar við þetta hefði Sam-
keppniseftirlitið tekið við kvörtunum frá Múrbúðinni og
starfsmenn eftirlitsins hefðu átt fund með lögmanni
búðarinnar. Á þeim fundi hefði verið kallað eftir ít-
arlegri upplýsingum um þau tilvik sem kvartað var yfir,
vegna þess að þau voru nokkuð almenn, en þær upplýs-
ingar hefðu ekki borist. Páll Gunnar sagði það því ekki
rétt sem Baldur Björnsson, eigandi Múrbúðarinnar,
hélt fram í Morgunblaðinu í gær að engin svör hefðu
borist frá Samkeppniseftirlitinu og að eftirlitsstofnanir
gætu ekki tekið á málum.
Páll Gunnar sagðist hvetja alla til að senda Sam-
keppniseftirlitinu ábendingar ef þeir hefðu grun um
samkeppnisbrot. „Það skiptir hins vegar miklu máli að
slíkar kvartanir séu settar fram á skýran hátt og studd-
ar gögnum eins og mögulegt er. Tími starfsmanna Sam-
keppniseftirlitsins er takmarkaður og við þurfum að
forgangsraða m.a. eftir því hvaða árangur við teljum
verða af aðgerðum.“
Páll Gunnar tók fram að Samkeppniseftirlitið hefði í
ýmsum tilvikum bent aðilum á þann möguleika að
kvarta til Eftirlitsstofnunar EFTA (ESA), en forstjóri
Múrbúðarinnar segist ætla að fara þá leið.
Brugðumst við kvört-
unum Múrbúðarinnar
Hægt er að senda ábendingar um
samkeppnislagabrot til Sam-
keppniseftirlitsins í gegnum vef-
síðu stofnunarinnar. Samkeppn-
islög banna hvers konar
samkeppnishamlandi samráð og
misnotkun á markaðsráðandi
stöðu. „Brot á samkeppnislögum
geta verið framin með leynd og
valdið almenningi og atvinnulíf-
inu miklu tjóni. Það er því mjög
brýnt fyrir Samkeppniseftirlitið
að fá upplýsingar um það þegar fyrirtæki hafa með
sér ólögmætt samráð um t.d. verð eða skipta með
sér mörkuðum,“ segir á heimasíðu stofnunarinnar.
Brot geta valdið almenningi tjóniForstjórinn segir mikilvægt
að rökstyðja kvartanir vel
Páll Gunnar
Pálsson