Freyr - 01.03.1947, Page 33

FRE YR
113
Þvottahús í sveitum
I vikublaði því, sem Samband sænskra
búnaðarfélaga gefur út, er frá því sagt í
janúarmánuöi þ. á., að óðalsbændafélagið
hafi íátið framkvæma rannsóknir varð-
andi þvott, og skilyrði til þvottastarfa
í sveitum.
Niðurstöður rannsóknanna hafa opnað
ýros sjónarmið varðandi þessi efni. Meðal
annars er því slegið föstu, að ætíð muni
óhjákvæmilegt að þvo smábarna-fatnaö
°8' ýmsar aðrar spjarir á heimilunum og
að hinn rétti staður til þess starfs sé bað-
herbergið. Þess vegna þurfi að hafa
Þvottalaug í því eða að öðrum kosti svo
rúmgott að þar megi hafa bekk, sem
Þvottabalar geti staðið á. Talið er og æski-
legt að á hverju sveitaheimili séu útbúin
skilyrði til þess að geta hraðþurrkað barna-
íatnað og annan fatnað, sem vöknar af
einhverjum ástæðum. Að því er snertir
aðalþvottinn er á það bent, að síðan 1939
hafi sænsk reynsla staðfest, að félags-
Þvottahús þurfi að vera í hverri sveit og
ríkið hljóti að leggja af mörkum langtum
ríflegri upphæðir til byggingu þvottahúsa
i sveitum, en verið hefir til þessa.
Tillögur hafa verið samdar þess efnis, að
ríkiS leggi til 80% af kostnaðarverðinu.
Af þeirri upphæð séu % hlutar styrkur en
Þitt sé endurgreitt með jöfnum afborg-
hnum.
Stærð þvottahúsanna miðist við þétt-
býli og fjarlægðir. Talið er æskilegt að hús-
in séu allstór en létta beri flutnings-
kostnað fyrir þá sem lengst eiga að sækja.
Er talið að sú aðferð muni hafa minni út-
gjöld í för með sér, en ef húsin væru mörg
og smá.
Þá eru tillögur gerðar um teiknistofu
þvottahúsanna og rannsóknarstofnun í
sambandi við hana. Er svo ráð fyrir gert
að ríkið leggi árlega fé til þeirrar starfsemi
svo og til þess að styrkja þá, er sækja
námskeið, sem haldin verða fyrir menn
og konur, er hyggja að vinna á þvottahús-
um. Er til þess ætlazt að námsskeiðin
standi að minnsta kosti 20 vikur, en þeir
sem hyggja að gerast stjórnendur þvotta-
húsa nemi við þvottaskólana, en námið er
þar 1—2 ár.
Tillögur eru gerðar þess efnis, að bæjar-
félög njóti styrks til þvottahúsa. Þó nái það
ekki til þeirra bæja, sem telja yfir 50 þús.
íbúa.
Talið er mjög æskilegt, að hússtjórnar-
ráðunautarnir í sveitunum gangist fyrir
efldum samtökum, er miði að því að létta
húsmæðrunum erfiðustu verkin á heim-
ilunum —; stórþvottinn — og helzt að losa
þær við þau störf.
★
Það var vorið 1939 að sænska Ríkis-
þingið ákvað að veitt yrði af ríkisíé
25—40% af kostnaðarverði við byggingu
félagsþvottahúsa í sveitunum, en á fjár-
lögum var áætluð upphæð, sem aðeins
nam 50 þúsund krónum. Engan dreymdi
þá fyrir því, að árlega yrðu reist 40—50
slík þvottahús, vítt um sveitir landsins,
því að þá var allt varðandi þessi efni mjög
á gelgjuskeiði.
Síðan hefir reynsla fengizt, öflug og víð-
tæk, og framlagið af ríkisfé hefir aukizt.
í upphafi var fjöldi húsmæðra áhugalaus
og ýmsar konur voru öndverðar þeirri
hugmynd að þvo í félagi eða að senda fatn-
að sinn í annarra hendur til þvotta. Þar
sem þvottahús eru enn ekki komin í hér-
uð, eru húsmæður efablandnar og van-
trúaða á lofsyrði meðsystra sinna, sem
þegar hafa fengið hin nýju hjálparmeðul.