Morgunblaðið - 17.09.2010, Blaðsíða 16

FRÉTTASKÝRING
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Í dag verður mælt fyrir þingsályktunartillögum
þingmannanefndarinnar sem fjallað hefur um ráð-
herraábyrgð frá því í ársbyrjun. Annars vegar
verður mælt fyrir tillögu meirihluta nefndarinnar
um að fjórir fyrrverandi ráðherrar í ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar verði ákærðir
og hins vegar fyrir tillögu tveggja fulltrúa Samfylk-
ingarinnar í nefndinni um að þrír ráðherrar verði
ákærðir.
Morgunblaðið hefur heimildir fyrir því að enn
sé mikill taugatitringur í þingflokki Samfylking-
arinnar vegna þessa máls og að skoðanir séu mjög
skiptar um ágæti tillögu fulltrúa Samfylking-
arinnar og hvort Samfylkingunni sé yfir höfuð
stætt á að styðja slíka tillögu.
Fullyrt var í gær að Samfylkingin væri klofin í
tvær öndverðar fylkingar í þessum efnum og sá
klofningur hefði ekki gert neitt annað en skýrast,
eftir að Kristín Edwald lögfræðingur mætti í fyrra-
dag á þingflokksfund Samfylkingarinnar og svaraði
þeim spurningum um lögfræðileg álitaefni, sem
þingmenn vildu bera upp. Heimildir úr þingflokki
Samfylkingarinnar herma að svör Kristínar hafi
m.a. falið í sér miklar efasemdir um lögmæti þess
að Alþingi samþykkti að ákæra þrjá eða fjóra fyrr-
verandi ráðherra og draga þá fyrir landsdóm.
Afdrif beggja þingsályktunartillagnanna í
meðförum Alþingis eru því í fullkomnu uppnámi
þar sem vitað er að allir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins munu greiða atkvæði gegn þeim báðum
og líklega þrír, jafnvel fjórir þingmenn Framsókn-
arflokksins, en rétt er þó að geta þess að þingmenn
Framsóknarflokksins munu ekki gefa upp afstöðu
sína fyrr en úr ræðustól á Alþingi. Þeir eru sagðir
halda spilunum þétt að sér.
Loks telja margir að um helmingur þing-
manna Samfylkingarinnar muni vilja fella báðar til-
lögurnar, en það sama eigi við um marga þeirra
eins og þingmenn Framsóknar; þeir ætli ekki að
gefa upp afstöðu sína fyrr en úr ræðustól á Alþingi.
Lögfræðiálitin mikið leyndarmál?
Þingflokkur Samfylkingarinnar fékk á fund
sinn í gær hluta þeirra lagaspekinga sem aðstoðuðu
þingmannanefndina við að meta hvort skilyrði og
efni þættu til þess að leggja til við Alþingi að höfða
mál á hendur ráðherrum á grundvelli laga um ráð-
herraábyrgð. Sérfræðingarnir sem um ræðir eru
Bogi Nilsson, fyrrverandi ríkissaksóknari, Bryndís
Hlöðversdóttir aðstoðarrektor, Jónatan Þórmunds-
son prófessor, Ragnhildur Helgadóttir prófessor,
Róbert R. Spanó prófessor og Sigríður J. Friðjóns-
dóttir vararíkissaksóknari. Búist er við því að þeir
lagasérfræðingar sem ekki ræddu í gær við þing-
flokkinn muni gera það í dag, að loknum fram-
sögum um þingsályktunartillögurnar.
Hluti þingflokksins sat svo í gærkvöldi á
óformlegum fundi með Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur, fyrrverandi formanni Samfylk-
ingarinnar og utanríkisráðherra, en sam-
kvæmt upplýsingum Morgunblaðsins
vildu ekki allir þingmenn flokksins mæta
til fundarins.
Ákveðnir þingmenn hafa leitað eft-
ir því við þingmannanefndina að fá í
hendur þau sérfræðiálit sem ofan-
greindir lögfræðingar unnu fyrir nefnd-
ina, en ekki fengið. Þá hefur Morg-
unblaðið upplýsingar um að enginn
fyrrverandi ráðherranna sem eiga yfir
höfði sér ákærur frá Alþingi og að verða
dregnir fyrir landsdóm, hafi fengið um-
rædd gögn í hendurnar.
Þessi vinnubrögð þingmannanefndarinnar,
sem lagði fram skýrslu með tillögum um gjörbreytt
og bætt vinnubrögð stjórnsýslunnar, Alþingis og
fleiri, eru harðlega gagnrýnd, samkvæmt upplýs-
ingum Morgunblaðsins, bæði meðal þingmanna og
utan þings. Þykir ýmsum viðmælendum Morg-
unblaðsins sem leyndarhyggjan og pukrið sem sé í
kringum störf nefndarinnar sé þvert á þann boð-
skap sem fram komi í skýrslu hennar.
Þegar Morgunblaðið leitaði eftir því í fyrra-
kvöld við Atla Gíslason, formann þingmannanefnd-
arinnar, að fá álit lögfræðinganna sem unnu fyrir
þingmannanefndina í hendur, hafnað Atli þeirri
beiðni. Ekki náðist í Atla í gær þrátt fyrir ítrekaðar
tilraunir.
Ákveðnir vimælendur Morgunblaðsins töldu í
gær að pukrið í kringum nefndarfundina, blátt
bann við því að ræða hvað gerðist á fundunum, vilji
þeir eru að verjast,“ sagði viðmælandi.
Annar, sem er úr stuðningsarmi Ingibjargar
Sólrúnar í Samfylkingunni, bendir á að þrír ráð-
herranna fyrrverandi, þ.e. þeir Geir H. Haarde,
Árni M. Mathiesen og Björgvin G. Sigurðsson hafi
þó ákveðinn grunn að styðjast við í málsvörn sinni,
sem séu niðurstöður Rannsóknarnefndar Alþingis,
um vanrækslu þeirra í starfi. Slíkan grunn hafi
Ingibjörg Sólrún ekki að styðjast við og því geti
hún vart vitað, a.m.k. ekki á þessu stigi, hvernig
hún eigi að verjast.
Annar spyr hvort það sé meginverkefni meiri-
hluta nefndarinnar, sem fulltrúar VG, Framsókn-
arflokksins og Hreyfingarinnar skipa, og minni-
hlutans sem tveir fulltrúar Samfylkingarinnar
skipa, að leita allra leiða til þess að draga fjórmenn-
ingana (Geir H. Haarde, Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir, Árni M. Mathiesen og Björgvin G. Sigurðs-
son) eða þremenningana (allir framangreindir að
Björgvini undanskildum) fyrir landsdóm, án þess
að þeir hafi möguleika á því að bera hönd fyrir höf-
uð sér. Þingmaður sem rætt var við sagði að hann
og fleiri þingmenn litu það alvarlegum augum ef
þeim yrði synjað um leyfi til þess að kynna sér
lögfræðiálit sérfræðinganna í heild.
Vinnubrögð Atla Gíslasonar, formanns þing-
mannanefndarinnar, væru síður en svo yfir gagn-
rýni hafin, sérstaklega ef það væri staðreynd að
það væri fyrst og fremst hann sem stæði fyrir allri
þessari leyndarhyggju og pukri. „Við sem erum að
fjalla um það hvort Alþingi á að ákæra þrjá eða
fjóra fyrrverandi ráðherra erum þannig í hlutverki
ákæruvaldsins. Það hlýtur að vera einsdæmi að
ákæruvaldið eða saksóknari fái ekki að kynna sér
öll málsskjöl, áður en ákvörðun er tekin um það
hvort ákært verður eða ekki,“ sagði hann.
Hvað átti Oddný við?
Nokkrir viðmælendur höfðu það í flimtingum í
gær að Jóhanna Sigurðardóttir hefði opinberlega
svarið af sér öll afskipti af störfum fulltrúa Sam-
fylkingarinnar í þingmannanefndinni og að full-
trúarnir sjálfir hefðu gefið út yfirlýsingu í sömu
veru. Meðal annars spurðu þessir viðmælendur
hvað hefði þá falist í frásögn Oddnýjar G. Harð-
ardóttur, fulltrúa Samfylkingarinnar í nefndinni, í
morgunútvarpi Rásar 2 fyrr í vikunni, þar sem hún
greindi frá því að hún og Magnús Orri Schram,
hinn fulltrúi flokksins í nefndinni, hefðu í síðustu
viku átt trúnaðarfund um málið með formanni
Samfylkingarinnar.
formannsins til þess að halda skýrslum laga-
sérfræðinganna leyndum og handstýra því síðan
hvaða skjöl þingmenn fengju að skoða hlytu að vera
til marks um það að a.m.k. einhver álit sérfræðing-
anna væru þvert á þá niðurstöðu meirihlutans að
Alþingi væri stætt á því að gefa út ákærur á ráð-
herrana fyrrverandi.
Þannig sagði einn viðmælandi að sér skildist
að ekkert ofangreindra lögfræðiálita yrði lagt fram
í heild, heldur hygðist nefndin velja ákveðin gögn í
lokaða möppu, sem einhverjir og þá væntanlega
þingmenn og hugsanlega verðandi sakborningar
fengju að kynna sér.
„Þetta er furðulegt réttarfar. Það að hugs-
anlegir sakborningar geti ekki fengið að kynna sér
málsskjöl eftir að ákæra er í raun komin út, hlýtur
að teljast brot á mannréttindum. Í því felst að sak-
borningar geta ekki einu sinni fengið að vita hverju
Pukur og leyndarhyggja
eru harðlega gagnrýnd
 Mikið spurt um rétt þeirra fjögurra sem eiga ákærur yfir höfði sér frá Alþingi
Morgunblaðið/Kristinn
Til fundar Ingibjörg Sólrún mætir ásamt lögmanni sínum Sigurvin Ólafssyni til fundar í gærkvöldi.
16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. SEPTEMBER 2010
Þar sem áhugi hefur verið fyrir að
fræðast meira um fíkniefni, vímu-
efni og heilsuspillandi efni, afleið-
ingar þeirra og hvernig má þekkja
þau hefur Félag íslenskra fíkni-
efnalögreglumanna, í samvinnu við
Svenska Narkotika Polisföreningen
og Svenska Carnegie Institutet gef-
ið út fræðslu- og forvarnarrit.
Fjallað er á hlutlausan hátt um
fíkniefni frá öllum hliðum í ritinu
og á það að svara sem flestum
spurningum áhugasamra. Félagið
vonast til þess að útgáfa ritsins
verði til þess að flestir öðlist þekk-
ingu á því hvað fíkniefni eru,
hvernig þau líta út, orsakir og af-
leiðingar neyslu þeirra. Þannig
megi forða mörgum frá klóm fíkni-
efnadjöfulsins.
Morgunblaðið/Júlíus
Efni Meðal annars er fjallað um kannabis.
Rit um fíkniefni og
vímuefni gefið út
Snarfari, félag sportbátaeigenda í
Reykjavík, fagnar 35 ára afmæli á
morgun, laugardag. Félagið var
stofnað í húsi Slysavarnafélagsins
18. september árið 1975. Stofn-
félagar voru um sextíu en um 350
manns eru nú í félaginu.
Hafsteinn Sveinsson var fyrsti
formaður félagsins en hann varð
fyrstur manna til þess að sigla
sportbát yfir hafið út til Íslands frá
Evrópu. Í tilefni af afmælinu verður
félagið með kaffiveitingar í félags-
heimili sínu við Snarfarahöfn að
Naustavogi frá kl. 15:00. Hallur
Hallsson hefur ritað sögu Snarfara
sem kemur út í tilefni af afmælinu
og verður Hafsteini afhent fyrsta
eintakið. Gamlir og nýir félagar
eru hvattir til að mæta og gleðjast
með.
Snarfari fagnar 35
ára afmæli sínu
Félag einstæðra foreldra hefur
ákveðið að úthluta styrkjum úr
námssjóði FEF, fjórum styrkjum
fyrir haustönn 2010. Námssjóð-
urinn varð upphaflega til vegna
styrks frá Rauða krossi Íslands í
kjölfar könnunar sem leiddi í ljós að
einstæðir foreldrar væru með verst
settu hópum samfélagsins.
Umsóknareyðublöð er hægt að
nálgast á skrifstofu Félags ein-
stæðra foreldra á Vesturgötu 5 í
Reykjavík. Umsóknarfrestur er til
30. september nk.
Styrkir til einstæðra
Hlynur Jónsson
var kosinn for-
maður Heimdall-
ar, félags ungra
sjálfstæðismanna
í Reykjavík, á að-
alfundi félagsins
sem fram fór sl.
þriðjudag.
Hlynur er
laganemi við Há-
skólann í Reykja-
vík. Hann er fyrrverandi formaður
Ungra frjálshyggjumanna, hefur
setið í stjórn Sambands ungra sjálf-
stæðismanna frá 2009, var í stjórn
Frjálshyggjufélagsins 2007-2010,
stjórn Heimdallar 2007-2008, í
stjórn Ungra frjálshyggjumanna
2004-2006 og var formaður Bákn-
brjóta, félags hægrimanna við HR,
árið 2005.
Hlynur Jónsson for-
maður Heimdallar
Hlynur
Jónsson
STUTT
Vinnubrögð þingmannanefndarinnar í þá veru
að halda sem mestri leynd yfir störfum
nefndarinnar og leyfa ekki þingheimi að
kynna sér lögfræðiálit sem unnin voru fyrir
nefndina eru harðlega gagnrýnd. Alþingi
verður í hlutverki ákæruvaldsins, þeg-
ar kemur að því að ákveða hvort þrír
eða fjórir fyrrverandi ráðherrar verða
ákærðir og dregnir fyrir landsdóm.
Þingmenn sem rætt var við í gær,
telja þau vinnubrögð Atla Gíslasonar,
formanns þingmannanefndarinnar, að
neita þeim um að skoða í heild þau lög-
fræðilegu álit sérfræðinga sem unnin
voru fyrir nefndina,
ekki standast lág-
markskröfur um
gott réttafar. Þeir muni
krefjast gagnanna, því
án þeirra geti þeir ekki
gert upp hug sinn.
Breytt og bætt
vinnubrögð?
FÁTT UM SVÖR
Atli Gíslason