Morgunblaðið - 28.12.2010, Blaðsíða 17

17
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. DESEMBER 2010
Leika Leikskólabörn í Hafnarfirði skemmtu sér vel þegar þau brugðu sér út fyrir lóð skólans síns ásamt kennurum. Hlýtt hefur verið í veðri undanfarið – það gerir útiveruna enn skemmtilegri.
Eggert
Vonandi mun sá tími
sem eftir er af árinu
ekki koma í veg fyrir að
árið 2010 marki tíma-
mót hvað varðar sögu-
lega lítinn fjölda lát-
inna í umferðinni á
Íslandi. Það eru þó
blendnar tilfinningar
sem kvikna við fréttir
af slíkri „jákvæðri þró-
un“ því sjö ein-
staklingar hafa látið líf-
ið í umferðinni það sem af er ári og
enn fleiri slasast alvarlega. Hvað
sem öllum samanburði líður þá er
það vitanlega óásættanlegur fjöldi.
Sættum okkur ekki
við dauðsföll
Það skal því látið kyrrt liggja hér í
þessum skrifum að meta árangurinn
í umferðaröryggismálum ársins
2010. Þess í stað vil ég leyfa mér að
horfa til framtíðar og draga upp vert
og raunhæft markmið sem vonandi
landsmenn allir geta sameinast um.
Ekki sem nýársheit heldur heit fyrir
komandi framtíð. Heit um að við
sættum okkur ekki við einhvern
óskilgreindan fórnarkostnað í um-
ferðinni. Að við sættum okkur að-
eins við það að enginn látist.
Raunhæfur kostur
En er það ekki óumflýjanlegt að
fólk láti lífið í umferðinni? Þetta
kann að virðast óraunhæft en ef allir
þættir svonefndrar núllsýnar eru
skoðaðir kemur í ljós að þetta er
hægt. Með nútímatækni og þekk-
ingu í hönnun bíla og vegamann-
virkja ásamt ákveðinni en mik-
ilvægri
viðhorfsbreytingu
stjórnmálamanna og
almennings er hægt
að útrýma banaslys-
um í umferðinni. Við
þurfum bara að til-
einka okkur það við-
horf sem einkennir
hjartalag hvers siðaðs
manns – að við sætt-
um okkur ekki við
dauðsfall í umferð-
inni. Svonefnd núll-
sýn gengur í raun út á
það að menn núllstilli
„ásættanlegan“ fórnarkostnað hvað
varðar líf og heilsu vegfarenda. Vit-
anlega höfum við sjálf þar mikið um
að segja en í þeim efnum er ekki
hægt að ná 100% árangri. Mannleg
mistök munu ætíð verða til staðar
en við getum hinsvegar séð til þess
að ástand og hönnun ökutækja og
samgöngumannvirkja sé með þeim
hætti að vegfarendum sé þyrmt ef
og þegar þeir gera mistök.
Mikill efnahagslegur
ávinningur
Til að innleiða núllsýnina þarf
vissa hugarfarsbreytingu, bæði
meðal almennings og ráðamanna.
Aðalfyrirlesari á Umferðarþingi
2010 var Claes Tingvall sem starfað
hefur að umferðaröryggismálum í
heimalandi sínu Svíþjóð og víðar
um heim frá árinu 1976. Hann er
einn aðal-hugmyndasmiður núll-
sýnarinnar og í máli hans kemur
fram að hægt sé að bæta lífsgæði
fólks og auka hagsæld í heiminum.
Í því sambandi má nefna að sterk
rök eru fyrir því að kostnaður
vegna umferðarslysa á Íslandi séu á
bilinu 30-40 milljarða á hverju ári.
Umferðaröryggi í forgang
Tingvall lagði á það áherslu að
ákvarðanir í vegamálum væru ekki
teknar út frá pólitísku sjónarmiði.
Hann sagði brýnt að framkvæmda-
valdið tæki sínar ákvarðanir á grund-
velli ráðgjafar sérfræðinga og rann-
sókna sem miða að því að auka
umferðaröryggi og fækka slysum en
ekki á grundvelli einhverra sérhags-
muna. Að ekki sé veitt fjármagn í
óarðbær verkefni á einum stað, t.d. til
atvinnusköpunar á sama tíma og
hægt væri að nota féð á öðrum stað
til framkvæmda sem leiða myndu til
fækkunar slysa. Slík verkefni yrðu að
bíða þess tíma að menn hefðu efni á
því með tilliti til mannslífa og fjár-
magns.
Betur má ef duga skal
Það er mikilvægt að því sé haldið
til haga að Vegagerðin hefur unnið
ötullega og með markvissum hætti að
auknu öryggi í umferðinni, bæði hvað
varðar hönnun nýrra vega sem og við
lagfæringar á eldri vegaköflum. Sett
hafa verið á oddinn verkefni sem
samkvæmt nýjustu tækni og þekk-
ingu tryggja með sem bestum hætti
öryggi vegfarenda. Mörgum þessara
verkefna hefur verið forgangsraðað á
grundvelli gæðarannsókna á vegum
landsins (EuroRAP) auk þess sem
markvisst hefur verið unnið að út-
rýmingu svonefndra svarbletta í
vegakerfinu sem eru vegakaflar sem
slysatölur vitna um að séu sér-
staklega hættulegir. Á grundvelli
umferðaröryggisáætlunar stjórn-
valda hefur verið markvisst unnið að
úrbótum í þessum efnum en betur
má ef duga skal.
Stefnt að núllsýn
Ögmundur Jónasson samgöngu-
og sveitarstjórnarráðherra sagði
núllsýnina áhugaverða og metn-
aðarfulla sýn sem auðvitað ætti að
stefna að. „Það á enginn að týna líf-
inu í umferðarslysi“ sagði Ögmundur
og sagði jafnframt að mikilvægt væri
að menn innprentuðu með sér að
þetta verði ekki aðeins í orði heldur
og í verki. „Það er mikilvægt að við
öll tileinkum okkur það viðhorf núll-
sýnarinnar,“ sagði hann jafnframt.
Það er ómetanlegt að ráðherra sam-
göngumála taki með svo afgerandi
hætti undir sjónarmið núllsýn-
arinnar. Vonandi markar þetta við-
horf hans þá stefnu að núllsýnin verði
hluti af „velferðarstefnu“ íslenskra
stjórnvalda. Þetta er framtíðarheit
sem við berum vonandi öll gæfu og
skynsemi til að fylgja eftir og fram-
kvæma sama hvar við erum búsett
eða hvaða stjórnmálaflokki við til-
heyrum. Ég vil óska landsmönnum
gleðilegra jóla og farsældar á nýju
ári
Eftir Einar Magnús
Magnússon » Við þurfum bara að
tileinka okkur það
viðhorf sem einkennir
hjartalag hvers siðaðs
manns – að við sættum
okkur ekki við dauðsfall
í umferðinni.
Einar Magnús
Magnússon
Höfundur er upplýsingafulltrúi
Umferðarstofu.
Að engin látist í umferðinni