Ljósmæðrablaðið - 01.10.1988, Blaðsíða 30

70
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
milli andlegrar og líkamlegrar líðanar. Frumatriðið í meðferð á sárs-
auka er að raunveruleiki sársauka einstaklingsins sé aldrei dreginn í
efa. (Heimild nr. 16 bls. 17).
Takmark þess að meðhöndla sársauka er að bæta líkamlega og and-
lega líðan einstaklingsins (konunnar). Sársauka má meðhöndla með
ýmsum aðferðum svo sem lyfjameðferð, psycoprofylaxis, nálar-
stunguaðferðum og jafnvel dáleiðslu. Áhrifamáttur hinna ýmsu með-
ferða fer svo eftir eðli og styrkleika sársaukans svo og eins og áður
hefur verið minnst á andlegu og líkamlegu ástandi konunnar.
Foreldrafræðsla er vel þekkt á íslandi í dag og er hún veitt í vaxandi
mæli. Foreldrafræðsla á íslandi hófst í alvöru er Hulda Jensdóttir
stofnaði til námskeiða í slökun lyrir verðandi mæður árið 1953. Síðar
eða u.þ.b. 15 árum seinna heldur Heilsuverndarstöð Reykjavíkur
námskeið og stuttu síðar Kvennadeild Lsp. Leiðbeinendur þessara
námskeiða leggja áherslu á mismunandi fræðsluefni og beita mismun-
andi kennsluaðferðum. Hjúkrunarfræðinemar í HÍ gerðu könnun þar
sem reynt var að meta hagnýtt gildi foreldrafræðslunnar við fæðingu.
I stuttu máli urðu niðurstöður þær að konur sem sækja þessi nám-
skeið telja sig ráða yfir fleiri leiðum til að draga úr sársauka í
fæðingu, þótt engin mælanlegur munur á sársauka finnist hjá þeim.
Þær sögðu jafnframt að samvinna við ljósmæður og stjórn fæðingar-
innar hafi gengið betur. (Heimild nr. 18 bls. 15—17).
Oft þarf að beita fleiri en einni aðferð samtímis og verður fjallað
um þann þátt síðar. Vellíðan konunnar stjórnast að stórum hluta og
má segja fyrst og fremst af því hvort hún er þjáð af sársauka eða ekki.
Þar sem ljósmóðirin er sá aðili sem er í hvað nánustu tengslum við
konuna í fæðingunni gegnir hún ákaflega mikilvægu hlutverki í sárs-
aukameðferð. Reynir þar verulega á hæfni, þekkingu og skilning
ljósmóðurinnar en ekki síst hversu mannleg hún er. Segja má að eitt
aðalmarkmið hverrar ljósmóður fyrir utan það að hjálpa nýjum ein-
staklingi í heiminn sé að stuðla að sem bestri mögulegri líðan konunn-
ar í fæðingu og þar með talið að hjálpa henni að umbera þann
sársauka sem henni fylgir því sjaldnast er hægt að losna alveg við
hann. Það sem hver ljósmóðir verður að hafa í huga er að til þess að
ná fram sem bestum árangri í verkjameðferð fæðingar verður hún að
ávinna sér traust konunnar og sýna henni og aðstandendum umhyggju
og hlýju og hafa ávallt bæði andlegar og líkamlegar þarfir í huga.
Þetta gerir hún m.a. með því að gefa verkjalyf, sjá til að vel fari um