Vera - 01.08.1997, Qupperneq 4

JceÁjotxAÁ^
Hverjir hafa iagt s'rtt
á vogarskálar jafnréttis?
Hverjir hafa unnið jafnréttis-
baráttunni gagn og hverjir ógagn?
Það krefst átaks
að breyta hugmyndum
- en er óhjákvcemilegt!
Sendu VERU ábendingar.
plús
ÍSLENSKA SÖGUÞINGIÐ
Oft og tíðum gerum við okkur ekki grein fyrir því að
við erum að ýta undir misrétti á milli kynjanna, ein-
faldlega vegna þess að við erum svo föst í gömlum
hugmyndum. Hugmyndum sem hafa mótað okkur
og stjórnað lífi okkar án þess að við höfum tekið eft-
ir því. Þess vegna þurfum við að byrja á því að breyta hugmyndun-
um og þora að stíga skref sem breytt geta þeirri stöðu sem hefur
verið á milli kynjanna öldum saman. Og það þurfa bæði konur og
karlar að gera.
í þessu blaði fjöllum við um kynjaskiptingu á vinnumarkaði og velt-
um m.a. fyrir okkur af hverju störf sem karlar gegna njóta yfirleitt
meiri virðingar en kvennastörf. Rótina að þessari flokkun er að
finna í hugmyndunum um mikilvægi starfanna og til þess að breyta
munstrinu þarf margt að koma til. í atvinnuauglýsingum hafa verið
gerðar tilraunir til þess að hvetja það kyn sem er í minnihluta í
starfsgreininni til þess að sækja um en á ýmsu hefur strandað. Karl-
mönnum finnst t.d. ekki greidd nógu há laun í ýmsum þeim störfum
sem þeir hafa verið hvattir til að sækja um. Launamatið virðist
nefnilega háð því hvort kynið er í meirihluta í starfsgreininni og til
þess að breyta því, og meta að verðleikum vinnuframlag kvenna,
þarf að breyta viðteknum hugmyndum.
Álitamál er fastur liður í Veru og að þessu sinni leggjum við spurn-
inguna: Er brotið á rétti forrœðislausra feðra? fyrir tvo aðila. Það
er athyglisvert að í svari beggja kemur fram sú skoðun að ef fleiri
feður fengju forræði yfir börnum sínum myndi atvinnutækifærum
fyrir konur fjölga og þær hafa meiri möguleika til að standa jafn-
fætis körlum í samkeppninni á vinnumarkaðinum. Það segir sig
sjálft að eftir því sem konur hafa meiri skyldum að gegna heimafyr-
ir, þess minni orku hafa þær í samkeppnina á vinnumarkaðinum.
Allt er þetta spurning um forgangsröð en valið um að sinna börn-
um og búi verður að standa báðum kynjum til boða. „Konur verða
að sleppa hendinni af ábyrgðinni yfir til karla og karlarnir verða að
gefa fjölskyldulífi meiri tíma,“ segir Katrín Theodórsdóttir, lögfræð-
ingur Félags einstæðra foreldra í svari við ofangreindri spurningu.
í viðtali við Guðbjörgu Lindu Rafnsdóttur um kynjaskiptingu
vinnumarkaðarins vitnar hún í fyrrverandi forstjóra Volvo í Svíþjóð
sem sagðist frekar velja menn í vinnu sem tækju virkan þátt í
barnauppeldi, t.d. með því að taka fæðingarorlof, því þar væru yf-
irleitt á ferðinni frjórri einstaklingar sem brynnu síður út í starfi.
í þeirri hörðu samkeppni sem ríkir um vinnuna eru það yfirleitt
karlar sem fórna fjölskyldulífinu og vissulega er það óréttlátt, bæði
fyrir þá og börnin. Til þess að snúa þeirri þróun við er mikilvægt
að stjórnendur breyti sínum hugmyndum og að sjálfsögðu verða
karlar að vilja deila ábyrgðinni og gefa eftir af metnaði sínum.
Konur vera líka að vera áræðnari og sleppa takinu af þeirri ábyrgð
sem fylgir því að stjórna öllu innanstokks.
sem haldiö var í Reykjavlk 1 lok mal. Konur voru þriöjungur
þeirra sem voru meö framlag á þinginu, eða um 30 talsins.
Jafnræöis kynjanna var vel gætt I vali á hópstjórum á
þinginu og I yfirstjórn þingins sátu tvær konur og einn karl.
Sókn ungra kvenna I sagnfræðirannsóknir er ánægjuefni en
þar hafa gamlir karlar veriö ríkjandi árum saman.
FORSETI ÍRAN
Mohammad Khatami fyrir að skipa konu I ríkisstjórn en þaö
er I fyrsta sinn sem kona sest I rlkisstjórn landsins eftir
íslömsku byltinguna 1979. Konan heitir Masoumeh Ebtekar
og er doktor I ónæmisfræöum. Hún veröur varaforseti
landsins og formaöur umhverfisverndarráös. í nýafstaöinni
kosningabaráttu höföaöi Khatami mjög til kvenna og er þaö
taliö eiga þátt I sigri hans.
NAFNBIRTING BARNANÍÐINGA
sem heimiluö hefur veriö I breskri löggjöf. Þar er lögreglu
gert heimilt aö láta skólum, félagasamtökum og almenningi
I té upplýsingar um nöfn og heimilisföng dæmdra
barnaníöinga. Þarft væri að setja slíka löggjöf hér á landi.
vranus
ÍSLENSK STJÓRNVÖLD
fyrir aö veita næstum helmingi minna fé til félagslegrar þjónustu
heldur en Noröurlandaþjóðirnar. í nýlegri rannsókn, sem gerö var
af fimm háskólum á Noröurlöndum, kemur 1 Ijós aö framlag til fé-
lagslegrar þjónustu af vergri þjóöarframleiöslu áriö 1992 var
18.9% hér á landi en 38.7% í Svíþjóö, 35.4% í Finnlandi, 31.5% í
Danmörku og 30.8% I Noregi.
ÍSLENSKT LAUNAKERFI
fyrir óhemju mikinn launamun, eins og staöfestist í nýlegri
úttekt tímaritsins Frjálsrar verslunar á skattskyldum tekjum
ársins 1996. Þar kemur fram aö margir stjórnendur eru
meö hátt á aöra milljón króna í mánaöarlaun, nær eingöngu
karlar. Blaöið birtir lista yfir þá sem hæst hafa launin í
nokkrum starfshópum, alls 650 manns. Þar kemst aöeins
41 kona á blaö. Æöi lág prósenta, ekki satt?
FULLTRÚI FERÐAMÁLARÁÐS
ÍSLANDS í NEW YORK
fyrir ummæli í viötali viö tímaritiö Men's Journal.
Greinarhöfundur leitar til hans áöur en hann fer til Eyjunnar
í noröri, þar sem allt fallega kvenfólkiö er, en Mr.
Gustavsson varar hann viö aö taka vinkonu sína meö sér
því þaö sé eins og aö fara meö kaffi til Brasilíu. „Don't ever
bring a woman to lceland. The Viking women will come for
you," sagöi hann og rödd hans varö blíöleg.
4