Freyr - 01.03.1947, Blaðsíða 32

112
FREYR
fara í það, því að þrennisteinninn getur
framkailað beinkröm í ungunum, sé of
mikið gefið af honum. Nú á síðari árum
hefir athyglin beinzt mjög að tilraunum
með sulfalyf, einkum sulfaguanidine og
sulfamerazine, og er þetta enn á tilrauna-
stigi. — Gamalt ráð við þessari sótt er
að gefa súra mjólk eða undanrennu.
Er þá mjólkin eða undanrennan látin
súrna af sjálfu sér, svo að hún hlaupi.
Sumir telja, að ógerilsneydd mjólk sé
hentugri til þessara nota en gerilsneydd.
Dagskammturinn af þessari súrmjólk er
hafður slíkur, að 2—3 lítrar verði handa
ca. 100 ungum. Mjólkurgjöf þessari er
haldið áfram, meðan sóttin gengur yfir.
Að sjálfsögðu er þetta ekki neitt lækn-
ingalyf, en hugsanlegt, að mjólkin sé
styrkjandi og holl næring í sjúk innyfli. —
Talið er til bóta að hafa stöðugt nægan
mat hjá ungunum, meðan hætta er á sýk-
ingu. Á það að vera í því skyni, að þeir
kroppi síður í sig slæðing, sem velkzt hefir
í saur á gólfinu.
Eins og oftar, er mest um vert, að fá
varizt veikinni. Þeir, sem unga út í vélum,
ættu að gæta þess vandlega að ala upp
ungana algerlega einangraða frá fullorðnu
hænsnunum og varast að láta nokkuð ber-
ast þar á milli. En komi sýkin upp í unga-
hóp, þá er að notfæra sér þá vitneskju, að
hníslarnir í saurnum þurfa nokkurn tíma
til að þroskast svo, að þeir geti valdið sýk-
ingu að nýju, og er um að gera að koma
þeim fyrir kattarnef áður. Er því ráð að
hreinsa burtu allan saur og óhreinindi á
hverjum degi og brenna eða ganga svo frá,
að hænsni komist ekki í það sorp. Einkum
þarf að beita ýtrasta hreinlæti við matar-
og drykkjarílát, og er ráðlegt að hafa þau
nokkuð upphækkuð, svo að fuglarnir dríti
síður í þau. Forðast ber raka og hitasvækju
í húsunum. Gott — en allumstangsmik-
ið — er að hafa ungana á vírneti, svo að
dríturinn falli niður. Ef jarðvegurinn í
hænsnagarðinum hefir mengazt hníslum,
er bezt að skipta um land, ef hægt er, en
pltégja garðinn eða stinga upp að öðrum
kosti. — Yfirleitt má segja, að með hrein-
láeti og góðri umhirðu megi mjög stemma
stigu fyrir útbreiðslu hníslasóttarinnar.
Hér á landi mun hníslasótt í hænu-
ungum eigi vera óalgeng. Á hverju vori og
sumri höfum við á undanförnum árum
haft tækifæri til að ganga úr skugga um
veikina í fleiri og færri hænsnabúum hér í
Reykjavík og nærlendis, einnig i Hafnar-
firði, Þingvallasveit og Borgarfirði. En að
öðru leyti hefir ekki gefizt kostur á að
rekja eða sannprófa, hversu útbreidd sýk-
in er um landið.
Eins og við er að búast, hefir lang-mest
borið á hníslasóttinni í ungum, og hafa
flest tilfellin, sem okkur hafa borizt, verið
af því tagi. Hefir þetta víða reynzt hin
mesta plága, ungadauðinn orðið 30—50
af hundraði og sums staðar jafnvel meiri,
en afturkippur komið í marga þá unga,
sem lifðu af.
Þau ráð, sem gefin hafa verið, hafa verið
í samræmi við það, sem sagt er hér að
framan, þ. e. a. s. hreinlætisráðstafanir
og súrmjólkurgjöf. Eru þeir, sem reynslu
hafa, samdóma um það, að þetta hafi
komið að góðu haldi.
Þess má að lokum geta, þó að óskylt sé
alifuglasjúkdómum, aö hér hefir einnig
orðið vart við hníslasótt í kanínum. Enn-
fremur mun Ásgeir Ó. Einarsson dýra-
læknir hafa fundið þessa veiki í kindum
á nokkrum bæjum á Austurlandi.