Morgunblaðið - 22.06.2011, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. JÚNÍ 2011
Sólhvörf við Sólfarið Sumarsólstöður voru í gær en þá nær sólin þeim stað á sólbaugnum sem er lengst norður af miðbaug himins. Tekur því sólin nú að lækka á lofti.
Eggert
Nú gengur mikið
á í umræðunni um
kirkju og kristni á
Íslandi. Gjarnan er
vísað til „almenn-
ings“ eða „þjóð-
arinnar“ eða „fólks-
ins í landinu“ og
gert ráð fyrir að
þær óljósu stærðir
vilji hag þjóðkirkj-
unnar sem minnstan
og helst koma bisk-
upi frá. Ég spyr mig með hvaða
valdi slíkar fullyrðingar séu
settar fram. Hver er þessi „al-
menningur“sem iðulega er gert
ráð fyrir að hafi sömu skoðun og
þau sem gefa tóninn í um-
ræðunni?
Ég leyfi mér að minna á hinn
stóra hóp trúaðs og trúfasts
kirkjufólks, bæði innan þjóð-
kirkju og í öðrum kristnum trú-
félögum. Fáa þekki ég í þeim
hópi sem láta fjúka gífuryrði og
órökstudda gagnrýni á menn og
málefni kirkju og kristni. Gagn-
rýni er vissulega þörf á hverri
tíð en hún þarf að vera mál-
efnaleg og laus við persónulegt
hnjóð. Umræðan eins og hún
hefur verið gerir fátt annað en
að fita púkann á fjósbitanum,
svo vitnað sé í gamla íslenska
þjóðsögu.
Nú er þörf á því að taka hönd-
um saman og horfa fram á veg-
inn, í stað þess að fólk skipi sér
í skotgrafir. Við sem unnum
kirkju og kristni finnum til und-
an umræðunni, ekki síst vegna
hinnar hróplegu mótsagnar sem
er á milli málflutnings skoð-
anamótendanna og
þess dýrmæta sam-
félags sem þjóð-
kirkjan og aðrar
kristnar kirkjur
hafa upp á að bjóða.
Verum dugleg að
vekja athygli á því
sem gott er gert,
minnumst hins
kyrrláta og trúfasta
starfs sem unnið er
í söfnuðum landsins,
með börnum og
ungmennum, fjöl-
skyldum og öldruðum, já, alls
konar fólk á öllum aldri.
Því hvers eigum við hin fjöl-
mörgu að gjalda sem finnum
kröftum okkar farveg í samfélagi
trúaðra og í hinni hóglátu þjón-
ustu við söfnuðina, hvort sem er
í launuðu eða ólaunuðu starfi?
Það er sárt að finna ævistarfið
og lífsköllunina, að ekki sé talað
um hinar helgustu trúartilfinn-
ingar, troðið í svaðið eins og gert
hefur verið í hinni opinberu um-
ræðu. Fylkjum okkur um hið
góða sem gert er og munum að
Guð á ávallt útgönguleið, líka út
úr því öngþveiti sem við virð-
umst vera stödd í núna.
Eftir Maríu
Ágústsdóttur
»Hvers eigum
við hin fjölmörgu
að gjalda sem finnum
kröftum okkar farveg
í samfélagi trúaðra
og í hinni hóglátu þjón-
ustu við söfnuðina?
María
Ágústsdóttir
Höfundur er prestur í Reykjavík.
Til unnenda
kirkju og kristni
Dyrhólaey hefur ver-
ið í fréttum undanfarið,
þar er hart deilt og mál-
ið er komið á það stig að
nauðsynlegt er að leita
sátta, það er sátt milli
náttúruverndar, ferða-
þjónustu og hlunn-
indanýtingar. Sveit-
arstjórn
Mýrdalshrepps þarf að
gera sér grein fyrir að
Dyrhólaey er friðuð
vegna náttúruverndar og að um 78%
af erlendum ferðamönnum koma
vegna náttúru Íslands. Það þarf að
vernda til að nýta.
Ég hef starfaði við náttúruvernd á
tímabilinu 1991-2007, síðast sem þjóð-
garðsvörður í Skaftafelli, þekki því
ágætlega til ferðaþjónustu og nátt-
úruverndar. Hafði meðal annars um-
sjón með uppbyggingu og skipulagi á
Dyrhólaey fyrir hönd náttúruvernd-
aryfirvalda.
Ferðaþjónustan getur gengið of
langt í landnýtingu á kostnað nátt-
úruverndar. Náttúruvernd er í eðli
sýnu íhaldssöm og kjörorðin eru:
Ekki ganga á auðlindina. Oft er rætt
um þolmörk svæðanna og samspil á
milli nýtingar og verndunar sem er
hárfínt jafnvægi.
Dyrhólaey svipar landfræðilega að
mörgu leyti til Ingólfshöfða í Öræf-
um, bæði svæðin eru friðuð vegna
náttúruverndar og fuglalífs. Í Ingólfs-
höfða hefur tekist að tryggja gott
samspil á milli ferðaþjónustu og nátt-
úruverndar; það hefur því miður ekki
tekist í Dyrhólaey. Umferð um Ing-
ólfshöfða er stýrt með föstum ferðum
frá Hofsnesi í Öræfum. Fjölskyldan á
Hofsnesi rekur ferðaþjónustufyr-
irtæki sem sér um að
fara með þúsundir ferða-
manna út í höfðann og lif-
ir af því. Hefðbundin
hlunnindi Öræfinga í
Ingólfshöfða hafa hald-
ist, s.s. sauðfjárbeit og
eggjataka. Öll ferðaþjón-
usta í Öræfum og ná-
grenni hefur ávinning af
friðlandinu í Ingólfs-
höfða. Því meiri fjöl-
breytni í afþreyingu í
ferðaþjónustu því betra
er það fyrir alla sem
starfa við greinina.
Fuglalíf í Ingólfshöfða hefur haldist
nokkuð stöðugt en fuglalífi í Dyrhóla-
ey hefur hrakað. Ástæður þess geta
verið af náttúrufarslegum rótum eða
af mannavöldum eða hvort tveggja.
Umhverfisstofnun setti Dyrhólaey
á válista yfir náttúruverndarsvæði
sem væru í hættu vegna of mikilar
ásóknar ferðamanna. Aðstæður til að
taka á móti ferðamönnum í Dyrhólaey
eru ekki ásættanlegar, uppbygging
hefur ekki verið í takt við fjölda ferða-
manna sem heimsækja eyjuna. Ferða-
þjónustufyrirtæki höfðu lengi kvartað
undan aðstöðuleysi í eyjunni.
Fyrir rúmum áratug var unnið
deiliskipulag eyjarinnar, fornminjar
og fuglalíf í eyjunni var rannsakað.
Gott samstarf var á milli allra hlut-
aðeigandi aðila sem nýta eyjuna s.s.
fulltrúa sveitastjórnar, náttúru-
verndaryfirvalda, Siglingamála-
stofnunar, landeigenda og hlunn-
indaaðila. Í framhaldi af þeirri vinnu
var ákveðið að skoða betur aðgengi að
eyjunni og hvort hægt væri að setja
upp gestastofu og salernisaðstöðu á
Háeynni, en ákveðið var að setja þau
inn í gömul fjárhús sem eru skammt
frá Dyrhólavita. Ferðamálaráð (nú
Ferðamálastofa) styrkti framkvæmd-
irnar. Vegagerðin var tilbúin að fara í
endurbætur á veginum upp Háeyj-
una, en ekkert varð af framkvæmd-
unum. Húsnæði undir gestastofu og
salernisaðstöðu er komið langt á veg.
Mitt mat er að nauðsynlegt sé að
stýra umferð ferðamanna inn á Dyr-
hólaey til að tryggja jafnvægi á milli
náttúruverndar og ferðaþjónustu.
– Að opnartími inn á eyjuna séu á
dagtíma, þá tekst fuglalífi að fá frið
fyrir umferð helming sólarhrings.
– Að öll umferð ferðamanna verði á
akvegum og göngustígum.
– Að landvörður starfi á svæðinu 5
mánuði ári.
– Að uppbyggingu við gestastofu
og salernisaðstöðu verði lokið sem
fyrst.
– Að akvegurinn upp Háeyjuna
verði lagfærður og bílastæði uppi á
eyjunni verði útbúin í samræmi við
deiliskipulag.
– Að útsýnispallur á Háeyjunni fyr-
ir framan vitann verði útbúinn til að
tryggja öryggi ferðamanna.
Það er mín von að allir hlutaðeig-
andi aðilar nái áttum og taki vel í þau
sjónarmið sem ég hef sett fram. Dyr-
hólaey er náttúruperla sem skiptir
alla Íslendinga máli.
Eftir Ragnar Frank
Kristjánsson »Mitt mat er að
nauðsynlegt sé
að stýra umferð ferða-
manna inn á Dyrhólaey,
til að tryggja jafnvægi
á milli náttúruverndar og
ferðaþjónustu.
Ragnar Frank
Kristjánsson
Höfundur er lektor við Landbún-
aðarháskóla Íslands og fyrrverandi
þjóðgarðsvörður í Skaftafelli
ragnarf@lbhi.is.
Dyrhólaey, náttúruvernd
– ferðaþjónusta