Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1895, Page 43

íst um höfuðboi’gina og vaun hana á skömmu bragði. Uug-
varjar ætluðu að koma til liðs við borgarmouu, eu urðu of
seinir á sjer, þó að Kossúth kæmi til herbúðanna í síðustu
forvöðum og eggjaði þá til framgöngu, þeir biðu ósigur fyrir
Austurríkismönnum, og skutu þá landar Kossuths þeirri skuld
á hann. |>etta var seint um hau3t 1848. Windischgrátz
hjelt þá liði sínu austur á Ungverjaland um veturinn, en
Kossuthbjóstsvovasklegaviðogatorkusamlega, að Ungverjum
veitti betur framan af, er fundum þeirra Austurríkismanna
barsamanumvorið. Laust fyrirsumarmál(14.apríl) lýsti ríkisráð
Ungverja fyrir áeggjan Kossutha landið frjálst og óháð
Austurríki og Habsborgarkeisaraætt rekna frá rikjum. Ung-
verjar unnu aptur höfuðborg sína, Pest, úr höndum Austur-
rikismanna, og hjelt Kossuth innreið sína í borgina 5. júní
1849 með mikilli dýrð og viðhöfn,—sama dag ogDanir fengu
sina stjórnarbót. Hann var stórhuga þá sem optar, og ljet
skipta her Ungverja í tvær megindeildir, er önnur skyldi
herja á Austurríki, en hin austur í Glalliziu í móti itússum,
er gerðu sig líklega til að skakka leikinn. Bn það þótti
Görgei, yfirhershöfðingja IJngverja, of mikið 1 ráðizt, enda
fók þeim nú að veita miður. Kossuth prjedikaði kro3sterð
a móti kúgurum þjóðarinnar og kvaddi landslýðinn til vopna.
Eigi að síður gekk Pest aptur úr greipum þeim, og varð
Kossuth og ráðaneyti hans að flýja austur í land. Andróður
öörgei hershöfðingja kveikti bera óhlýðni við þá Kossuth,
sundrung og tortryggni meðal forkólfa uppreisnarinnar. Loks
fór svo, að Grörgei tók alræðisvöld at Kossuth nauðugum á
herstjórnarráðstefnu í Arad 11. ágúst 1849, og 6 dögum síð-
ar hjelt Kossuth úr landi, til Tyrklands; ætlaði sjer að
forða sjer þaðan til Bnglands. Hann þekktist þar og var
hafður í haldi þá í 2 ár, þar til er Tyrkir Ijetu hann lausan
fyrir orð Brakka og Bandamanna í Norður-Ameríku. Um
þær mundir var líflátsdðmur framkvæmdur á líkneski hans
í Pest, að boði Austurríkismanna, er bælt höfðu brátt upp-
reist Ungverja með tilstyrk Rússa og ljetu nú knje fylgja
kviði, — hefndu grimmilega landráðanna á mestu ágætis-
mönnum þjóðarinnar. Kossuth hjelt þegar til Englands, er
hann var laus orðinn úr klóm Tyrkja, og var fagnað þar for-
kunnar-vel. J>að var um haustið 1851. Siðan hjelt hann
(37)