Morgunblaðið - 01.06.2011, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. JÚNÍ 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Spunameist-arar hafareglubund-
ið haldið því á
lofti að forystu-
menn Íslands hafi
brotið stórlega af
sér þegar þeir
lýstu pólitískum
stuðningi við að tekið yrði á
Saddam Hussein, ef hann
hunsaði áfram fjölda álykt-
ana Öryggisráðs SÞ varð-
andi Írak. Bandaríkin, Bret-
land og fleiri lýðræðisríki,
svo sem Danmörk, Ástralía
og Ítalía sem eins og önnur
ríki Sameinuðu þjóðanna
höfðu lengi sýnt einræðis-
herranum og fjöldamorð-
ingjanum mikið umburðar-
lyndi, ákváðu loks að losa
landið undan harðstjórn
hans.
Bergþór Ólason skrifaði
eftirtektarverða grein um þá
atburði í Morgunblaðið fyrir
skömmu og segir: „Sú innrás
var ekki gerð í nafni Íslands
og ekki í nafni nokkurs
bandalags sem landið á aðild
að. Íslensk stjórnvöld höfðu
hins vegar á sínum tíma látið
í ljós þá skoðun, að ef Sadd-
am Hussein færi ekki að
samþykktum Sameinuðu
þjóðanna þá kynni að koma
að því að hann yrði knúinn til
þess með valdi. Sú skoðun
gerði landið auðvitað ekki að
aðila að innrásinni, þótt
áróðursmenn hér á landi hafi
auðvitað látið eins og Ísland
væri ein fremsta innrásar-
þjóðin. Öðru máli gegnir í
Líbíu, en Ísland á beina aðild
að því bandalagi sem gerir
nú á hverri nóttu loftárásir á
landið, og hefur Ísland meira
að segja neitunarvald innan
bandalagsins.“
Þetta er hárrétt athugað
hjá Bergþóri Ólasyni. Yfir-
lýsingar íslenskra stjórn-
valda sem fólu í sér samúð og
stuðning við sjónarmið land-
anna sem beittu Saddam
Hussein hervaldi höfðu ekk-
ert með það að gera hvort
farið yrði í þann leiðangur
eða ekki. Eingöngu var um
pólitískan stuðning að ræða
sem skuldbatt hvorki land né
þjóð í einu eða neinu eða réð
úrslitum um hvort til átak-
anna kæmi eða ekki. Nú er
íslenska ríkisstjórnin beinn
ábyrgðaraðili að loftárás-
unum á Líbíu, sem allir við-
urkenna að eru fyrir löngu
komnar langt út fyrir þau
mörk sem Öryggisráðið
setti. Ef Ísland hefði lagst
gegn árásunum hefðu þær
ekki farið fram.
Og hvernig var
aðdragandinn að
svo þýðingarmik-
illi ákvörðun? Því
lýsir Bergþór
Ólason m.a. svo:
„Alþingi hefur
enga samþykkt
gert vegna loftárásanna á
Líbíu. Utanríkismálanefnd
þingsins mun ekki einu sinni
hafa fjallað um málið áður en
íslensk stjórnvöld afréðu að
beita sér ekki gegn loft-
árásum innan Nató. Vinstri-
grænir eiga aðild að ríkis-
stjórninni en samt láta þeir
eins og þeir beri enga ábyrgð
á þeirri ákvörðun Íslands að
beita sér ekki gegn loftárás-
unum á Líbíu. Forystumenn
vinstrigrænna gefa þá skýr-
ingu að utanríkisráðherra
fari með málefni Íslands og
annarra ríkja. Það er stjórn-
skipulega rétt, svo langt sem
það nær. En hvernig töluðu
vinstrigrænir um Íraks-
stríðið, árum saman? Af-
staða Íslands til Íraksstríðs-
ins var mun veigaminni en
afstaðan til loftárásanna nú,
enda varð Ísland aldrei aðili
að innrásinni. Engu að síður
hafa vinstrigrænir í bráðum
áratug talað um að „tveir
menn“ hafi tekið allar
ákvarðanir varðandi viðhorf
Íslands til Íraksstríðsins. Í
því tilfelli virðist vinstri-
grænum ekki þykja neinu
skipta að utanríkisráðherra
fer einn með utanríkismál í
ríkisstjórn Íslands.“
Núverandi ríkisstjórn hef-
ur sífellt verið með hótanir
um að láta rannsaka hitt og
þetta sem gerðist á árum
fyrr. Lítið hefur orðið úr
þeim hótunum. Hótunum um
að láta rannsaka aðkomu Ís-
lands að Íraksstríðinu hefur
lengi verið veifað. En hvað
um alvörumálið, loftárásir á
Líbíu sem Ísland ber að sín-
um hluta beina ábyrgð á
vegna afstöðu núverandi rík-
isstjórnar? Hvernig verður
það mál gert upp? Verður
það kannski ekki gert upp
heldur fært óskoðað á
listann um stærstu svik VG:
Loftárásir á Líbíu; aðlög-
unarviðræður við ESB; und-
irlægjuhlutverk við AGS;
heimildarlausir milljarðar í
Sjóvá; leikaraskapurinn og
svikin í Magmamálinu; tang-
arhald á Arionbanka og Ís-
landsbanka fært til erlendra
spákaupmanna og vogunar-
sjóða og áfram mætti lengi
telja.
Bergþór Ólason
afhjúpaði tvöfeldni
og tvískinnung VG
í afstöðu til Íraks-
stríðs og Líbíustríðs
á ábyrgð Íslands}
VG ábyrgist loftárásir
Þ
egar við bræðurnir vorum pollar
gerðum við okkur það að leik að
leysa helstu ráðgátur vísinda og
fræða á milli þess sem við
hrekktum minni máttar og hver
annan. Eitt af því sem við vorum með á
hreinu hver fimmta víddin væri – það væri
vitanlega sú sem væri hornrétt á allar hinar
sögðum við og hlógum ógurlega. (Ekki vissi
ég af hverju ég hló þá og veit það ekki
enn.)
Víddir eru mikilvægar og sem stendur er
þriðja víddin í sviðsljósinu, önnur hver bíó-
mynd er í einskonar þrívídd, gralið helga í
tölvuleikjabransanum er þrívídd og brátt
verður annar hver maður kominn með þrí-
víddarsjónvarp og hinn með þrívíddar-
tölvuskjá. (Lokum augunum um stund og
sjáum fyrir okkur fjölskylduna með þrívíddargler-
augun heima í stofu. Þá leggst það af að fólk horfist
í augu, ef það er ekki löngu fyrir bí.)
Ég var að útskýra þriðju víddina og víddir al-
mennt fyrir barnabörnunum um daginn; það er eins
og þú sért að fara að hitta einhvern sem á heima í
blokk – þú þarft að vita á hvaða hæð hann á heima,
hvað þú þarft að ganga langt inn eftir ganginum og
svo hvort hann á heima til hægri eða vinstri; ein,
tvær og þrjár víddir. Svo bætum við við fjórðu vídd-
inni – hvenær áttu að hitta viðkomandi? En vídd-
irnar eru fleiri, segja börnin, þau skilja að það er
ekki hægt að pakka öllu niður í rúm-
fræðilegar formúlur: Hvers vegna viltu
hitta hann, getur það ekki verið fimmta
víddin, eða kannski er það hvar ertu?
Hvar ertu segja allir í símann nútil-
dags, ekki halló eða sæll eða hvað segirðu
gott eða hvernig hefurðu það. Ekki einu
sinni hvað ertu að gera; það eina sem við
viljum vita er rúmfræðileg staðsetning.
Ég var á rokkhátíð í Danmörku fyrir
stuttu og sýndist ég vera eini gamli karl-
inn á hátíðinni, sá eini sem var eiginlega
of gamall til að vera þar, en þar sem ég
er vanur því var það ekkert mál. Fyrir
vikið var ég í hópi ungmenna, eins og svo
oft áður, og fannst það forvitnilegt hve öll
ungmennin virtust vera gríðarlega upp-
tekin af því að komast að því hvar þessi
eða hinn væri og hvort það væri ekki hægt að hitt-
ast einhversstaðar, koma saman svo allir gætu verið
saman í tíma og rúmi.
Nú er það svo að gleði okkar og tilvera og sjálfs-
mynd eru að stórum, kannski stærstum, hluta byggð
á því sem speglast í öðrum, og því skiljanlegt að fólk
á þeim aldri sem sjálfsmyndin verður til skuli sækj-
ast eftir því að vera með öðrum og telji það ekki eft-
ir sér að eyða lunganum úr einni rokkhátíð í að leita
að spegli (spegli sálarinnar). Kannski er fimmta
víddin hin eða hinn, sá sem við erum ekki?
arnim@mbl.is
Árni
Matthíasson
Pistill
Fimmta víddin
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
S
igurður Helgi Guðjóns-
son, formaður Húseig-
endafélagsins, segir að
nýfallinn dómur Hæsta-
réttar þess efnis að eig-
endum bílskúrs sé óheimilt að nýta
heimreið hússins að bílskúrnum
sem bílastæði hafi almenna þýð-
ingu en alltaf verði að skoða hvert
tilvik út af fyrir sig.
Eigendur fjöleignarhúss í
Reykjavík höfðuðu mál gegn öðr-
um eigendum til að fá viðurkennt
að hinum stefndu væri óheimilt að
nota sem bílastæði heimreið húss-
ins frá lóðarmörkum við götu að
sambyggðum bílskúr og gróður-
skála í eigu stefndu. Í dómi
Hæstaréttar kom fram að yrði bif-
reið lagt framan við bílskúrinn
tálmaði það aðgang að bakgarði
hússins og öskutunnum. Heimreið-
in var því öll talin vera sameign
allra eigenda hússins.
Algengur ágreiningur
Ágreiningur um heimreiðar og
innkeyrslur hefur verið mjög áber-
andi um árabil. Sigurður Helgi
segir að sú regla hafi mótast að
innkeyrslur séu sameiginlegar, en
bílskúrseigandi hafi sérstakan
aukarétt til innkeyrslunnar um-
fram aðra, þannig að aðrir megi
ekki tálma hans rétt. Áfram hafi
samt verið deilt um réttinn. Áður
hafi verið talið að svæði framan við
bílskúr væri ígildi einkastæðis við-
komandi eiganda, þar sem hann
ætti rétt á hindrunarlausri að-
komu. Kærunefnd fjöleignarhúsa-
mála hafi ályktað í mörgum svona
málum og niðurstaðan ávallt verið
að veita eiganda bílskúrs meiri rétt
á kostnað annarra. Nú hafi Hæsti-
réttur hins vegar komist að þeirri
niðurstöðu að heimreið væri sam-
eiginleg og öllum til gagns og af-
nota. Eigandi bílskúrs hafi því ekki
sérstakan rétt til að leggja bíl sín-
um í innkeyrslunni.
Þvert á álit kærunefndar
Sigurður bendir á að sam-
kvæmt dómi Hæstaréttar sé réttur
annarra eigenda til að nýta inn-
keyrsluna vegna flutninga ríkari
en réttur bílskúrseiganda til að
nýta innkeyrsluna sem bílastæði.
„Þetta er hárfínt einstigi og það
verður að skoða hvert tilvik út af
fyrir sig,“ segir hann. Sigurður
áréttar að kærunefnd fjöleignar-
húsamála hafi tekið undir með bíl-
skúrseigendum í þessu máli en
Hæstiréttur hafi gengið þvert á
álit kærunefndar og þá meginreglu
sem hún hafi beitt til þessa.
„Þannig að þarna er verið að túlka
hluti með öðrum hætti,“ segir
hann.
Dómur Hæstaréttar staðfestir
þá meginreglu að það sem ekki sé
gert ótvírætt að séreign sé sam-
eign og allir eigendur eigi rétt til
hennar. Sigurður segir að þegar
hann hafi skrifað fjöleignar-
húsalögin á sínum tíma hafi verið
talið að innkeyrslur ættu að vera
sameign en stæðin fyrir framan
bílskúra væru einkastæði eðli
málsins samkvæmt, þar sem aðrir
en bílskúrseigendur mættu ekki
leggja bílum sínum þar. Verið sé
að endurskoða þessi lög og þetta
mál komi til kasta nefndarinnar.
Sigurður segir að í mörgum
tilvikum í eldri hverfum hafi eig-
endum fjölgað í fjölbýlishúsum,
þar sem upphaflega hafi verið
einbýli, tvíbýli eða þríbýli.
Fyrir vikið hafi komið upp
vandamál vegna bílastæða
og deilur magnast. Þing-
lýstar heimildir séu því
mikilvægar.
Skoða verður hvert
tilvik út af fyrir sig
Morgunblaðið/Ásdís
Einkastæði Víða eru merkt einkastæði við opinberar byggingar en eig-
endum í fjöleignarhúsum ber að virða sameign sem slíka.
Tiltekið mál kom tvisvar fyrir
kærunefnd fjöleignarhúsa-
mála, þar sem Sigurður H.
Guðjónsson er formaður. Í for-
sendum álits nefndarinnar
segir að samkvæmt 9. tölulið
1. gr. laga um fjöleignarhús
nr. 26/1994 teljist einkabíla-
stæði fyrir framan bílskúr
séreign. Öll aðkeyrslan að bíl-
skúrnum teljist því sér-
afnotaflötur eiganda bílskúrs-
ins enda beri hann allan
kostnað af aðkeyrslunni. Öðr-
um íbúum hússins sé óheimilt
að nýta innkeyrsluna sem
bílastæði. Þeir hafi samt tak-
markaðan umferðar- og að-
komurétt um innkeyrsluna,
t.d. vegna flutninga, enda
sé fyllsta tillits gætt
gagnvart stefndu um að-
komu að bílskúr þeirra
og bílastæði.
Bílskúrar
og séreign
KÆRUNEFNDIN
Sigurður Helgi
Guðjónsson