Morgunblaðið - 18.05.2010, Blaðsíða 13

13
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. MAÍ 2010
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Öskuregnið buldi látlaust á leiðang-
ursmönnum sem fóru að eldstöðinni
á toppi Eyjafjallajökuls á sunnudag-
inn var. Eldingar hlupu um gos-
mökkinn og stöðurafmagnið var svo
sterkt að menn kitlaði í fingurgóm-
ana við það eitt að rétta upp hend-
urnar og hárin stóðu á höfðinu á
þeim. Sumir vildu meina að hárin
hefðu risið vegna þess að þeir hefðu
verið svona hræddir!
Haraldur Sigurðsson eldfjalla-
fræðingur var í leiðangrinum ásamt
fleiri vísindamönnum en ferðin var
farin á vegum Jarðvísindastofunar
Háskóla Íslands.
„Það er einkenni margra
sprengigosa að það verður mikið af
eldingum og rafvirkni,“ sagði Har-
aldur. Þetta stafar af skamm-
hlaupum sem verða á milli efri laga
gosmakkarins og jarðar. Einnig
myndast mikil spenna milli ösku-
kornanna og gufunnar í mekkinum.
Haraldur sagði að vegna rafvirkn-
innar hefði ekki verið farið upp á
Goðastein, hæsta punkt við gíginn,
vegna eldingahættu.
Tilgangur ferðarinnar var ekki
síst sá að afla hraunsýna en til þessa
hafði einkum verið aflað öskusýna.
Nú fengust stór sýni úr hraun-
slettum. Stórar og brennheitar
hraunslettur hafa kastast frá eld-
gígnum og lent á jöklinum. Þar
bráðnar undan þeim þegar bomb-
urnar sökkva í ísinn.
„Þær geta verið á stærð við
rúmdýnur eða jafnvel bíla,“ sagði
Haraldur. Vísindamennirnir tóku
sýni úr stórri hraunslettu sem var
um metri í þvermál, á að giska 2-3
tonn að þyngd, og hafði hún þeyst
um kílómetra frá gígnum. Stór moli
úr bombunni er nú kominn á Eld-
fjallasafnið í Stykkishólmi.
Sýnin á m.a. að nota til að meta
hvaða gastegundir eru í kvikunni og
í hve miklu magni. Vísbendingar eru
um að sprengingarnar í gígnum nú
stafi ekki af vatni sem snerti hraunið
heldur séu vegna þess að kvikan sé
svo gasrík. Ef sú er raunin heldur
öskuframleiðsla áfram, jafnt þótt
jökulvatn komi ekki lengur við sögu.
Morgunblaðið/RAX
Krímóttur Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur með ösku í andlitinu.
Búið er að útvega haga fyrir á þriðja þúsund ær af gos-
svæðinu, að sögn Sveins Sigurmundssonar, fram-
kvæmdastjóra Búnaðarsambands Suðurlands. Bænd-
um sem eru að lenda í vandræðum vegna eldgossins í
Eyjafjallajökli fjölgar dag frá degi.
Byrjað verður á að flytja fé að Þverá á Síðu í dag.
Fengist hafa leyfi til að flytja fé á fleiri staði. Stærsta
svæðið er 4.600 ha landgræðslugirðing við Leiðvöll.
Einnig verður hægt að flytja fé að Lágu-Kotey í Með-
allandi og rætt er um fleiri svæði. Jarðirnar eru ýmist í
einkaeigu eða ríkisjarðir. Ekki er enn ljóst hve mörgu
fé þarf að útvega sumarhaga. Bændur undir Eyjafjöll-
um og í Mýrdal voru með 10.500 fjár á fóðrum í vetur.
Sveinn taldi vart hægt að sjá í dag að hey yrðu til
nytja á þeim jörðum þar sem askan er mest, t.d. í A-
Eyjafjallahreppi og jafnvel í Mýrdalshreppi.
Ráðunautar heimsóttu 120 bú á gossvæðinu í síðustu
viku. Í dag er að vænta áfangaskýrslu um stöðu mála.
Svavar Ólafsson var að huga að hrossum á Bólstað í
Landeyjum þegar ljósmyndarann bar að. Hann var að
setja upp rafgirðingu til að halda hestunum sínum frá
öskunni og sá um að þeir hefðu nóg af hreinu heyi.
Morgunblaðið/RAX
Hestar í girðingu í Landeyjum Svavar Ólafsson sér um að hestarnir hafi nóg af hreinu heyi.
Fé flutt burt af gossvæðinu
Yfirtaka banka á atvinnu-
fyrirtækjum
Áhrif á samkeppni og endurreisn atvinnulífsins
Dagskrá // Fundarstjóri er Rögnvaldur J. Sæmundsson, formaður stjórnar Samkeppniseftirlitsins
SAMKEPPNISEFTIRLITIÐ
Borgartúni 26, 125 Reykjavík,
www.samkeppni.is
MORGUNFUNDUR //
Stóru viðskiptabankarnir þrír hafa tekið
yfir ýmis atvinnufyrirtæki á undanförnum
misserum. Þessi ítök bankanna í atvinnulífinu,
samhliða almennri fjármálaþjónustu þeirra, geta
augljóslega haft óheppileg áhrif á samkeppni á
viðkomandi sviðum atvinnulífsins.
Samkeppniseftirlitið hefur brugðist við þessu
með ýmsum hætti. Í umræðuskjali nr. 2/2009,
Bankar og endurskipulagning fyrirtækja, var
fjallað ítarlega um þau sjónarmið sem hafa
þarf í huga við endurskipulagningu banka á
atvinnufyrirtækjum.
Þá hefur Samkeppniseftirlitið í nýlegum
ákvörðunum leitast við að setja bönkunum
leikreglur sem miða að því að takmarka óæskileg
áhrif á samkeppni. Úrskurður áfrýjunarnefndar
samkeppnismála nr. 18/2009 hefur mikla
þýðingu í þessu samhengi. Fræðast má nánar
um þetta á heimasíðu Samkeppniseftirlitsins,
www.samkeppni.is.
Á morgunfundinum verða þessi mál rædd
frá sjónarhóli stjórnvalda, atvinnufyrirtækja,
fjárfesta og fjármálafyrirtækja.
FUNDURINN ER ÖLLUM OPINN
Vinsamlegast skráið þátttöku á
samkeppni@samkeppni.is, fyrir kl. 12,
miðvikudaginn 19. maí nk.
Fimmtudagur 20. maí kl. 8:30 Hilton Reykjavík Nordica, salur H&I, Suðurlandsbraut 2
PO
R
T
hö
nn
un
Gylfi Magnússon
efnahags- og viðskiptaráðherra
Páll Gunnar Pálsson
forstjóri Samkeppniseftirlitsins
Vilmundur Jósefsson
forstjóri Gæðafæðis og formaður
Samtaka atvinnulífsins
Kristín Pétursdóttir
forstjóri Auðar Capital
Þórður Friðjónsson
forstjóri NASDAQ OMX Iceland
Birna Einarsdóttir
bankastjóri Íslandsbanka
Umræður
Fundarlok
8:30
8:45
9:00
9:10
9:20
9:30
9:40
9:50