Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1993, Blaðsíða 21

Heimil nöfn og óheimil
19
(8) Ung tökunöfh teljast hafa áunnið sér hefð ef:
a. Þau hafa tíðkast óslitið í einhvem tiltekinn tíma
og/eða:
b. Þau em borin af tilteknum lágmarksfjölda íslendinga
Ennfremur verður að líta svo á að ung tökunöfn geti glatað hefðarrétti
sínum:
(9) Hefð ungra tökunafha rofhar ef notkun þeirra fellur niður um
eitthvert tiltekið skeið
í ljósi þess algenga siðar íslendinga að skíra böm sín í höfuð feðra
sinna og mæðra virðist eðlilegt að líta svo á að hefð mannanafna rofiii
á tveimur mannsöldmm, eða svo sem 60-70 ámm. Komi ungt tökunafn
t.d. hvorki fyrir í manntalinu 1910 né síðar má telja að það styðjist ekki
lengur við hefð.
Naumast er unnt að líta svo á að það nægi til að ungt tökunafh teljist
njóta hefðar að það fullnægi aðeins fyrra skilyrðinu í skilgreiningunni
í (8). Hafi slíkt nafh t.d. aðeins verið borið af tveimur mönnum getur
það vart talist hefðað þótt mennimir tveir hafi borið nafhið óslitið í tvo
mannsaldra.
í reyndinni hlýtur fjöldi nafnbera að vega þyngra en sá tími sem
nafnið hefur tíðkast. Þegar um nöfh er að ræða breytist tíska nútímans
óhjákvæmilega í hefð ffamtíðarinnar. Sé því t.d. þannig háttað um
eitthvert nafh að það hafi aðeins tíðkast í fimm ár en sé borið af hundrað
ungum íslendingum liggur í hlutarins eðli að ekki líður á mjög löngu
þar til nafnið hefur tíðkast nógu lengi til að teljast hefðað. Af þessu
verður að álykta að það nægi til að nafn teljist hefðað að það sé nú
borið af einhveijum tilteknum lágmarksfjölda íslendinga, t.a.m. tveim
tugum.
Ekki verður komist öllu lengra en þetta í því að skilgreina hefðar-
hugtak mannanafnalaganna. Nánari útfærsla á því hvemig það er notað
er því á valdi og ábyrgð mannanafnanefndar (svo ffemi dómsmálaráð-
herra setji ekki um það reglugerð). Á fundi sínum þann 12. ágúst 1993
ákvað nefhdin því að nota eftirfarandi kvarða: