Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1998, Page 91
Rafstraumur
1 amper (A) = sá straumur sem þyrfti að vera í óendanlega löngum,
örmjóum, beinum vír til þess að hann verkaði á hvern lengdar-
metra af öðrum straumi jafnmiklum í sams konar vír samsíða
hinum í 1 metra fjarlægð í tómu rúmi með kraftinum 2 • 10~7
njúton, þegar báðir straumarnir eru stöðugir. Þessi skilgreining tók
gildi árið 1948.
Rafspenna
1 vult (V) = spennumunurinn milli tveggja staða í leiðara sem 1
ampers jafnstraumur fer um, þegar orkutapið milli staðanna er 1
vatt. V = W/A.
Rafviðnám
1 óm (ohm, Q) = viðnámið milli tveggja staða í leiðara ef spennumun-
urinn 1 volt milli staðanna skapar strauminn 1 amper þar, þegar
svo háttar til, að engin íspenna myndast í leiðaranum sjálfum.
Q = v/A = W/A2.
^iðnám í 1 m af eirvír, 1 mm2 í þverskurð, við 0 °C = 0,016 Q.
Rafhleðsla
1 kúlomb (coulomb, C) = rafhleðslan sem straumurinn 1 amper flytur
fram hjá hverjum stað í leiðara á hverri sekúndu. C = A • s.
1 amper-stund (Ah) = 3600 kúlomb.
1 rafeindarhleðsla = 1,60 ■ 10“19 kúlomb.
Rafrýmd
1 farad (F) = rýmd þéttis sem þarf hleðsluna 1 kúlomb (á hvort skaut)
til að spennumunurinn milli skautanna verði 1 volt. F = C/V.
Spanstuðull
1 henry (Fl) = spanstuðull lokaðrar rafrásar sem spanar upp íspennuna
1 volt ef straumnum í rásinni er breytt jafnt og þétt um 1 amper á
hverri sekúndu. H = V • s/A.
Segulstyrkur
1 tesla (T) = segulstyrkurinn hornrétt á beinan vír sem straumurinn 1
amper fer um, þegar krafturinn frá segulsviðinu er alls staðar jafn
og nemur 1 njúton á hvern metra vírsins. T = N/(A-m).
1 gauss (G) = 10~4 tesla.
1 gamma (y) = 10~5 gauss = 10~v tesla.
Styrkur jarðsegulsviðsins á íslandi = um 5,2 • 10-5 tesla.
Láréttur styrkur jarðsegulsviðs á íslandi = um 1,3 ■ 10-5 tesla.
(89)