Íþróttablaðið - 01.03.1927, Blaðsíða 23

ÍÞRÓTTABLAÐIÐ
31
dagaæfingar þá eigum við að taka upp þær, sem
einhver fegurð og list er við. Svo er um skilm-
ingar. »Flóret«-skilmingar eru með fallegustu leikj-
um, sem til eru á að horfa og í þeim er hægt að
fá nokkra tilsögn hér heima. Jafnvel hin grófa
höggskilming er fallegri og mennilegri og ólíkt
hermannlegri en hnefaleikar og þarf ekki heldur
út fyrir landsteinana að leita, til að læra hana.
Já, íslenzkir íþróttamenn! Ef þið óumflýjanlega
þykist þurfa að taka upp einhverja bardagaíþrótt,
þá takið upp þær, sem eru hermannlegar og sýna
fullvita menn, en ekki þær, sem líkjast mest að-
förum skynlausra skepna eða hálffrávita fyllirafta,
þótt taldar séu boðlegar annarsstaðar eða jafnvel
»göfugar«(!!).
Sokol-félögin í Tékkoslóvakíu
og þjóðrækni okkar.
I 32. tbl. Lögrétfu, 4. ágúst í sumar, er góð
grein eftir Skúla Skúlason, blaðamann, um þessi
félög. Hann var viðstaddur félagamótið í sumar,
4.-6. júlí, og varð hrifinn af að sjá og heyra
hversu miklu félög þessi hafa komið til vegar á
þeim 65 árum, sem þau hafa starfað. Þar segir
hann meðal annars:
»Vfirleitt held ég, að Sokol-hreyfingin sé alveg
sköpuð við okkar hæfi, þó vitanlega yrði í smærri
stíl. Það er þjóðleg hreyfing, sem sameinar verk-
efni íþróttafélaga og ungmennafélaga. Og ávöxtur-
inn er glæsilegri en nokkurrar annarar íþrótta-
hreyfingar í veröldinni, og alt það, sem maður sér
hér á norðurlöndum af íþróttatagi, er eins og hjóm
í samanburði við hana. Við getum held ég komið
á slíkri hreyfingu heima með íslenzku sniði.
En það er mikið verk að vinna. Flest gamla
fólkið lítur en þá á íþróttir eins og hvern annan
óþarfa, skilur ekki hót markmið þeirra. Og sumir
þeir ungu hugsa altaf eins og slíkt gamalt fólk«.
Þessa hreyfingu hófu Tjekkar upphaflega til þess
að vernda þjóðerni sitt fyrir glötun, þegar þjóðin
bjó undir oki Austurríkskrar Habsborgarastjórnar.
Þeir gátu ekki stofnað pólitískt félag. En þá var
að fara krókaleið. »Sokol- (þ. e. Fálka-) -félögin
voru íþróttafélög, — leikfimisfélög. Það gat enginn
bannað Tjekkum að iðka leikfimi«. Og í stefnu-
skrá félagsins segir: »Vér viljum feta í fótspor
Forn-Grikkja, sem töldu líkamsmenninguna jafn-
mikilsverða andlegri menningu og gerðu líkams-
mentun jafn hátt undir höfði og andlegri mentun í
skólum sínum«. Og í síðustu skýrslu félaganna segir
svo: »Starfsemin miðar að því að halda þjóðinni
síungri og aftra úrkynjun, með því að halda líkams-
krafti hannar óskertum sem og siðferðislegri og
andlegri heilbrigði einstaklingsins, þannig að þjóðin
með atgerfi sinni og dugnaði tryggi sér jafnan
veglegan sess meðal þjóðanna«.
»Með öðrum orðum, félögin eru bygð á líkams-
menningu sem undirstöðu undir þá andlegu, og
sem vörn gegn úrkynjun og ómensku. Bak við
leikfimina má eygja hið eiginlega takmark félag-
anna: verndun þjóðarstofnsins«.
Gætum við ísl. ekki lært eitthvað gott af Tjekk-
um í þessu efni? Þjóðin okkar virðist, nærri á
hvað sem litið er, stödd í einskonar stefnuleysis
og festuleysis ölduróti. Hana getur rekið upp á
hvaða sker sem er. Þjóðina virðist vanta í sig
festu, vanta drifatker, sem hún geti legið við og
varist hrakningi og áföllum.
Við höfum yfirleitt ekki átt til nokkra, átthaga-
eða ættjarðarást — hvað sem öllu orðagjálfri um
það líður — Það er hart að þurfa að segja þetta,
en verkin sína merkin. „Nú kingja menn öilu því,
sem útlent er, hvort sem það er ilt eða gott“.x)
1) Ur grein í Vísi 8. nóv. ’26, eftir Slt. Sk. um Bygöa-
menninguna norsku. Þá grein ættu sem allra flestir Íslend-
ingar aö lesa. En ég get ekki stilt mig um aö tilfæra hér
þessar selningar úr henní, sem mér virðast eiga svo vel við
okkur Islendinga og geta oröið okkur til lærdóms:
„Bygöamenningin er þjóöleg og átthagaræknin undirstaða
þjóðrækninnar.
Atstaðar kemur fram eitthvað nýtt og nothæft fyrir þjóð-
félagið sem heild.
Ungmennafélögin norsku og frömuðir þeirra hafa unnið
þjóðinni stórmikiö gagn. — — —
Um eitt skeið var bygðamenningunni farið að hnigna,
menn voru farnir að skammast sín fyrir sérkennin og skafa
þau af sér. En nú er þetta öðruvísi.