Freyr - 01.06.1906, Blaðsíða 4

80
FE.EYB,
Höf. óskar upplýsinga um það, hvað til-
raunablettirnir hafi verið stórir í Tilraunastöð
Ræktunarfélagsins. Þeir voru ’/ioo eða Vso úr
dagsláttu. Sama tilraunin var gerð á 2—3
stöðum. Sumarið 1904 voru þó nokkrar aftil-
raununum gerðar að eins á einum stað. Eg
hefi ætíð verið viðstaddur, þá unnið hefir ver-
ið að tilraununum, og sjálfur vegið mikinn
hluta uppskerunnar.
Þá óskar höf. upplýsinga um uppskeru
. Akureyrarbúa. Eg vil eigi að þessu sinni
nefna nein einstök dæmi. En það mun mér ó-
hætt að fullyrða, að þess sé eigi fá dæmi, að
fengist hafi meiri uppskera í góðum árum úr
vel hirtum görðum, sem fengið hafa nægan
og góðan áburð, en að meðaltali fékst af öllum
afbrigðum úr tilraunastöðinni, en það voru
16910 pd. eða nær 85 tunnur af dagsláttu.
Þess ber líka að gæta, að flest afbrigðin,
sem ræktuð voru í tilraunastöðinni, hafa aldrei
verið ræktuð fyr á Akureyri, og líkindi eru til
að einhver þeirra hafi nokkra kosti fram yfir
íslenzku jarðeplin. Afbrigðin eru valin af
þrem hinum beztu sérfræðingum Norðurlanda
í þeirri grein, en þeir eru:
Yfirkennari Bastian It. Larsen, tilrauna-
stjóri Norðmanna, Dr. P. Hellström, formaður
tilraunastöðvarinnar í Luleá f Norðurárbotnum
og Sigurd Ithodin, umsjónarmaður við tilrauna-
stöð „kungl. landtbruksakademiens“ svenska.
Allir þessir menn hafa um mörg ár feng-
ist við tilraunir með jarðepli. Þeir hafa valið
þau afbrigði, sem þeir ætluðu að bezt myndu
þrífast á Islandi af öllum þeim fjölda, sem þeir
hafa gert tilraunir með.
Jarðepli þrífast vel á Akureyri. En það
er eigi hinn eini staður á Norðurlandi, þar
sem hægt er að fá mikla uppskeru af þeim.
Áðið 1904 setti Hartmann Ásgrímsson kaup-
maður í Kolkuósi niður jarðepli í 70 □ faðma
stóran garð. Uppskeran varð 1800 pd. Það
svarar til 23143 pd. af dagsláttu. [Af einuaf-
brigði fékst lítið eitt meiri uppskera í til-
raunastöðinni sama ár].
Enginn skilji þó orð mín þannig, að eg
með því að nefna þessi dæmi vilji sýna fram
á, að jarðeplauppskera á Norðurlandi só að
meðaltali meiri en á Suðurlandi. Þau sýna
að eins, hve miklum þroska jarðepli geta náð
hér nyrðra, þegar vel árar og þar sem jarð-
vegur er góður.
Siðastliðið sumar var veðuráttan mikið kald-
ari en 1904. Jarðeplauppskeran varð þess
vegna minni. Þá varð uppskeran af beztu af-
brigðunum i Tilraunastöð Bæktunarfélagsins
samsvarandi 20000 pundum af dagsláttu.
Nú hefi eg gefið þær upplýsingar, sem
höf. óskar eftir og sem hann telur hafa mesta
þýðingu. Eg tók þessi síðari atriði ekki fram
í fyrri grein minni, því eg hólt að höfundinum
væri kunnugt, hve miklum þroska jarðepli geta
náð hér á Norðurlandi í góðum árum. Hitt
er afsakanlegt, þó menn þekki litið til í öðrum
löndum, þá um „sórfræðileg efni“ er að ræða.
En á Íslandi ættum vér búfræðingarnir að
þekkja landskosti og skilyrði hinna einstöku
landshluta sem og landsins í heild sinni. En
að fáfræði í þá stefnu vildi eg eigi gera höf-
undinn kunnan að ástæðulausu.
Höfundurinn segir það eigi rétt, að hann
byggi ályktanir sínar á því,
1. Að „hitinn í Rvík só meiri er á Ak-
ureyri yfir sumarmán., og
2. að „uppskeran [séj ótrúlega mikil, þeg-
ar hún só borin saman við uppskeru í öðrum
löndum“.
Verið getur, að hér hafi átt að lesa eitt-
hvað „á milli línanna11, því á bl. 9 („Ereyr“,
nr. 1 þ. á.) segir höf., þá hann er að tala um
uppskerumuninn:
„Það sem uppskerumuninum veldur, ætti
þá aðallega að vera veðuráttufarið eða öllu frem-
ur hitamegnið11. Og slðar á sömu bls. stendur:
„Sé áður greind uppskera í gróðrarstöð-
inni á Akureyri borin saman við kartöfluupp-
skeru í nágrannalöndunum, virðist hún einnig
vera ótrúlega há“. Byggir höf. þá ekkert á
þessum orðum sínum, eða meinar hann sitt í
hvert sinn?
Á einum stað segir höf. með réttu:
„Meginreglan við allar gróðrartilraunir er,
að gera sem líkust öll þau atriði, sem geta
haft áhrif á vöxtinn, nema það sem spurt er
um, eða útiloka áhrif þeirra“. (Bls. 39). Síð—