Húsfreyjan - 01.12.1950, Page 20

svo að ekki sé tafið fyrir húsmóðurinni,
sem einmitt liefir mest að gera, þegar
fjölskyldan kemur inn til máltíða. Vinnu-
borð og matborð mynda þess vegna tvo
póla í eldbúsinu. Annar í sambandi við
búr og geymslur, en liinn í sambandi
við daglegan inngang og fatageymslu. 1
mörgum íbúðum falla þessar línur sam-
an og gerir það oft húsmóður erfiðara
fyrir.
Þriðja umferðalínan er milli eldbúss,
bamaherbergis, stofu, salernis o. fl. Það
verður að útiloka, að margar dyr séu á
eldhúsinu, svo að ekki sé hætta á, að
það verði gegnumgangur með slæinum
vinnuskilyrðum vegna umferðarinnar.
Stutt þarf þó að vera í barnaberbergi,
svo að þægilegt sé að líta eftir börnun-
um meðan unnið er. Sömuleiðis þarf að
vera stutt til salernis eða snyrtiherbergis,
svo að auðveldara sé að sinna börnun-
um á daginn — af hreinlætisástæðum
ber þó að varast að bafa beinan sam-
gang milli eldbúss og salernis. Sé borðað
í stofunni þarf helzt að vera beinn sam-
gangur milli hennar og eldliússins.
ELDHtFSINNRÉTTINGIN.
Höfuðdrættirnir í eldhúsinnréttingunni
ákveðast af staðsetningu eldhúss í íbúð-
inni, lögun þess og stærð og gangi vinn-
unnar við matartilbúninginn. Það er þess
vegna erfitt að gefa sýnishom af eld-
búsi, sem undir öllum kringumstæðum
er það rétta. Eldbús, sem borðað er í,
þarf að innrétta öðruvísi, beldur en lítið
eldhús, sem eingöngu er unnið í að mat-
artilbúningi, eða stórt eldliús, þar sem
margir starfa. En þó að ekki sé hægt
að gefa sýnishorn af eldbúsi, sem undir
öllum kringumstæðum er það bezta, þá
er gangur vinnunnar í eldhúsunum svip-
aður og út frá gangi vinnunnar er hægt
að sýna staðsetningu innréttingar í vel
skipulögðu eldhúsi sbr. „Eldhús I.“
Stærð eldbúss á auðvitað að vera í hlut-
falli við stærð íbúðar og fjölskyldu.
Heppilegast er undir flestum kringum-
stæðum að borða í eldliúsinu, og til þess
að eldhúsið sé sæmilega rúmgott þarf
það að vera ca 10—12 m.2 Sveitaeldliús
ættu að öðru jöfnu að vera heldur stærri
en eldhús í kaupstöðum, vegna þess að
sveitaeldhús eru oft jafnframt notuð sem
dagstofa.
Talað er um ýmsar tegundir eldhúsa,
en þau fá nafn sitt af því, hvernig inn-
réttingin er staðsett-. U laga era þau
eldhús kölluð, þegar innréttingin er und-
ir þremur veggjum þess. S laga em þau
eldbús kölluð, þegar innréttingin er undir
tveimur samliggjandi veggjum, sbr. „Eld-
bús I.“ Tveggja veggja em þau eldliús
kölluð, þegar innréttingin er undir tveim-
ur mótsettum veggjum þess o. s. frv.
I U og S laga eldbúsum era ganglínur
að öðmjöfnu stytztar og em því þannig
staðsetningar á eldbúsinnréttingum heppi-
legar.
Þegar innrétta skal eldhús er gott að
bafa í liuga, að matvaran kernur inn í
eldhúsið, er breinsuð, tilreidd og soðin
og fer síðan yfir á matborðið eða inn
í borðstofuna. Hugsum okkur, að við
séum t. d. með fisk. Við komum með
hann inn í eldbúsið, eða tökum hann úr
kælda skápnum, föram með bann yfir
á vaskaborðið og í vaskinn, þar sem hann
er þveginn og breinsaður. Síðan fer hann
yfir á vinnuborðið, þar sem hann er
tilreiddur, og þaðan yfir á eldavélina,
þar sem bann er soðinn eða steiktur, og
að síðustu yfir á matborðið. Sé einn vask-
ur í eldhúsinu og hann sambyggður
vinnuborðinu, er heppilegt að hafa vinnu-
borðið milli lians og eldavélarinnar, og
eldavélin sé til hægri. Þá er auðvelt að
liafa réttan liæðarmun á vinnu- og vaska-
borði, sbr. „Eldliús I.“, án þess að liætta
20 húsfreyjan