Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1991, Blaðsíða 144

142
Svavar Sigmundsson
—. 1844. Stutt ágrip af Biblíuspgum handa Unglíngum. 2. útg. lagfærð. Reykjavfk.
IJ = Húsfreyjan á Bessastöðum. Bréf Ingibjargar Jónsdóttur til bróður sfns, Gríms
amtmanns. Finnur Sigmundsson bjó til prentunar. Hlaðbúð, Reykjavík, 1946.
ÍB 330 8vo. Handrit í Landsbókasafni íslands.
Jakob Benediktsson. 1953. Amgn'mur lærði og íslenzk málhreinsun. Afmœliskveðjo
til próf. dr. phil. Alexanders Jóhannessonar háskólarektors 15. júlf 1953 frá
samstarfsmönnum og nemendum. Helgafell, Reykjavfk.
Kjartan G. Ottósson. 1990. íslensk málhreinsun. Sögulegt yfirlit. fslensk málnefnd,
Reykjavík.
Koenigsberger, H. G., og George L. Mosse. 1973. Europe in the sixteenth century■
Longman Group Limited, London.
Konráð Gíslason. 1851. Dönsk orðabók með íslenzkum þýðingum. Kaupmannahöfn.
Lbs 406-7 8vo. Handrit í Landsbókasafni íslands.
Lærd = Ens Islendska Lœrdoms-Lista Felags Skraa. Kaupmannahöfn, 1780.
Magnús Stephensen. 1806. Eptirmœli Atjándu Aldar ... Frá Eykonunni íslandi. Leir-
árgörðum.
Samþ = Samþycktir hins Islendska Lands-Uppfrœdíngar Félags. Leirárgörðum, 1796-
Sigfús Blöndal. 1920-1924. íslensk-dönsk orðabók. Reykjavík.
Sveinbjöm Rafnsson. 1989. Jón Eiríksson 1728-1787. Upplýsingarmaður og forseti
íslendinga. Sagnir 10:34-37.
Sveinn Sölvason. 1754. Tyro Juris edur Barn i Logum. Kaupmannahöfn.
TO = TökUorðasafn [úr Hannesi Finnssyni (1796-7), Hersleb (1828) og fleiri heimiló'
um]. Tekið saman af Svavari Sigmundssyni. f handriti.
TS = BréfTómasar Stemundssonar ... Búið hefir til prentunar Jón Helgason. Sigurð-
ur Kristjánsson, Reykjavík, 1907.
SUMMARY
This article discusses some aspects of the 400 year old history of Icelandic language
purism. lt is pointed out that purism established itself as an official language policy
in the beginning of the 19th century and became much more influential in Iceland
than in most other Westem European societies partly because the rising middle-dasS
was mral rather than urban. An attempt is made to estimate the effectiveness of l9th
century language purism — by studying the fate of 540 loanwords attested in letters
(of Ingibjörg Jónsdóttir) from the first half of the century. Around 50% of these
words survived the purism, that is, were included in Sigfús Blöndal’s Icelandic-Danish
dictionary (1920-24), either as fully acceptable (39%) or as questionable (11.5%)-
Heimspekideild Háskóla íslands
Arnagarði við Suðurgötu
101 Reykjavík