Morgunblaðið - 18.05.2010, Blaðsíða 4

Afskrifa milljarða króna
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Við höfum afskrifað hlutaféð í fé-
laginu – allt saman – sem varúðar-
færslu vegna þess að við viljum gæta
þess að ofmeta ekki eignir í reikn-
ingum okkar. Félagið er auðvitað í
fjárhagslegri endurskipulagningu.
Það hafa orðið veruleg áföll í tekju-
mótuninni eins og þekkt er orðið,“
segir Stefán Pétursson, fram-
kvæmdastjóri fjármálasviðs Lands-
virkjunar og stjórnarformaður E-
Farice, um afskriftir fyrirtækisins á
hlutafé í félaginu vegna Danice-sæ-
strengsins en félagið á einnig
strenginn Farice.
Eins og rakið er hér til hliðar
lögðu sex aðilar inn hlutafé í E-Fa-
rice. Orkufyrirtækin hafa afskrifað
hlutafé sitt að hluta eða öllu leyti og
Skipti að fullu í varúðarfærslu. Hjá
Vodafone fengust hins þær upplýs-
ingar að ekki væri hægt að greina
frá stöðu hlutarins fyrir aðalfund. Þá
orðaði starfsmaður fjármálaráðu-
neytisins það svo að úr því að orku-
fyrirtækin hefðu afskrifað sinn hluta
myndi ríkissjóður að líkindum gera
það líka. Samanlagt nema afskrift-
irnar milljörðum króna.
Forsagan að aðkomu Lands-
virkjunar er sú að félagið lagði í árs-
byrjun 2008 fram 495 milljónir
króna í félagið í formi nýs hlutafjár
og jók svo hlut sinn þegar það keypti
bróðurpartinn af hlut HS Orku fyrir
371 milljón. Það gera samanlagt 866
milljónir króna og bendir Stefán í
því samhengi á að það jafngildi um
6,5 milljónum dala, eða 0,4% af eigin
fé Landsvirkjunar.
Inntur eftir því hvort E-Farice
standi í raun frammi fyrir gjaldþroti
segir Stefán svo ekki vera.
„Vandamálið er að það náðist
ekki að ljúka fjármögnun félagsins
fyrir bankahrun. Það þýðir að félag-
ið hefur ekki það þolinmóða fjár-
magn sem það þarf til þess að þreyja
þorrann og þess vegna er nauðsyn-
legt að fara í fjárhagslega endur-
skipulagningu. Félagið á töluverðar
eignir í strengjunum en tekjuáætl-
anir þess hafa hins vegar skekkst
verulega við efnahagshrunið og þá
töf sem orðið hefur á uppbyggingu
gagnavera.“
Orkuveitan afskrifar líka
Aðspurður um verðmatið á
hlutafé Orkuveitu Reykjavíkur í E-
Farice segir Hjörleifur B. Kvaran,
forstjóri Orkuveitunnar, að fyrir-
tækið hafi afskrifað 70% af um 500
milljóna hlutafé, eða 350 milljónir.
„Það var tekin ákvörðun um að
afskrifa hluta af eign okkar í þessu
félagi í reikningum okkar um síð-
ustu áramót [...] Við lögðum 500
milljónir í þetta í upphafi. Það var
ákveðið að beiðni þáverandi fulltrúa
ríkisstjórnarinnar. Þá var óskað eft-
ir því að orkufyrirtækin, Lands-
virkjun, Orkuveita Reykjavíkur og
Hitaveita Suðurnesja kæmu að lagn-
ingu nýs sæstrengs á milli Íslands
og Evrópu, framkvæmd sem menn
töldu nauðsynlega til að bæta hér
fjarskipti og opna fyrir möguleikann
á að fyrirtæki kæmu og hæfu hér
starfsemi, einkum og sér í lagi
gagnaver. Þetta var álitið nauðsyn-
legt til þess að þau gætu komið hing-
að og keypt hér orku. Orkufyrirtæk-
in þrjú samþykktu að leggja hlutafé
í þetta félag sem heitir E-Farice og
síðan er sagan sú að það var
hafinn undirbúningur að því að
leggja þennan streng.“
Gagnaver áttu að verða
helsti notandinn
Hjörleifur segir stöðuna
gerbreytta: „Nú er strengur-
inn kominn en viðskiptin um
hann eru tiltölulega lítil. Það
voru líka tekin lán til að fjármagna
þessa framkvæmd. Gagnaverin eru
ekki komin en þau áttu að vera aðal-
viðskiptavinur Farice,“ segir Hjör-
leifur sem kveðst ekki hafa á hrað-
bergi hve stór hluti af hlutafénu
hefði verið tekin að láni.
„Það hefur ekki verið séreigna-
merkt. Orkufyrirtækin lögðu í þetta
nokkur hundruð milljónir hvert og
eignuðust þar með 50,5% í félaginu.
Ég nefndi þessar afskriftir á fundi
með þingmönnum í iðnaðarnefnd
fyrir helgi. Þeir voru að spyrja hvort
það væru ekki alltaf einhver fyrir-
tæki að koma hingað og óska eftir
því að kaupa orkuna.
Ég sagði að það væri ekki allt
sem sýndist í því efni [...] Við höfum
átt von á fulltrúum erlendra banka
sem hafa ætlað að ræða við okkur en
það hefur tafist vegna þess að það
var ekki flogið. Nú spyrja menn sig
hvort hægt sé að komast heim með
flugi ef það er þá flogið á annað
borð,“ segir Hjörleifur.
Aðspurður um afskriftir félags-
ins segir Friðrik Friðriksson, fram-
kv.stj. sölu- og framleiðslusviðs HS
Orku, Hitaveitu Suðurnesja hafa af-
skrifað um 125 milljónir króna eða
allan sinn hlut. „Verkefnið er mjög
þungt. Þeir sem hafa lagt peninga í
þetta munu fá þá seint til baka.“
 Hlutafé OR, Landsvirkjunar, HS Orku og Skipta í Danice-sæstrengnum fært niður  Ríkið afskrifar
líklega sinn hlut  Óljóst með Vodafone  Strengurinn átti að greiða götu gagnavera  Gosið til tafar
Vandasamt Lagning Danice-sæstrengsins tafðist vegna veðurs. Auk orkufyrirtækjanna átti ríkið, Skipti hf, Og
fjarskipti ehf (Vodafone) hlut í E-Farice, félaginu sem stofnað var um lagningu og rekstur Danice.
4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ 2010
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
„Utanvegaakstur
er óheimill sam-
kvæmt lögum.
Hann er bara
glæpur gagnvart
landinu,“ segir
Svandís Svavars-
dóttir umhverfis-
ráðherra. Í um-
hverfisráðuneyt-
inu hafi í vetur
verið unnið að aðgerðaáætlun gegn
utanvegaakstri og Svandís vonast
til að geta kynnt áætlunina í lok
þessarar viku eða byrjun þeirrar
næstu.
Í Morgunblaðinu í gær var ít-
arlega fjallað um utanvegaakstur
og m.a. birt mynd af ummerkjum
um hann. Einnig voru birtar mynd-
ir af akstri torfæruhjóla í hlíð fyrir
ofan gamlar námur og eftir ómerkt-
um slóða á Sveifluhálsi. Svandís
sagði ljóst að sumir torfæruhjóla-
menn gengju mjög langt og því
miður væru myndir inni á vefsíðum
áhugamanna þar sem menn „stæra
sig af því að hafa ekið utan vega og
kalla það slóðaakstur“, sagði Svan-
dís.
Landið í hættu
Svandís sagði að í aðgerðaáætl-
uninni fælust tillögur að mörgum
breytingum á lögum og reglugerð-
um og þar væri settur tímarammi
um markvissar aðgerðir. „Landinu
stafar beinlínis hætta af þessari
umgengni og við sitjum uppi með
óafturkræf spjöll í stórum stíl. Það
er ekki verjandi að taka á þessu
öðruvísi en að um ofbeldi gegn
landinu sé að ræða og með þeirri
einbeitingu sem þarf til að takast á
við slík mál,“ sagði hún.
Lítil átaksverkefni
duga ekki
Um afar yfirgripsmikið verk-
efni væri að ræða sem tæki til
málaflokka sem féllu undir mörg
ráðuneyti og stofnanir. Einnig
hefði verið haft samráð við fé-
lög útivistarfólks, hestamanna,
jeppamanna, torfæruhjóla-
manna og fleiri. „Þetta er
verkefni til mjög langs tíma
og ég vona innilega að okkur
sé að takast að ná utan um
málið,“ sagði Svandís.
Hingað til hefðu mörg
fremur lítil átaksverkefni gegn
utanvegaakstri verið sett í gang
en það hefði augljóslega ekki
dugað.
 Umhverfisráðherra segir suma stæra sig af því að hafa ekið utan vega og kalla það slóðaakstur
 Kynnir fljótlega aðgerðaráætlun með tillögum um breytingu á fjölda laga og reglugerða
„Sitjum uppi með óafturkræf spjöll“
„Enn hefur lítið heyrst af endan-
legum ákvörðunum um byggingu
gagnavera hér á landi en ef marka
má upplýsingar úr stjórnkerfinu þá
gæti farið að draga til tíðinda á
næstu vikum.“
Svo hljóðaði inngangur frétta-
skýringar Björns Jóhanns Björns-
sonar, blaðamanns á Morgun-
blaðinu, 10. ágúst síðastliðinn, um
stöðuna eins og hún leit út þá.
Nokkrar vikur voru þá liðnar frá
því að lagningu Danice lauk eftir
talsverðar tafir en strengurinn
liggur úr Landeyjum og að vestur-
strönd Jótlands um 2.300 km leið.
Guðmundur Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri E-Farice, félagsins
sem á og rekur strenginn, lét þess
getið í áðurnefndri fréttaskýringu
að hann skynjaði aukinn áhuga er-
lendra aðila á að setja upp gagna-
ver hér.
Rakið var að samið hefði verið
við Verne Holdings um aðgang að
strengnum og að fleiri félög en
Verne og Greenstone ynnu að því
að gagnaver risi hér á landi.
Meðal þeirra var Titan Global
en nöfn netrisanna
Google og Yahoo
bar einnig á
góma í um-
ræðunni á
sínum
tíma.
Tíðindin sem aldrei urðu
BJARTSÝNI RÍKTI Í STJÓRNKERFINU
Akstur utan vega er bannaður á Ís-
landi. Vandinn er sá að í sumum
tilvikum hefur vafist fyrir lögreglu
og dómstólum að skilgreina hvað
teljist vera vegur. Í umferðarlögum
er sagt að vegur sé „vegur, gata,
götuslóði, stígur, húsasund, brú,
torg, bifreiðastæði eða þess hátt-
ar, sem notað er til almennrar um-
ferðar“. Í nýju frumvarpi til um-
ferðarlaga eru gerðar breytingar á
skilgreiningu á hugtakinu vegur,
þannig að í stað orðsins „götu-
slóði“ er lagt til að komi „merkt
vegslóð“, en með því verði skorið
úr um að vegur sé ætíð skilgreint
svæði. Þannig telst því akstur á
ómerktri vegslóð akstur utan
vega.
Í frumvarpinu er hins vegar
ekki fjallað um hvaða kröf-
ur verða gerðar til merk-
inga á vegslóð, en „gera
má ráð fyrir að í fram-
tíðinni geti opinber
skráning á vegslóð í
GPS-staðsetningarkerfi
komið að einhverju leyti í
stað hefðbundinna um-
ferðarmerkja.“
Slóðinn verði að vera merktur
BREYTINGAR Á UMFERÐARLÖGUM Í BÍGERÐ
Svandís
Svavarsdóttir
Helstu hluthafar
í E-Farice
29,5%
25%16,8%
13,4%
11,1%
4,2%
Landsvirkjun 29,50%
Ríkissjóður 25%
Orkuveita Reykjavíkur 16,80%
Skipti 13,40%
Vodafone 11,10%
HS Orka 4,20%
Flutningsgeta Danice er 5.120 Gb/sek.
Notkunin er um 25 Gb á sekúndu.
Farice-strengurinn er með 720 Gb/sek
í flutningsgetu.
Samanlagt er hlutafé
30.886.405 evrur eða sem svarar
5,03 milljörðum króna.
Tekið skal fram að gengi evru var
91,2 krónur 31.12.07, skömmu áður en
hlutafé var lagt fram.
Miðað við það var verðmæti hlutafjár þá
um 2,8milljarðar króna.