Freyr - 01.06.1906, Blaðsíða 6

82
FREYR.
tina saman orð og setningar úr fyrri greinum
mínum, og setja i ný sambönd, svo þau fá alt
aðra þýðingu, en þau höfðu upprunalega; spyr
síðan, hvort eg byggi ekkert á orðum mínum
eða segi „sitt í kvert sinn“ og s. frv.
Eg nenni eigi að endurtaka greinar mínar,
enda ekki rúm til þess í Frey, og verð eg því
að biðja þá af lesendum hans, sem fylgja með
í þessari ritdeilu, að lesa þær aftur yfir, um
leið og þeir lesa ofannefnda grein, og munu
þeir þá sjá, að eg segi ekki „sitt í hvert sinn“.
Hitt uggir mig, að einhverjum þyki meðferð
höf. á orðum mínum, ekki samboðin tilrauna-
stjóra Ræktunarfélagsins og skólastjóranum á
Hólura, en sú afsökun er á, að höf. virðist
þurfa, þegar hann les, að einblína á hverja
setningu út af fyrir sig. til þess að skilja
hana, en missir svo eðlilega af sambandinu -
tapar þræðinum (sbr. ummæli hans um grein
hr. Benthins). Hinu vil eg ekki gjöra ráð
fyrir, að hann rangfæri orð mín vísvitandi.
J?á verður höf. að afsaka, þótt eg svari eigi
hans mörgu spurningum. Flestum þeirra er
fulisvarað áður, eins og allir geta séð, sem lesa
greinar mínar með athygli, og aðrar eru svo
barnalegar, að ekki er forsvaranlegt að eyða
rúmi i Frey til að svara þeim.
Eigi tek eg mér það nærri, þótt höf. bregði
mér um fáfræði, fyrir það að mér er ekki full-
kunnugt um, hvaða katröfluuppskera tæst í hin-
um ýmsu bygðarlögum landsins. Mér vitan-
lega eru nauðafáar ábyggilegar skýrslur til um
það efni, og fáir munu þeir bændur hér á
landi, er þekkja nákvæmlega stærð garða sinna
og uppskeru úr þeim. Svigurmæli höf. um
þekkingu búfræðinga í þessu efni verð eg því
að skoða sem töluð í bráðræði. Hitt er mjög
mikils vert, að tilraunastjóra Ræktunarfélagsins
skuli vera þetta fullkunnugt, því það dregur
stórmikið úr tilraunaþörf félagsins, og mætti þá
nota eitthvað af þeim styrk, er það fær árlega
af opinberu fé til annars þarfara, en að setjaupp
eina eða fleiri gróðrarstöðvar í hverri sýslu
Norðuramtsins, aðallega til að gjöra tilraunir
með kartöflu og rófnarækt.
Mér kom ekki til hugar, þegar eg reit
fyrra svar mitt, að höf. legði svo mjög áherzlu
á, að fræða lesendur Freys á þvi, að kartöflur
yxu „í jarðveginum á Norðuriandi“. Hetta kom
af minni fáíræði, en ekki af því að eg vildi
raska meiningu höfundarins. Mér er sem sé
ekki kunnugt um að kartöflnr vaxi neinstaðar
öðruvísi en í jarðveginum, og get eg því ekki.
séð, að það væri neitt einkennilegt fyrir kar-
töfluræktina norðlenzku.
Rétt er það, að höf. hefir ekki sagt að
kartöflur yxu betur á Norðurlandi en á Suður-
landi. En sem betur fer þarf ekki að sækja
alla vizku um kartöflurækt til hans. Eg hefi
eins og menn muna, leyft mér að nota upp-
skeru gróðrarstaðarinnar í Reykjavík til sam-
anburðarins, og vona eg að höf. misvirði ekki,.
þótt eg skoði hana eins ábyggilega og upp-
skeruskýrslur Ræktunarfélagsins.
Samkvæmt skýrslu Ræktunarfélagsins var
mest kartöfluuppskeran í gróðrarstöðinni áAk-
ureyri sumarið 1904 127,7 tvö hundruð pd. tn.
Nú segir höf. að meiri uppskera hafi fengist það
sumar á Æsustöðum í Húnavatssýslu og lítið
eitt minDa á Kolkuós.
Seinast liðið sumar var fráleitt betra en i
meðallagi á Norðurlandi, og gáfu beztu afbrigð-
in á Akureyri, eftir því sem höf. segir, sem
svarar 100 tn. (ca. 118 lagartunnur) af dag-
sláttu, og þá væntanlega svipað í Húnavatns-
sýslu og Skagafirði. Eftir því ætti að mega
gjöra ráð fyrir því, að í meÖalári fáist 100'
tvöhundruð punda tunnur af kartöflum af dag-
sláttunni í öllum aðalbygðarlögum Norðuramts-
ins, þar sem gott lag er á ræktuuinni.
Lítum nú á þessa uppskeru frá hagfræð-
islegu siÓDarmiði.
Jarðabótaskýrslurnar áætla undirbúning
dagsláttu undir sáðrækt 45 dagsverk. Dags-
verkið reikna eg á 3,00 kr. það verða 135 kr-
Ef landið er ferhyrnt, þarf girðingin kringum
það að vera 120 faðmar, og er nóg að reikna
faðmÍDn á 50 au., girðinguna alla á 60 kr.
Stotnkostnaður alls verður þá 195 kr., og 5°/o.
vextir þar af 9,75 kr. Viðhald á girðingunni
vil eg áætla 5°/0 af girðÍDgakostnaðinum eða
3,00 kr. á ári. Leigu eftir landið reikna eg
ekki, því hún er víðast hverfandi. Sé húsdýra-
áburður notaður eingöngu, þarf 100 hesta, og er