Freyr - 01.06.1906, Blaðsíða 9

EREYR.
85
minni, skiftir engu í því sambandi, sem bér er
um að ræða. X>ví fleira fé sem löglega má
draga frá tíund, því meira munar á fjártölu
búnaðarskýrslnanna og tíundarskýrslnanna, en
tala tíundaðs fjár á öllu landinu hefir, mórvit-
anlega, ekki verið birt á prenti. Hins vegar
gefur að skilja að samræmi verður að vera í
báðum þessnm skýrslum, þar sem þær eru tekn-
ar á sama tíma og sömu stjórnarvöld hafa þær
til meðferðar. Rangt framtal til Mnaðarskýrsln-
anna er því sjálfsögð afleiðing af rangri tíund.
Eg vona, að það sem hér er sagt, nægi
til að sýna, að tíundarundandráttur sá, er eg
tala um í grein minni, breytist ekkert, hvort
sem hr. B. B. eignar vinnufólki fleira eða færra
fé. Mismunurinn á fjártölu búnaðarskýrslnanna
og böðunarskýrslnanna verður sá sami fyrir
það, því væntanlega eru allir mér samdóma um
að alt það fé, sem löglega má draga frá tíund,
sé dregið frá fjártölu búnaðarskýrslnanna. £>ar
sem hr. B. B. vill draga þetta fé frá mismun-
inum á höðuðu og framtöldu fó, þá hlýtur það
að byggjast á samskonar „skilningi“ og þeim,
er hann virðist hafa á tíundarlögunum: Að
bæði framteljendur og hreppstjórar megi hvor
um sig fella 1/1 hluta af tíundarbæru fé úr tí-
und!
Hr. B. B. þykir lítill fróðleikur í að fá að
vita fjártöluna á öllu landinu og í hverri sýslu
Og amti ásamt mismuninum á böðuðu og fram-
töldu fé, telur sjálfsagt að birt hefði verið fjár-
talan í hverjum hreppi fyrst farið var að miun-
ast á þetta mál á annað borð. Ekki vantar
nærgætnina! Á öllu landinu eru 187 hreppar
og hefði þvi fjártaflan ein tekið minst örk í
Frey. Mig furðar annars á að hr. B. B. skyldi
ekki heimta fjártöluna á hverjum bæ; það væri
þó óneitanlega fróðlegt, en eigi gæti Ereyr
heldur orðið við óskum hans um það.
Hr. B. B. fullyrðir að eg hafi skrifað um-
rædda grein til að „setja blett“ á bændastétf
ina, og borið óspart svertu í. Eyrir slíkum
áburði frá hr. B. B. í Gröf ætla eg ekki
að fara að verjamig, því allir, sem hann þekkja
vita, að honum er annað lægnara en að ætla
mönnum góðar hvatir. En hitt vil eg minna á,
að tíundarundandráttur bænda hefir verið og
er i hvers manns munni, svo hér er eigi að
tala um nýjan blett, heldur að afmarka þann
blett, sem allir vissu að áður var til. Og geta
vil eg þess, að margir sem minst hafa á þetta
mál við mig, síðan eg skrifaði umrædda grein,
hafa furðað sig á að munurinn á framtöldu og
böðuðu fó eigi var meiri en taflan sjmir. Hitt
skal eg fúslega viðurkenna, að eg gjöri mér
von um, að umtal það, sem greiniu hefir vakið,
og vekur, geti orðið til þess að menn telji réttara
fram eftirleiðis, en venja hefir verið liingað til,
og að greinin gjöri þannig sitt til að afmá þann
blett af bændastéttinni, sem tíundarundandráttur-
inn óneitanlega er í augum allra, er ekki hafa
því ónæmari réttlætistilfinningu, jafnvel enn ó-
næmari en hreppstjórinn i Gröf.
Guðjón Guðmundsson.
Um meðferð mjólkur.
I.
Árið sem leið var flutt út af smjöri frá
smjörbúunum nálægt 287,000 pd. Auk þess
var selt innanlands frá búunum kringum 10,000
pd. af smjöri. Smjörið, er sent var út, seldist
yflr höfuð vel, og talsvert betur en 1904. Af
hinu útflutta smjöri hlutu 275,306 pd. 10 aura
verðlaun. — Jeg hef þegar fengið skýrslur frá
20 smjörbúum um rekstur þeirra, og af þeim
hafa 4 bú greitt félögum sínum að írádregnum
kostnaði 80 aura fyrir hvert pund. Þessi bú
eru: Áslækjar, Hjalla, „Eramtíðin11 í Skaga-
firði og Hróarslækjar. Þá hafa tvö greitt 75
aura fyrir pundið, Baugstaða og Rauðalækjar.
Rangárbúið og Kjósarbúið 74 aura, og svo
hafa hin flest borgað félögum sínum kringum
70 aura fyrir pundið. Þetta er hærra verð en
búin hafa nokkru sinni áður getað borgað, og
staiar það eðlilega af því, hvað smjörið seldist yfir-
leitt vel, og að meiri hluti þess náði í 10 aura
verðlaunin. En þetta, hvað smjörið seldist vel,
er óefað meðfram því að þakka, að mikið af
smjörinu frá búunum á Suðurlandi var flutt út
með „Botnía“ í kœldu rúmi og fékk fljóta ferð.