Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1997, Page 64
MYRKVAR 1997
Sólmyrkvar
1. Almyrkvi á sólu 9. mars. Sést í Mongólíu og Síberíu.
2. Deilclarmyrkvi á sólu 1.-2. september. Sést í Ástralíu, á Nýja-Sjá-
landi og á Suðurskautslandinu.
Tunglmyrkvar
1. Deildarmyrkvi á tungli 24. mars. Daufur hálfskugginn tekur að fær-
ast yfir tunglið kl. 01 41, um það leyti sem það er í hásuðri frá
Reykjavík. Myrkvans gætir þó ekki að ráði fyrr en tungl snertir al-
skuggann, kl. 02 58. Mestur er myrkvinn kl. 04 39, og hylur alskugg-
inn þá 92% af þvermáli tungls. Tungl er laust við alskuggann kl.
06 21, í birtingu í Reykjavík. Er tungl þá lágt á himni í vest-suð-
vestri.
2. Almyrkvi á tungli 16. september. Þegar tungl kemur upp í Reykjavík
um sólarlagsbil er almyrkvanum lokið fyrir hálfri stundu, en skugg-
inn hylur enn hluta tunglkringlunnar. Tunglið er laust við alskugg-
ann kl. 20 25, áður en himinn er orðinn dimmur. Er tunglið þá lágt í
aust-suðaustri frá Reykjavík. Lok myrkvans sjást nokkru betur frá
Austurlandi.
Stjörnumyrkvar
Stjörnumyrkvi verður þegar tungl gengur fyrir stjörnu frá jörðu séð.
Hverfur þá stjarnan bak við austurrönd tungls en kemur aftur í ljós við
vesturröndina. Að jafnaði sést fyrirbærið aðeins í sjónauka.
I töflunni á næstu síðu eru upplýsingar um alla helstu stjörnumyrkva
sem sjást munu hér á landi á þessu ári. Tímasetningarnar, sem til-
greindar eru upp á tíunda hluta úr mínútu, eru reiknaðar fyrir Reykja-
vík. Annars staðar á landinu getur munað nokkrum mínútum. Nöfn
stjarnanna eru ýmist dregin af latneskum heitum stjörnumerkja eða
númeri í stjörnuskrá. Þannig merkir „p Taur“ stjörnuna Muj (grískur
bókstafur) í stjörnumerkinu Taurus (Nautið), en „ZC“ vísar til svo-
nefndrar Dýrahringsstjörnuskrár (Zodiacal Catalogue). Með birtu er
átt við birtustig stjörnunnar, sbr. bls. 70. f aftasta dálki er sýnt hvort
stjarnan er að hverfa (H) eða birtast (B) og hvar á tunglröndinni það
gerist. Tölurnar merkja gráður sem reiknast rangsælis frá norðurpunkti
tunglkringlunnar.
(62)