Morgunblaðið - 07.06.2011, Side 32

32 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚNÍ 2011
VIÐTAL
Börkur Gunnarsson
borkur@mbl.is
Í Þýskalandi er komin út bók eftir
blaðakonuna Ölvu Gehrmann sem
nefnist Alles ganz isi með undirtitl-
inum: íslensk lífsleikni fyrir byrj-
endur og lengra komna. Bókin
fjallar um Íslendinga og hvað það sé
sem geri þá öðruvísi. Gehrmann á
langan feril að baki sem blaðamaður
og meðal blaða sem hún hefur unnið
á eru Die ZEIT, Frankfurter Allge-
meine Zeitung, Financial Times
Deutschland og Der Spiegel. Hún
hefur oft komið til Íslands en ákvað
árið 2010 að búa hér í fimm mánuði
og reyna að lifa eins og Íslendingur;
vera hvatvís og notast við þetta-
reddast-viðhorfið. Afrakstur dval-
arinnar er bók sem greinir Íslend-
inga. Bókin getur verið skemmtileg,
jafnvel fyrir þá sem fá reiðikast þeg-
ar talað er um sérkenni Íslendinga,
minnugir þess háttar tals í uppsveifl-
unni miklu sem hér var rétt áður en
allt hrundi fram af bjargbrúninni.
„Já, ég kom fyrst til landsins sem
bakpokaferðalangur en með end-
urteknum heimsóknum eignaðist ég
marga vini á Íslandi. Ég ákvað síðan
eitt árið að vera þar í fimm mánuði
og safna mér efni í bók,“ segir Gehr-
mann í spjalli við Morgunblaðið.
Í formála bókarinnar segir hún
frá því að eins og flestir Þjóðverjar
sé hún skipulögð manneskja, hún
geri „to-do“-lista, fái samviskubit ef
hún svarar ekki sms um hæl og
skipuleggi allar ferðir út í ystu æsar.
Því var fyrsta vinnuferðin hennar til
Íslands mikið sjokk fyrir hana.
Nokkrum vikum áður en hún lagði í
hann hringdi hún í þá sem hún þurfti
að taka viðtöl við en fékk alltaf sömu
svörin: „Já, hringdu bara í mig dag-
inn fyrir og þá finnum við okkur ein-
hvern tíma.“ Hún var svo óvön þessu
að hún fór í algjöra panik. Hún hafði
bara fjóra daga á Íslandi og vildi
hafa þá skipulagða vel fyrir tímann.
En svo lærði hún að slaka á og heim-
sóknin tókst vel. Hún segir Ísland
alltaf hafa veitt sér frelsistilfinningu,
ekki aðeins vegna náttúru landsins
heldur líka vegna þess hvernig fólkið
sem býr á landinu hugsar og lifir.
Allir þekkja alla
Hún byrjar bókina á því að tala
um hugmyndaauðgi og frumleika
enda segir hún kankvís að á Íslandi
sé sérhver listamaður og stjarna.
Spjallar síðan um ýmsa listamenn og
-hópa eins og Sjón, Andra Snæ
Magnason, Gjörningaklúbbinn og
fleiri. Hún tekur tónlistarhátíðina
Aldrei fór ég suður sem klassískt
dæmi um íslenska hugsunarháttinn
þar sem einhverjum detti í hug að
halda hátíð og hringi í einhverja vini
sína og þeir bara drífi þetta í gang.
Svo verður þetta að risahátíð sem
engan hefði órað fyrir. „Í Þýskalandi
fengi maður endalausar spurningar
um hvort maður vildi þetta í raun og
veru, hvort þetta myndi ekki verða
dýrara en áætlunin sýndi og á end-
anum myndu margir guggna á
þessu,“ segir Gehrmann.
Hún lýsir ferð sinni með Ósk Vil-
hjálmsdóttur á hálendið og í kafl-
anum um Atvinnulíf á Íslandi segir
hún frá Kidda nokkrum sem býr á
Egilsstöðum og vinnur við að gera
líkkistur en hefur líka byggt kóks-
jálfsala uppi á heiði. „Menn hafa
vinnu til að afla sér aura en eru líka
að gera það sem þá langar til að
gera,“ segir Gehrmann.
Smæð þjóðar okkar og skipulags-
leysi kemur oft upp í bók hennar og í
gríni gefur hún leiðbeiningar um
hvernig væri hægt að sækja um
vinnu upp á íslenskan máta þar sem
eigi að afsaka í byrjun að hafa ekki
haft samband fyrr. Svo má segja;
„Hey, við erum skyld, mér finnst að
það eigi að halda djobbinu í familí-
unni.“ Svo má alltaf bæta við í lokin
að maður þekki forsetann. En það er
svo absúrd hugmynd fyrir fólk sem
kemur frá stærri þjóðum að nánast
allir hafi hitt þjóðarleiðtoga sinn að á
það er minnst nokkrum sinnum í
bókinni.
Þetta reddast
Aðspurð hvort hún haldi ekki að
þessi hvatvísi, þetta skipulagsleysi
og þessi þetta-reddast-fílingur sé
ekki einmitt grunnurinn að þeim
óförum sem Íslendingar hafa lent í
með efnahagsmál sín svarar hún að
það sé örugglega rétt. „Það hefði
örugglega verið skynsamlegra hjá
ykkur að skipuleggja ykkur aðeins
meira í uppsveiflunni og hugsa fram
í tímann. Ég man líka hvað mér
fannst skrítið hvernig allir virtust
geta fengið lán til alls á þessu landi.
Maður hugsaði með sér; vá, frábært,
gott hjá þeim. Heima í Þýskalandi á
maður aldrei möguleika á þessu. En
svo kom hrunið og maður hugsaði
með sér; já ok, þetta er kannski ekki
svo auðvelt,“ segir Gehrmann. En
henni finnst einnig áhugavert hvern-
ig við erum að vinna okkur úr krepp-
unni og ræðir meðal annars þjóð-
fundinn í bókinni.
Hún segir frá því þegar Eyja-
fjallajökull gaus og litla sögu sem
hún varð vitni að í fréttamanna-
miðstöðinni á Hvolsvelli sem henni
fannst lýsa á einhvern hátt muninum
á Íslendingum og öðrum. Í miðstöð-
inni var fjöldi erlendra blaðamanna
og allt í einu hrópar einn þeirra upp
yfir sig að Hekla sé farin að gjósa,
það sé í fréttunum á netinu. Íslenska
konan segir nei, það geti ekki verið
og gengur að glugganum og bendir á
Heklu og segir honum að sjá sjálfur,
það sé ekki að gjósa. Hann sér að
fjallið er ekki að gjósa en er ekki
sáttur fyrr en hún er búin að hringja
í upplýsingamiðstöð þar sem það er
staðfest að Hekla sé ekki að gjósa.
Hún segist hafa fengið mörg símtöl
frá þýskum blaðamönnum á meðan
gosið var og þeir hafi haldið að hér
væri panik, á meðan raunin var að
lífið gekk sinn vanagang á flestum
stöðum.
Hún segir þá að sér finnist Íslend-
ingar almennt mjög afslappaðir með
líkama sinn eins og sést í sturtuklef-
um borgarinnar þar sem hún sér
konur blása á sér hárið allsnaktar
fyrir framan spegil í laugunum.
Næturlífið og fegurðin
Hún segir frá fegurðarsamkeppni
þar sem krýnd var drottning;
Ungfrú Áran. Í þessari fegurð-
arsamkeppni var keppt um hver
væri með fallegustu áruna og var að-
eins hægt að vera með ef það sæist á
fólki að það hefði lifað; væri með
sigggrónar vinnuhendur, of þungt,
með lafandi brjóst eða skalla. Frá
því kæmi kynþokkinn.
Hún talar líka um næturlífsmenn-
inguna og hvernig menn séu alltaf
tilbúnir að búa til partí og að það
þurfi ekki marga til. Fimm, sex
manns og þá sé fólk farið að dansa
þegar heyrist í tónlistinni.
Í undirkafla sem nefnist Fyrst
kynlíf, síðan kaffi, sem er að finna í
kaflanum um skemmtanalífið, segir
hún að þróunin hjá pörum sé oft
önnur en heima í Þýskalandi. Heima
hjá henni hittist fólk oft yfir kaffi-
bolla áður en farið sé að leiða hug-
ann að mögulegu kynlífi. Á Íslandi
sé þetta frekar þannig að fólk sjái
hvort annað og geri það og ef það
hittist aftur og fari að gera það
miklu oftar saman þá kannski fari
það að fá sér kaffi og kynnast. Hún
lýsir því hvernig hún kynntist við-
reynslutækni íslenskra karlmanna í
einu partíinu en maður sem hafði
ekkert talað við hana fram að því
gekk að henni og sagði henni að hún
væri falleg og hann vildi bæði kyssa
hana og gera það með henni. Hún
flúði í snarhasti inn í eldhús til vin-
konu sinnar sem hélt veisluna og
sagði henni frá þessari framkomu
stráksins. Hún sagði bara: „Já hann,
hann er einn af bestu sellóspilurum
landsins, hann er örugglega góður í
rúminu. Ef ég væri ekki í sambandi
myndi ég sofa hjá honum!“ Alva
Gehrmann var ekki vön svona hrárri
og alkóhólískri viðreynslu nema frá
Kölnarkarnivalinu og öðrum fyll-
erísfestivölum. Hún minnist líka á
hversu margir eru „einn af bestu
mönnum landsins“ í hinu og þessu.
Þar sem landið sé svo lítið sé það að-
eins auðveldara en til dæmis í
Þýskalandi.
Afslöppuð í Berlín
Sem stendur býr Gehrmann í
Berlín, í hverfi sem hún kallar nokk-
urs konar 101-hverfi; Prenzlauer
Berg. Hún vinnur á skrifstofu ásamt
tíu öðrum freelance-blaðamönnum
sem er stutt frá heimili hennar. Að-
spurð hvort hún lifi upp á íslenskan
máta í dag eða sé enn jafnskipulögð
segist hún vera orðin afslappaðri.
„Áhrifin frá Íslandi eru veruleg og
mér finnst ekki lengur eins mik-
ilvægt að skipuleggja mig fram í
tímann,“ segir Gehrmann. Þótt það
sé spurning fyrir okkur Íslendinga
hvort ekki hefði verið farsælla ef
skipulagshæfni Þjóðverja hefði haft
áhrif á okkur frekar en öfugt!
„Þetta reddast“ viðhorf Íslend-
inganna neistinn að heilli bók
 Þýsk blaðakona rýnir í íslenska þjóðarsál í bók sem er nýkomin út í heimalandi hennar
Ljósmynd/Alva Gehrman
Viðleitni Egilsstaða-Kiddi byggði þennan kóksjálfsala uppi á miðri heiði og festi Alva kappann á mynd.
Bókin Alles Ganz Isi. Höfundurinn Alva Gehrmann bjó hér í 5 mánuði.
Óheppnu félagarnir í Hangover:
Part 2 hanga enn í fyrsta sæti yfir
eftirsóttustu kvikmyndir helgar-
innar. Þó hefur kvikmyndin ekki
fengið neitt sérstaklega góð við-
brögð áhorfenda, enda er óhætt að
segja að myndin sé nánast alveg
eins og sú fyrri fyrir utan örlítil
smáatriði.
X-Men First Class og Kung Fu
Panda 2 voru frumsýndar í vikunni
en Kung Fu Panda 2 náði í annað
sæti og X-Men í það þriðja.
Í nýju myndinni um stökkbreyttu
X-Men er sagt frá uppruna þeirra
Magnetos og Charles Xavier og
hvernig þeir börðust fyrir réttlæti
sinnar tegundar á yngri árum.
Kung Fu Panda berst við nýjan
óvin ásamt fimm fræknu og er allt
Kína lagt undir. gunnthorunn@mbl.is
Bíóaðsókn helgarinnar Bíólistinn 3. – 5. júní 2011
Nr.
Var
síðast
Vikur
á listaKvikmynd
Hangover: Part 2
Kung Fu Panda 2
X-Men First Class
Pirates of the Caribbean: on Stranger Tides
Paul
Fast Five
Water for Elephants
Gmomeó og Júlía 3D (Gnomeo & Juliet)
Something Borrowed
Thor
1
Ný
Ný
2
4
5
8
3
12
7
2
1
1
3
4
5
4
4
5
6
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10Hræddir Vinirnir leggja á ráðin
eftir vafasama næturskemmtun.
Alveg jafn þunnir fullri viku síðar!
Skannaðu kóðann
til að sjá Bíólist-
ann í heild sinni