Morgunblaðið - 01.06.2011, Page 16

FRÉTTASKÝRING
Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Stór hluti tekna viðskiptabankanna í
fyrra er tilkominn vegna uppfærslu
á virði útlána og á sama tíma hefur
endurskipulagning útlána gengið
hægt fyrir sig, meðal annars vegna
óvissu um aðgerðir yfirvalda og um
lögmæti lánasamninga. Þetta er
meðal þess sem kemur fram í nýrri
skýrslu Seðlabankans um fjár-
málastöðugleikann.
Í skýrslunni kemur fram að sam-
anlagðar tekjur viðskiptabankanna
af virðishækkun lánasafna sinna í
fyrra nam 78 milljörðum eða sem
nemur 40% af hreinum rekstr-
artekjum þeirra. Þegar búið er að
leiðrétta fyrir áhrifum tekna vegna
uppfærslu yfirtekinna lána og taka
út tekjur af annarri fjármála-
starfsemi kemur í ljós að kostn-
aðarhlutfall viðskiptabankanna er
hátt. Samkvæmt skýrslunni nam
kostnaðarhlutfall viðskiptabankanna
í fyrra að meðaltali 57% og er nánast
hið sama í öllum bönkum, óháð
stærð þeirra. Miðað við hefðbundin
viðmið í bankarekstri telst þetta hátt
kostnaðarhlutfall en stjórnendur
banka stefna yfirleitt að halda því
undir 50%. Vakin er sérstök athygli
á því í skýrslunni að rekstrarkostn-
aður bankanna mun að öllu óbreyttu
hækka enn frekar sökum þess að
stjórnvöld hyggjast leggja meiri
álögur á bankastarfsemi á næstu
misserum, meðal annars með hækk-
un iðgjalds í Tryggingasjóð inni-
stæðueigenda, auk þess sem sér-
stakur bankaskattur verður settur á.
Fram kemur í skýrslunni að þar
sem útlán stóru viðskiptabankanna
voru færð til þeirra frá gömlu bönk-
unum með ríflegum afslætti þá hafi
þeir enn töluvert svigrúm til end-
urskipulagningar útlána. Þrátt fyrir
þetta telur Seðlabankinn að end-
urskipulagning útlána hafi gengið
hægt fyrir sig. Auk óvissunnar
vegna lögmætis gengistryggðra lána
er margvíslegri óvissu um aðgerðir
stjórnvalda kennt um, ásamt þeirri
fullyrðingu að skortur sé á þekkingu
innan fjármálafyrirtækja á end-
urskipulagningu skulda fyrirtækja.
Þrátt fyrir að stór hluti skulda
heimila hafi verið endurskipulagður
að sögn Seðlabankans kemur fram í
skýrslunni að endurskipulagning
skulda fyrirtækja hafi gengið hægt
fyrir sig. Einkageirinn er gríðarlega
skuldsettur og nema skuldir hans
um 240% af landsframleiðslu. Eins
og segir í skýrslunni er ekki hægt að
gera ráð fyrir að skuldsett fyrirtæki,
sem ekki hafi gengið í gegnum fjár-
hagslega endurskipulagningu í
bankakerfinu, skili miklu til lands-
framleiðslunnar, hvorki með fjár-
festingu né arðsemi í krafti hagræð-
ingar.
Fyrst og fremst lengt í lánum
Í skýrslunni kemur fram að end-
urskipulagning skulda fyrirtækja
hefur að stærstum hluta farið fram í
gegnum framlengingu lána. Um 68%
allra þeirra lána sem hafa fengið
endurskipulagningu hafa fengið
hana gegnum lengingu lánanna.
Fram kemur að þetta gæti reynst
áhyggjuefni þar sem lánalengingin
gengur aðeins til lengdar ef framtíð-
artekjur standa undir greiðslubyrð-
inni. Með öðrum orðum frestar það
aðeins hinum óumflýjanlega vanda
að öllu óbreyttu að lengja í lánum
fyrirtækja sem eru í ósjálfbærri
skuldastöðu.
Svigrúm til staðar til end-
urskipulagningar skulda
 Skýrsla SÍ um fjármálastöðugleika  Stór hluti tekna vegna endurmats útlána
Morgunblaðið/Ómar
Fjármálastöðugleiki Tryggvi Pálsson og Már Guðmundsson kynna rit
Seðlabankans um fjármálastöðugleika í Sölvhóli í gær.
Fjármálastöðugleikinn
» Samanlagðar tekjur
viðskiptabankanna af virðis-
hækkun lánasafna í fyrra námu
78 milljörðum eða sem nemur
40% af hreinum rekstrar-
tekjum þeirra.
» Skuldir fyrirtækja nema um
240% af landsframleiðslu.
» Skuldastaðan heldur niðri
fjárfestingu.
16 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. JÚNÍ 2011
Þórður Gunnarsson
thg@mbl.is
Þau íbúðalán sem Íbúðalánasjóður
(ÍLS) keypti af Landsbankanum á
árinu 2004, munu ekki hafa áhrif á
fjárhag ÍLS, umfram það sem þegar
hefur verið reiknað með vegna 110%
leiðarinnar. Allar afskriftir umfram
þá leið mun Landsbankinn að öllum
líkindum taka á sig. Sigurður Erl-
ingsson, framkvæmdastjóri sjóðsins,
segir að nýkynntar vaxtaendur-
greiðslur og afskriftir sem bjóðast
viðskiptavinum Landsbankans,
muni ekki hafa neikvæð áhrif á ÍLS.
Lánin sem ÍLS keypti árið 2004, séu
innan við 5% af heildarútlánum.
Keyptu greiðsluflæði lána
Sem kunnugt er lenti ÍLS í um-
fangsmiklum uppgreiðslum á lánum,
eftir að bankarnir hófu innreið sína á
fasteignalánamarkaðinn. Hlutdeild
bankanna í útistandandi fasteigna-
lánum gagnvart ÍLS jókst þannig úr
2% í ágúst 2004 í 88% í nóvember
sama ár. Þetta kemur fram í grein-
argerð ÍLS vegna útgáfu skýrslu
rannsóknarnefndar Alþingis. Upp-
greiðslur á lánum hjá ÍLS námu
meira en 180 milljörðum króna frá
september 2004 og fram í október
2005, að því er kemur fram í skýrslu
Ríkisendurskoðunar frá árinu 2005.
Sú umfangsmikla endurfjármögnun
sem eigendur fasteigna fram-
kvæmdu á þessu stutta tímabili or-
sakaði að ÍLS stóð uppi með fullar
hendur fjár, sem þurfti að koma í
ávöxtun. Enda sjóðurinn ennþá með
útistandandi skuldir vegna verð-
bréfaútgáfu, sem nýtt var til að fjár-
magna útlán. Í skýrslu Ríkisendur-
skoðunar frá árinu 2005 er fjallað um
þau úrræði sem Íbúðalánasjóður
greip til, svo hægt væri að fá ávöxtun
á laust fé sjóðsins. ÍLS greip meðal
annars til þess ráðs að kaupa
greiðsluflæði ákveðinna lánasafna,
þar á meðal af Landsbankanum, sem
sér ennþá um innheimtu og aðra
þjónustu á lánunum.
Hefur ekki áhrif á fjárhag sjóðsins
 Íbúðalánasjóður keypti greiðsluflæði
nokkurra fasteignalánasafna árið 2005
Morgunblaðið/Sverrir
ÍLS Ný og róttæk úrræði Lands-
banka skaða sjóðinn ekki.
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Íslenska ríkið er langt komið í und-
irbúningi fyrir útgáfu ríkisskulda-
bréfa í erlendri mynt og hefur feng-
ið erlenda banka til að sjá um hluta
af þeim undirbúningi.
Ísland hefur fengið erlendu bank-
ana Barclays Capital, Citigroup og
UBS Investment Bank til að sjá um
að halda nokkra fundi með erlend-
um fjárfestum, sem sérhæfa sig í
skuldabréfakaupum, að því er segir
í tilkynningu frá Barclays. Fund-
irnir munu verða haldnir á dög-
unum fyrsta til áttunda júní næst-
komandi og segir í tilkynningunni
að útgáfa íslenskra ríkisskuldabréfa
í evrum geti fylgt í kjölfarið ef að-
stæður á markaði leyfa. Ef af
skuldabréfaútboði verður er um að
ræða fyrsta skuldabréfaútgáfu Rík-
issjóðs Íslands á erlendum mörk-
uðum frá hruni.
Áður hefur komið fram að íslensk
stjórnvöld hafa mikinn áhuga á
skuldabréfaútgáfu erlendis, en ýmis
ljón hafa staðið í veginum fyrir
slíkri útgáfu, til dæmis Icesave-deil-
an við Breta og Hollendinga. Í frétt
Reuters er haft eftir Steingrími J.
Sigfússyni að aðstæður hafi batnað
hér á landi og að íslenska ríkið sé í
góðri stöðu til að skoða fyrstu er-
lendu skuldabréfaútgáfuna í fimm
ár.
Fram kemur í frétt Reuters að
eftir uppkaup á tveimur skulda-
bréfaflokkum fyrr í ár þurfi íslenska
ríkið að standa skil á 454 milljónum
evra á þessu ári og því næsta.
Fyrsta erlenda skuldabréfaútgáfan í fimm ár
 Ríkið stígur fyrstu skrefin að skuldabréfaútgáfu í evrum
Morgunblaðið/Ómar
Skuldabréf Íslenska ríkið þarf að standa skil á um 454 milljónum evra á
þessu ári og því næsta, sem jafngildir um 75 milljörðum íslenskra króna.
● Lífeyrissjóðirnir
fjórtán, sem und-
anfarna mánuði
hafa skoðað mögu-
leg kaup á hlut í HS
Orku hafa í kjölfar
ítarlegrar skoðunar
gengið frá samn-
ingum um kaupin
við dótturfélag Al-
terra Power (áður
Magma Energy).
Lífeyrissjóðirnir hafa stofnað sam-
lagshlutafélagið Jarðvarma slhf. til að
halda utan um eignarhlutinn fyrir hönd
sjóðanna.
Samkvæmt samkomulaginu kaupir
Jarðvarmi 25 prósent hlutafjár í HS
Orku á genginu 4,63 krónur á hlut.
Kaupverðið nemur því tæpum 8,1 millj-
arði króna og er miðað við að greiðslan
fari fram í dag 1. júní. Jarðvarmi fær
jafnframt kauprétt á nýjum hlutum í
HS Orku á genginu 5,35 krónur á hlut
en verði kauprétturinn nýttur að fullu
verður eignarhlutur Jarðvarma í HS
Orku 33,4 prósent.
Kaupa 25% í HS Orku
HS Magma á nú
75% í HS Orku.
● Útflutningur á þjónustu á fyrsta árs-
fjórðungi 2011 var, samkvæmt bráða-
birgðatölum Hagstofunnar, 58,2 millj-
arðar en innflutningur á þjónustu 60,4
milljarðar króna. Þjónustujöfnuður við
útlönd á fyrsta ársfjórðungi var því nei-
kvæður um 2,2 milljarða króna.
Samgöngur eru stærsti þjónustuliður
í útflutningi á þjónustu og afgangur
vegna þeirrar þjónustu var um 9,3 millj-
arðar. Önnur þjónusta er stærsti liður í
innflutningi og nam halli á þeirri þjón-
ustu um 8,1 milljarði. Halli á ferðaþjón-
ustu var um 3,5 milljarðar.
Halli á þjónustujöfnuði
Morgunblaðið/Kristinn
Stuttar fréttir…
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 !"# $% " &'( )* '$*
++,-./
+/0-1,
++2-/.
33-+34
3+-325
+/-.4/
+4,-.,
+-,1,+
+/4-4
+5,-02
++,-/.
+/0-.
++/-3
33-+//
3+-440
+/-.03
+4,-03
+-,1/3
+/4-/.
+5.-,4
33+-+42
++.-+3
+/0-05
++/-..
33-3.4
3+-,13
+/-5,5
+4.-4
+-,+34
+/,-,
+5.-/0
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á