Morgunblaðið - 14.06.2010, Page 23

Menning 23FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. JÚNÍ 2010
Skaftfell, miðstöð myndlistar á
Austurlandi, auglýsir nú eftir
umsóknum í gestavinnustofur
á næsta ári. Gestavinnustof-
unum er ætlað að stuðla að
samfélagi listamanna, heima-
manna og gesta, að því er segir
í tilkynningu, og „að búa í hag-
inn fyrir skapandi samræður
milli listarinnar og hversdags-
ins“.
Þrjú hús á Seyðisfirði eru í
boði fyrir gestalistamenn, þ.e. gestavinnustofan í
Skaftfelli, Hóll við Vesturveg (gestavinnustofa
Birgis Andréssonar heitins sem rekin er í minn-
ingu hans) og Járnhúsið við Fossgötu. Frekari
upplýsingar á skaftfell.is
Myndlist
Skaftfell óskar eftir
umsóknum
Birgir Andrésson
heitinn
Gengismunur heitir nýútkomin
ljóðabók eftir Jón Örn
Loðm fjörð sem Nýhil gefur út.
Hér er á ferðinni „ljóðabók um
rannsóknarskýrslu, rannsókn-
arskýrsla um ljóðabók, ljóða-
bók um ljóðabók og rannsókn-
arskýrsla um rannsóknar-
skýrslu, kokkuð úr hráefni
skýrslunnar sem við óttumst
öll og elskum af vélum, sem
Jón Örn Loðmfjörð skrifaði,
forritaði, tamdi og þjálfaði sérstaklega til þessa
verks“ segir í tilkynningu.
Leiðbeinandi útsöluverð er sagt tíu sálir, tólf
handtökuskipanir og tuttugu fjandsamlegar yfir-
tökur.
Bókmenntir
Ljóðabók um rann-
sóknarskýrslu
Kápa bókarinnar
Gengismunur.
Rósa Gísladóttir myndlistar-
maður sýnir nokkrar kyrralífs-
myndir í sal Sambands ís-
lenskra myndlistarmanna,
SÍM, í Hafnarstræti. Á sýning-
unni gefur að líta ljósmynda-
verk frá 2008 af plastflöskum
og umbúðum, ljósi og skugga.
Rósa hefur oft áður unnið út
frá þessu þema, að því er segir
í tilkynningu, m.a. á sýning-
unum Kyrralífsmyndir í Ný-
listasafninu 1999, og Kyrralífsmyndir frá Plastöld
í Listasafni ASÍ 2004. Rósa hlaut myndlistar-
menntun við Myndlista- og handíðaskóla Íslands,
Akademie der bildenden Künste í München og
Manchester Metropolitan University.
Myndlist
Plastflöskur, um-
búðir, ljós, skuggi
Hluti ljósmyndar
eftir Rósu.
Spænskir bókaútgefendur hafa tek-
ið höndum saman um útgáfu á bók-
um á rafrænu sniði og stofnað sér-
stakt fyrirtæki, Libranda, sem
annast mun stafræna bókadreif-
ingu. Fyrsti skammtur kemur á
markað eftir rúman mánuð, en þá
verða 2.000 bækur tíu útgefenda
gefnar út samtímis. Libranda á síð-
an að dreifa bókunum til verslana
eða annarra smásöluaðila að því er
kemur fram á vefsetri framtaksins,
www.libranda.com/. Þar kemur
einnig fram að samið verði við
Apple, Amazon og Google um sölu á
bókum, en 22 netverslanir hafa
þegar samið við Libranda.
Hver útgefandi ákveður útgáfu-
dag fyrir viðkomandi bækur sínar
og verð þeirra og semur sjálfur við
smásala fyrir milligöngu Libranda,
sýslar með afslætti og tilheyrandi.
Libranda var kynnt á blaða-
mannafundi í vikunni og þá kom
meðal annars fram að framvegis
hyggist flestir útgefendurnir gefa
helstu bækur út samtímis á pappír
og á rafrænu sniði, en sumir, til að
mynda Planeta, sem er einn af ris-
unum í spænskri bókaútgáfu, muni
taka ákvörðun um hverja bók fyrir
sig.
Verð á bókum í rafrænni útgáfu
verður um 20% lægra en á pappír.
Aðstandendur Libranda segjast
gera ráð fyrir því að tap verði af
rekstrinum næstu fimm árin ef ekki
lengur.
Útgefendur
í samstarf
Stafræn heildsala
Rafrænt Libranda og Apple ræða
um sölu á bókum sem lesa má í iPad.
Tónlistarhátíðin Við djúpið verður
haldin í áttunda sinn á Ísafirði hinn
22.-27. júní næstkomandi. Um dag-
inn verður lengra komnum tónlist-
arnemum gert fært að sitja mast-
erclass-námskeið með færum
tónlistarmönnum hvaðanæva að en
Listaháskólinn veitir einingar fyrir
þá setu. Seinna um kvöldið verður
leikmönnum jafnt sem leikendum
fært að hlusta á tónleika sem kenn-
ararnir halda en þeim gestum há-
tíðarinnar hefur fjölgað sem koma
einungis tónleikanna vegna.
Tónlistarnám að sumri
„Hugmyndin var bara að gefa
tónlistarnemendum og öðrum kost
á að stunda tónlistarnám um sum-
arið, þannig að ákveðið var að
standa fyrir masterclass-röð á Ísa-
firði. Svo var hugmyndin að fá
kennarana til þess að spila tónleika
á kvöldin. Sem sé námskeið á dag-
inn og tónleikar á kvöldin,“ segir
Greipur Gíslason, framkvæmda-
stjóri hátíðarinnar.
Á hátíðinni er lögð áhersla á fjöl-
breytni, þó greina megi nokkra
klassíska slagsíðu. „Svo erum við
með áherslu á nýja tónlist. Við fór-
um af stað með keppni í leit að nýj-
um tónskáldum til þess að gefa
þeim sem eru að feta sín fyrstu
spor tækifæri á að semja fyrir al-
vöru tónlistarfólk en ekki bara vini
og samnemendur í skólanum. Við
völdum þrjá stráka sem eru núna
búnir að semja sjö mínútna blásara-
kvintettsverk á mann en við erum
að flytja inn skandinavíska blásara
til að spila þessi verk, blásarakvint-
ett Nordic Chamber Soloists,“ segir
Greipur. Boðið verður upp á mast-
erclass-námskeið á píanó, í söng,
fiðluleik og námskeið fyrir píanó-
kennara sem er nýjung, að sögn
Greips. „Við erum með píanókenn-
ara frá Bretlandi, Andrew Quart-
ermain, sem sérhæfir sig í ákveð-
inni kennsluaðferð sem lítið hefur
verið um á Íslandi.“
Þá er ætlunin að fá sópransöng-
konu frá Bandaríkjunum, Janet
Williams, til þess að kenna söng en
hennar koma er mörkuð af sömu
stefnu hjá skipuleggjendum hátíð-
arinnar. „Við höfðum samband við
íslenska söngnemendur í útlöndum
og ein stúlkan benti okkur á að
þessi kona væri að kenna nýja og
skemmtilega hluti sem lítið væri
um á Íslandi. Okkur langar að auka
veg þessa útlenda sjónarhorns og
reyna að markaðssetja þetta þannig
að fleiri útlendir nemendur komi en
við höfum verið með einhverja nem-
endur frá Króatíu og Svíþjóð.“
Classical Music á staðnum
Blaðamaður frá breska tímaritinu
Classical Music ætlar að mæta á
hátíðina og fjalla um hana í blaðinu
en það mun vafalítið hjálpa hátíðar-
höldurum að kynna hátíðina í tón-
listarskólum erlendis. „Við erum
ekki með neina stækkunarkomp-
lexa. Við viljum að nemendur sem
koma á hátíðina geti æft sig og að
námskeiðin séu faglega gerð og að
fólk komi líka á tónleikana vestur
því það er algjörlega þess virði,“
segir Greipur að lokum. gea@mbl.is
Spuni Davíð Þór Jónsson píanisti leikur dæmi á námskeiði í spunapíanóleik
í Edinborgarhúsinu á Ísafirði í fyrra. Ari Bragi Kárason leikur á trompet.
Fjölbreytt há-
tíð með klass-
ískri slagsíðu
» Tónlistar- og sumarnám-
skeiðahátíðin Við djúpið er ár-
legur viðburður á Ísafirði.
» Þeir sem taka þátt í nám-
skeiðunum fá einingar hjá
Listaháskóla Íslands.
» Þeim hefur fjölgað sem
ferðast vestur til að sitja kvöld-
tónleika.
 Við djúpið haldin í áttunda sinn
www.viddjupid.is.
Sagan er svo þvæld
og þreytt að ástæðu-
laust er að tyggja hana nán-
ar ofan í lesendur29
»
Hver gönguslóð er gæfu-vegur rakinn, því gatasérhver liggur beint tilþín.“ Á þessum orðum
hófust Söngvar um vorið eftir Ás-
kel Másson, sem fluttir voru á tón-
leikum Sinfóníuhljómsveitar Ís-
lands á fimmtudagskvöldið. Textinn
er fenginn úr Sonnettusveig Gunn-
ars Gunnarssonar, sem er mun
lengri en í tónverkinu. Kannski má
segja að tónlistin hafi fyllt upp í
eyðurnar, því þótt hljóðfæraleik-
urinn hafi verið lágstemmdur var
hann miklu meira en bara „undir-
leikur“ fyrir söng. Hann skapaði
fallega stemningu, vafði sig utan
um sönginn, lyfti honum upp, litaði
hann, ýmist björtum tónum eða
skuggum.
Áskell er fjölhæft tónskáld sem
getur brugðið sér í ýmis líki. Hér
var hann í hversdagslegum fötum,
tónmálið blátt áfram og einfalt.
Hljóðfæraleikurinn var í hæverskri
fjarlægð frá söng Sigrúnar Hjálm-
týsdóttur, sem var einstaklega tær
og hljómfagur, tilfinningaþrunginn
og seiðandi. Verkið var í heild
þægilegt áheyrnar, notaleg nátt-
úrustemning, nánast eins og sung-
inn ljóðaupplestur, studdur
ísmeygilegum áhrifshljóðum. Án
efa með því betra sem Áskell hefur
samið.
Yfirskrift tónleikanna var „Rum-
on kveður“. Rumon Gamba hefur
gegnt starfi aðalhljómsveitarstjóra
og listræns stjórnanda Sinfóníunn-
ar um árabil, tónleikarnir voru þeir
síðustu með Gamba í þessu hlut-
verki. Segja má að hann hafi kvatt
með stæl.
Tónsmíðin Inngangur og Allegro
op. 47 eftir Elgar var að vísu ekki
skemmtileg, þótt hún hafi yfirleitt
verið vel spiluð. Þetta er eins konar
konsert þar sem strengjakvartett
er í einleikshlutverkinu. Umhverfis
kvartettinn er heil strengjasveit, og
þykkar, þéttofnar strengjaradd-
irnar gera verkið varla auðvelt í
flutningi. Því miður var túlkunin
ekki sannfærandi.
Gallinn var hin ofsafengna ákefð
Gamba, hann leyfði tónlistinni ekki
að byggjast upp, hann var byrjaður
að stjórna af alefli strax á fyrstu
tónunum. Það var engin stígandi,
ekkert sem skapaði spennu. Út-
koman var eins og spennutryllir
þar sem endirinn er endurtekinn
aftur og aftur og aftur. Og aftur.
Þráhyggjukenndur óskapnaður!
Miklu meira var varið í tíundu
sinfóníu Sjostakóvitsj. Þetta er
magnþrungin hljómkviða, sem sagt
er að sé hugleiðing um Stalín og
ógnarstjórn hans. Innhverfari hlut-
ar sinfóníunnar voru stundum dálít-
ið flatir, kannski hefði mátt skapa
meiri undiröldu ógnar og myrkurs.
En hápunktarnir voru skemmtilega
brjálæðislegir, og þá fyrirgafst allt
annað.
Tæknilega séð var leikurinn til
fyrirmyndar, maður dáðist sér-
staklega að glæsilegum flautu-
leiknum. Ofsinn í lokin var líka
ótrúlega flottur og kallaði fram
áköf fagnaðarlæti áheyrenda.
Óneitanlega var þetta glæstur end-
ir á ferli Gamba með Sinfóníunni.
Spennandi verður að sjá hvað nú
tekur við.
Bless, Rumon og takk
Háskólabíó
Sinfóníutónleikar
bbbmn
Verk eftir Elgar, Áskel Másson og Sjos-
takóvitsj. Einsöngvari: Sigrún Hjálmtýs-
dóttir. Stjórnandi: Rumon Gamba. Sin-
fóníuhljómsveit Íslands lék.
Fimmtudagur 10. júní.
JÓNAS SEN
TÓNLIST
Morgunblaðið/Golli
Kvatt Rumon Gamba stýrði Sinfóníuhljómsveit Íslands í síðasta sinn sem að-
alhljómsveitarstjóri sl. fimmtudag. Diddú söng þá með hljómsveitinni.