Freyr - 01.03.1947, Blaðsíða 27

FREYR
07
aðeins einn þessara daga er það ráðunaut-
urinn, sem velur og leiðbeinir um val grip-
anna. Þó það sitji ekki á mér að gera of
mikið úr starfsemi ráðunautanna, vil ég
þó ætla að þessi eini dagur — sýningar-
öagurinn — vegi á móti 25 venjulegum
öögum að því er umbæturnar snertir, og
eftir verður þá útkoman einn á móti átján
hundruö.
Nýja markmiðið.
Nú hefir náðst gamalt, lengi þráð mark-
mið, það er: Að fullmjólka meðalkýrin í
nautgriparæktarfélögunum framleiði 3000
iítra mjólkur yfir árið, og þetta hefir tekizt
Þrátt fyrir mikla fjölgun kúa í eldri félög-
unum og tilkomu nýrra félaga, sem öll hafa
orsakað töf á hækkun á meðalnytinni.
Nautgriparæktarfélögunum ber því nú
að setja sér nýtt markmið að keppa að í
framtíðinni, og legg ég til að markmiðið
Verði, að meðalkýrin skili 4000 lítr. mjólk-
ur á ári eða 16 þúsund fitueiningum.
Já fram, áfram, áfram á þessari braut,
°g gætið þess þá, hverjir hafa völdin!
Völdin liggja hjá bændunum sjálfum,
þeirra er valdið, sem átján hundruð á móti
einum, þeim ber að þakka framfarirnar í
nautgriparæktinni bæði hér og þar, einnig
í Eyjafirði þar sem þeir hafa dáð og dug
til að útvega sér sína eigin starfsmenn til
að vinna að umbótunum.
Látum nú framfarirnar í nautgripa-
rsektinni verða með meiri hraða en fyrr,
keppum að áðurnefndu markmiði.
En hvenær næst það markmið? Ég
treysti mér ekki til að segja til um það.
Bændur segja til um það, þeirra eru völdin,
átján hundruð á móti einum.
Gunnar Árnason.
Joð-kasein handa kúm
Um undanfarin ár hafa verið gerðar til-
raunir með joð-kasein handa mjólkandi
kúm í Ameríku, Englandi og á Norður-
löndum.
Joð-kasein er ekki notað sem venjlegt
fóður vegna næringargildis þess heldur í
þeim tilgangi að það verki sem „hormón-
ar,“ er ráða efnaskiptum líkamans og auka
mj ólkurf ramleiðsluna.
Það er nú komið á annan áratug síðan
að því fyrst var veitt eftirtekt, svo sögur
fara af, að þegar mjólkandi kúm voru
gefnar þurrkaðir skjaldkirtlar, óx nyt-
hæð kúnna að mun, stundum allt að 30%.
Við nánari rannsóknir sýndi það sig, að
þessar verkanir áttu rætur sínar að rekja
tll þess, að í skjaldkirtlinum er efni, sem
heitir tyroxin, en það eykur efnaskipti
líkamans. Sökum þess að þaö var dýrt
og erfitt að handsama, voru ekki gerðar
frekari athuganir varðandi þetta efni þá.
Frekari rannsóknir hafa síðar leitt í Ijós,
að eggjahvítuefni sem innihalda amíno-
sýru nokkra, er heitir tyrosin, hafa tyr-
oxinverkanir, þegar í þau hefir verið bland-
að joði, með sérstökum aðferðum.
Þau eggjahvítuefni, sem innihalda þessa
amínosýsru, og léttast er að blanda joði í,
er kasein mjólkurinnar og ardein í hnet-
um og blóðmjöli. Að þessu er það svo að
segja eingöngu kasein mjólkurinnar sem
notað hefir verið í þessum tilgangi og
nafnið kemur af því — joð-kasein.
Alls staðar þar, sem joð-kasein hefir
verið notað handa kúnum, hefir nythæð
þeirra aukist verulega en kýrnar hafa
tapað holdum og orðið beinagrindum líkar
á tiltölulega stuttum tíma.
Flestar tilraunirnar hafa annars verið