Akranes - 01.09.1950, Blaðsíða 14

stami. Þátturinn endar á þvi, að Belial
biður um útskrift af framburði vitnanna.
Þriðji þáttui hefst á því, að Belial segir
Lucifer, að málið verði að sækjast öðruvísi.
Að ráði Satans fær hann skipun um að
sækja Jesúm sjálfan einungis um löglega
eign þeirra. Gengur nú „dómarinn inn í
leikhúsið og hans ráð og skrifarinn með
honum, þeir setja sig niður. Báðir partarn-
ir fylgja á eftir.“ Belial fær þrátt fyrir mót-
mæli Mósesar og Daniels að sækja málið
að nýju. Reynir hann nú að ónýta vitnis-
burðina með stórfelldum sakargiftum á
hendur allra vitnanna nema Jóhannesar
skírara, „sem er fullur alf dyggð og dánu-
mennsku. En eitt vitni er sem ekkert“,
segir hann. Hefur hann nú upp mikla
sóknarræðu og hyggst að sanna, að mann-
kynið sé ofurselt syndinni og taki því út
réttmæta refsingu í Helvíti. Horfir um
hrið vænlega fyrir honum, því að Móses
samsinnir honum í öllum þessum grein-
um, en bætir samt við, að djöfullinn hafi
sjálfur komið syndinni í heiminn. Eftir
nokkurt þras á milli málaflutningsmann-
anna Mósesar og Belials kemur þar, að
dómarinn biður málsaðila að vikja frá,
svo að dómur verði upp kveðinn.
Lýkur hér þessu sýnishomi með því að
tilfæra niðurlag þriðja þáttar.
Fjórði og fimmti þáttur lýsa því, hvem-
ig fór þegar Belial skaut máli sínu til hins
æðsta dóms.
Belial: Þetta er fornt mál, sem þú fer með,
og hefur skeð 'fyrir langri æfi. Líkavel
er Jesús ei Guðs sonur.
Móses: Þú ert og líka unnin að máli.
Dómarinn: Ef þið viljið dóm fá, þá gangið
í burtu litla stund.
Móses: Það hefði ég gjarnan séð, já, fyrir
tveimur dögum.
Belial: Ég vil heldur ekki dóminn umlíða,
en þó hér í móti bið ég yðar vísdóm,
að þér vilduð láta ganga einn náðug-
an dóm. Ég segi og ennnú sem fyrr
yður í sannleika, ef mér fellur ei
þessi dómur, þá mun ég appellera og
skjóta mínu máli fyrir guðlega
Maistet. Hugsið yður því vel um,
herra dómari.
Dómarinn: Trúðu mér til þessa máls.
Menn skulu gera hér útí svo mikið
sem rétt er, engum skaj neitt upp-
gefið verða fyrir vild né vináttu.
Báðir partar ganga í burtu.
Dómarinn: Hvað virðist yður, frómir
herrar? Mér lízt sem þetta sé óþvegið,
því Móses hefur vitnin fram leitt á
móti.
Cantzelerinn: Eftir því sem mér skilst, þá
vinnur Móses.
Dróttsetinn: Belial hefur svo sem að háltu
leyti gefið sig upp fyrir honum. Þyk-
ist ég merkja af hans orðum, að hann
vilji skjóta þessu máli lengra, ef hann
finnur dóm vorn á móti sér.
Dómarinn: Lögin skulu hafa sinn fram-
gang, hvort sem honum likar vel eða
illa, því Móses hefur hann með vitn-
isburðum yfirunnið. Þú, kallari, far
þú og seg þeim koma hingað inn.
Kallarinn: Þeir koma hér allir, herra
góður.
Nú ganga í húsið báðir partarnir.
Dómarinn: Þér herrar, ef sá er nokkur ai
yður, sem nokkuð hefur að tala, það
sem hann hefur yfir þagað, þá segi
hann það fram.
Belial segir og fellur á kné: Ég bið yðar
konunglegu náð, að þér vilduð rétt-
inum halla á mína síðu, mér til vilja,
og yðar vísdómur hugsi til mín, ég
vil yður skenkja heillt kóngsríki,
hverju þér skuluð æfinlega stjórna.
Dómarinn: Meinar þú, þinn skálkur, að
ég muni beyja lög og rétt fyrir þínar
mútur og gáfur? Hefur þú nokkuð
meira fram að leggja, svo gjör þú
það áður en dómurinn gengur.
Belial: Ég bíð eftir náðugum dómi.
Cantzelerinn: Vertu þá kyrr, ef þú vilt
heyra dóminn.
Belial: Ég óska ei annars.
Cantzelerin les dómixm hátt sem hér eftir
fylgir: Vér segjum og dæmum eftir
H:Ritningu um það klögumál, sem
Belial, Helvítis procurator og full-
mektugur útsendari, haft hefur við
Jesúm af Nazareth, að hvorki Belial
né sá skari Helvítis skal i nokkurn
máta hafa neitt herradæmi eða makt
yfir víðri veröldinni eða þeim, sem
þar inni búa og byggja, stm hann og
ekki með réttu haft hefur síðan áð-
ur sagt efni ályktaðist af sjálfum
Guði. Vér segjum og dæmum þar að
auki, að Jesús hafi gert hvað réttvíst
var, í því hann hertók og batt Luci-
ifer og setti hann niður í Helvíti fyrir
hans misgjörðir, hvar hann á að blíva
ætíð og að eilífu. Þar á móti úrskurð-
um vér Jesúm að vera lausan og lið-
ugan frá öllu því tiltali, sem Belial
hafði til hans.
Cantzelerinn: Þér góðir herrar, þér hafið
nú á báðar síður heyrt þennan dóm
og úrskurð svo sem hann er genginn.
Belial slær og klórar í höfuðið og segir:
Ó, vei mér aumum helvítisdjöfli, ég
líð mikinn órétt. Ó, þú kóngur Saló-
mon, hvað mikið hefur þú látið eftir
þínum, en oss mikinn skaða gert. Illa
er ég nú útleikinn. Ég sé, að Jesús
er í ætt við þig, og blóðið rennur til
skildunnar, þar fyrir hefur þú dæmt
eftir vináttu.
Dómarinn: Nú lítur þú ekki rétt á. Þú
skilur þetta ei, og þetta er þótti þinn.
Þú skalt ei neina misþanka hafa til
vor. Ef þú heldur þér sé óréttur gerr,
þá máttu appellera og leggja fyrir
fleiri menn, það banna ég þér ei.
Ég meina, þú munir ei mikið á vinna.
Belial: Ég vil nú ganga fyrir Guð sjálfan.
Hann er einn, góður, réttlátur dóm-
ari.
Dróttsetinn: Farðu, þess mun þig lengst
iðrast.
Nú ganga þeir allir í burt.“
Endir þriSja parísins.
XI.
Yfirlit.
Hér hefur nú verið stiklað á stóru um
forsögu leiklistarinnar á landi hér til þessa
dags. Einnig byggingu Þjóðleikhússins og
aðdraganda þess.
Eigi síður á þessu sviði en ýmsum
öðrum, stendur arfur og eðli þjóðarinnar
traustmn fótum gamalla erfða og menn-
ingar, þar sem tengslin hafa aldrei rofn-
að, og hafa gert það mögulegt að hafa
„hamskipti" á skömmum tíma — ef ekki
er of gálauslega að unnið. —
Með hinu nýja húsi, — og því sem
því fylgir, — sýnist því að þessari list
vera þann veg búið, að meira en skamm-
laust sé. Með þeim möguleikum, sem hér
felast, eiga leikendur að geta kynnt þjóð-
inni, — og sýnt í réttu ljósi — ýmis er-
lend og innlend ágætisverk allra alda.
Þannig á Þjóðleikhúsið, leikarar, leikrita-
höfundar og þjóðin i heild að geta notað
þetta sem traustan hornstein á þessu sviði.
Húsið er glæsilegt utan og innan. Má
eflaust segja, að það sé samboðið þjóðinni
og þeirri list, sem þar á að túlka. Liklega
eru þó ekki allir á einu máli um þetta
fremur en oft vill verða. Ef til vill gæti
eitthvað verið haganlegra með hliðsjón af
rekstri hússins í framtíðinni. En þrátt
fyrir það allt, og einhver mistök eða mis-
skilning, sem gert hefur það dýrara en
ella, hygg ég’ að þetta sé í heild sinni
meira en skammlaust, og í sumum til-
fellum afburðagott. Þar á ég sérstaklega
við hljómburð hússins (akkustic), sem
hvað tal snertir a. m. k., er alveg undur-
samlega gott. Einnig a. m. k. sæmilegt
hvað tónflutning snertir, því ekki er ég
viss um, að algerlega sama lögmál gildi
um tal og tóna. Þ. e. að hvort tveggja sé
með ágætum í sama húsi. Án þessara
gæða var þetta veglega hús algerlega
óhæft til þeirra hluta, sem það er ætlað.
Var þvi næsta mikilsverð og skynsamleg
sú ákvörðun Guðjóns húsameistara, að fá
hingað heimsfrægan danskan sérfræðing
til að leysa þessa miklu þraut.
Hið mislita stuðlabergs-skraut í loftinu
— úr grjóti — er vissulega fallegt. En
kannske er það af því, að ég er leikmaður
á þessu sviði, að mér finnst það eins og
kóróna, sem svífi í lausu lofti. En það er
ekki nóg að byggja þetta volduga hús með
rögg og prýði. Það þarf að reka það þann
110
ARRANES