Símablaðið - 01.01.1955, Page 29

Sl MAB LAÐIÐ

menn í ýms þýðingarmikil störf nema til
ákveðins árafjölda.
í Noregi og Svíþjóð er sú skipan á höfð
við póst og síma.
Með því er það tryggt, að í svo þýðing-
armiklum embættum geti ekki setið maður
í áratugi, sem ekkj. hefur reynzt starfinu
vaxinn að einhverju leyti, eða orðið þar svo
rótgróinn, að hann vaxi ríkisvaldinu yfir
höfuð. Þá er með því ýtt undir árvekni
hans í starfi, — því skipa má hann áfram
í stöðuna um visst árabil.
Hér á landi virðist fljótt á litið að þetta
fyrirkomulag ætti t. d. við um embætti
póst- og símamálastjóra, vegamálastjóra,
fræðslumálastjóra, landlæknis, forstjóra
Tryggingarstofnunarinnar, rafveitumála-
stjóra og ekki sízt bankastjóra.
Fyrra atriðið gæti þó dregið úr nauðsyn
þessarar skipanar í ýmsum tilfellum.
Að vísu hefur verið farið inn á þessa
braut í rekstri ýmissa stofnana, að nokkru
leyti. Má þar til nefna bankaráðin, trygg-
ingarráð, útvarpsráð o. s. frv.
En hér er sá ljóður á, að í þessi ráð velur
hið pólitíska vald, — og því hætta á að
meir sé þar farið eftir þörf einstakra
manna til aukastarfa, eða flokkshagsmun-
um. — Þessi ráð geta því fremur verið
fjötur um fót duglegra hæfileikamanna í
forstjórastöðu, dreift ábyrgðinni, og stund-
að hrossakaup, sem sjaldnast eru gerð með
hag almennings fyrir augum.
Ég held, að símastofnunin sé hér til fyr-
irmyndar, eins og á ýmsum öðrum svið-
um, og fylgist þar með tímanum. En svo
sem kunnugt er, þá er þar sá háttur á, að
stofnað hefur verið ráðgefandi ráð, þar
sem í eiga sæti menn í helztu ábyrgðarstöð-
um stofnunarinnar, aðrir en símamála-
stjóri., og tveir fulltrúar frá félagssamtök-
um stéttarinnar. Þetta ráð heldur reglulega
fundi og sendir símamálastjóra álit sitt og
tillögur.
Fram hjá þessu ráði verður ekki farið,
þegar um stöðuveitingar eða kjaramál er
að ræða.
Með því er upprætt sú tortryggni, sem
við fjölmennar stofnanir ríkir óhjákvæmi-
lega um meðferð þessara mála innan
luktra dyra. Og slík meðferð þessara mála
skapar smám saman þá hefð, að jafnvel hið
pólitíska vald sniðgengur ekki tillögur um
stöðuveitingar. Hún upprætir þannig smám
saman eina hvimleiðustu meinsemdina í
opinberu lífi okkar íslendinga. Meðferð
persónalmála er viðkvæmt mál og
vandasamt. Við fjölmennar og fjölþættar
stofnanir er það eitt þýðingarmesta við-
fangsefnið. Mistök í þeim efnum, sífelld
óánægja, getur valdið meira tjóni í rekstri
einnar stofnunar en teknisk eða fjármála-
leg mistök í einstökum tilfellum, þó áber-
andi sé.
Þó ekki sé á annað litið en persónal-
málin, er sú aðstoð og áhrif, sem vænta má
frá slíku ráði, sem að framan er getið,
nauðsnleg. Sú alhliða þekking og reynsla,
sem þar er fyrir hendi um þörf og sjónar-
mið beggja aðila, er trygging þess, að við
lokaákvarðanir ráði ekki annarleg og þröng
sjónarmið, og afleiðingarnar verði eftir
því.
f reglunum um starfsmannaráð Lands-
símans er því ætlað að láta sig varða „hag
og rekstur“ stofnunarinnar og gera þar um
þær tillögur, er það telur þörf á. — Þessi
skipan á stjórn opinberra stofnana er einn-
ig nýjung hér álandi, og í þeim efnum er
£nn ekki fengin nein reynsla innan þess-
arar stofnunar. En að óreyndu verður að
líta svo á, sýni félagssamtökin ekki ábyrgð-
arleysi um fulltrúaval í ráðið, að í þess-
um efnum geti einnig verið um þýðingar-
mikla aðstoð við forstjóra stórra fyrirtækja
að ræða. Hingað til hefur ekki ríkt það
sjóarmið, að til starfsfólksins við opin
beran rekstur væri neina þekkingu að
sækja, sem ekki væri fyrir hendi hjá
æðstu stjórn hans. En þetta er orðin úrelt
skoðun. — Það verður að teljast skylda
góðs forstjóra, að notfæra sér reynslu
allra undirmanna sinna, — og starfsmanna-
ráðið er réttur vettvangur til að koma
henni á framfæri. En þýðingarminnsta at-
riðið er þó ekki það, að með þessu skapast
sú tilfinning meðal starfsfólksins, að það sé
meðábyrgt um hag stofnunar þeirrar, er
það starfar við, — en sé ekki eingöngu
lítið tannhjól í stórri vél. A. O. Þ.