Freyr - 01.03.1955, Blaðsíða 12

74
FRE YR
ræktun öll er meiri og byggingar reisulegri.
Ekki má skilja orð mín svo, að ég sé að lýsa
landbúnaðarmenningu Þjóðverja; um hana
veit ég næsta lítið, þótt ég hafi farið með
lestarhraða eftir „skottinu“, sem liggur
norður úr Þýzkalandi. En sú spurning reis
mér í huga: Hafa ekki tvær styrjaldir merg-
sogið svo þessar víðáttumiklu byggðir, að
þær eru langt á eftir því sem gæti verið og
þyrfti að vera? Að minnsta kosti rekur mig
minni til þess, að Slésvíkurbúar og Suöur-
Jótar hefðu ekki verið sparaðir á vígvöllun-
um.
f Paðborg fer lestin yfir hin nýju landa-
mæri Danmerkur og Þýzkalands. Nú er
skipt um þjónustufólk. Þjóðverjar fara út,
en Danir koma í staðinn.
Þegar komið er norður um Kolding er
maður kominn yfir hin gömlu landmæri
Danmerkur og Þýzkalands. Ekki verður um
villzt, að nú er maður kominn í gamla og
grunnmúraða bændamenningu. Byggingar
stórar og reisulegar og vel settar á fallega
staði. Landið er hólótt og því miklu til-
komumeira. Landrými hvers býlis virðist
vera mikið og þarna víða rekinn stórbú-
skapur. Nú eru skjólbeltin hár og all þykk-
ur skógur. Víða sá ég nýlega plantaðan skóg,
mest greni, sem var orðið klof- og mittis-
hátt og upp í mannhæð, og svo þétt stóðu
trén, að ekki var nema fet upp í y2 metra á
milli þeirra. Smám saman er svo klippt úr
þessum skógi eftir þörf. Allt virðist hér vera
í góðri rækt og góð umgengni hvar sem litið
var.
Maður dregur ósjálfrátt andann dýpra og
léttara, þegar komið er í velræktað og vel
byggt umhverfi með góðu landrými. Og mér
varð hugsað heim um „landið lífs og bjarg-
ar, með landrýmið sitt stóra, sem rúmar
vonir margar“, eins og St. G. St. orðaði það.
* * *
Ég er nú búinn að dvelja í Árósum á aðra
viku. Einn daginn fórum við út á Mols-
skaga að hitta stórbónda þar, sem heitir
Jóhannes Sörensen. Býr hann á gömlum
herragarði, Rollsögaard, 3X400 tn. landi,
(150—180 ha). Hann býr við Jersey-kýr með
þessa háu fitu, um og yfir 6%, og svo um
400 svín. — Hann er fyrsti bóndi í Dan-
mörku, sem lætur grísina ganga lausa, er
búinn að rífa allar stíur burtu úr einni
byggingunni og var verið að rífa þær úr
öðrum. Hér hefur hann 130 svín, sem eru
að nálgast sláturvigt. Þarna lágu dýrin á
hálminum eða grófu sig ofan í hann. Bætt
var þurrum hálmi ofan á daglega, en ekk-
ert hreinsað út fyrr en skipt er um, þessum
lógað og mánaðargamlir grís-
ir koma inn.
Eftir endilöngu húsinu,
meðfram öðrum veggnum.
liggur gatan og svo eðlilega
fóðurgangur milli götu og
veggjar. Þarna renndi hirðir-
inn úr hverju matartroginu á
fætur öðru, þar til hann hafði
gefið sem honum líkaði og svo
vatn úr vatnsleiðslunni á eft-
ir. Tók þetta allt örstuttan
tíma. Fóðrið var mest heima
ræktað: hafrar, bygg og
hveiti, og malað einnig heima.
Blásari var í húsinu, sem blæs
loftinu stöðugt út, enda val
ekki lykt í húsinu fremur en
úti. Óhreinindi voru ekki til á
dýrunum og sýnilegt, að þeim
leið ákaflega vel. Ekki voru
Ljósm.: G. K. 1953
Brúin yfir Kielarskurðinn.