Freyr - 01.04.1959, Blaðsíða 18

112
í' K E Y R
vinnslu mjólkurafurða, hafa ekki getað
greitt jafn hátt útborgunarverð og þau
mjólkurbú, sem selja meiri hluta mjólkur-
innar til sölu mjólkur, rjóma og skyrs.
í þetta mál skipaði Framleiðsluráð tvær
nefndir.
Nefndir þessar voru skipaðar fulltrúum
beggja deiluaðila og einum hlutlausum full-
trúa og komust báðar að samkomulagi í
öllum atriðum. Varð m. a. að samkomulagi
að hækka verðmiklunargjaldið úr 5 í 14
aura á hvern seldan mjólkurlítra. Enn-
fremur var rjómamarkaðnum skipt niður
milli allra mjólkurbúanna í hlutfalli við
vinnslumjólk einstakra búa, til að ákveða
upphæð verðmiðlunargj aldsins.
Þá sagði ræðumaður, að frá 1956 hefði
verið tekin upp útjöfnun á flutningskostn-
aði kindakjöts; hefur hún verið fram-
kvæmd þannig, að þeir sláturleyfishafar,
sem hafa meira en 35 aura kostnað að
meðaltali á hvert innvegið kg, fá það greitt
úr Verðjöfnunarsjóði.
Niðurgreiðslur á búvörum.
Sveinn sagði, að niðurgreiðslur á búvör-
um hefðu tíðkazt síðan 1943. Niðurgreiðsl-
urnar væru, eins og allir vissu, liður í við-
leitni hins opinbera við dýrtíðina, þ. e. til
að halda niðri almennri vísitölu og kaup-
gjaldi í landinu. Neytendur telji þetta með
styrkjum til bænda, og bændur telji, að
þetta sé gert fyrir neytendur, því að þeir fái
þá vörurnar ódýrari. Sannleikurinn er hins
vegar sá, sagði Sveinn, að þetta er hvorki
gert fyrir bændur eða neytendur sérstak-
lega, heldur fyrir þjóðina í heild. Hann
sagði, að þó væri því ekki að neita, að nið-
urgreiðslurnar gætu haft önnur áhrif, sem
kæmu sér vel eða illa fyrir framleiðendur.
Þannig væri t. d. hægt að örva sölu ein-
stakra vörutegunda, sem hafa safnazt fyr-
ir, með því að greiöa niður verð þeirra. Hins
vegar gætu niðurgreiðslur skekkt það verð-
hlutfall, sem er á búvörum innbyrðis; t. d.
væri kindakjöt greitt niður um 40% af
heildsöluverðinu, en svið og nautgripakjöt
voru ekki greidd niður og hefði þetta sín
áhrif á sölu þessara afurða.
Sveinn sagði, að núverandi niðurgreiðsl-
ur á búvörum væru hinar mestu, sem
nokkru sinni hefðu tíðkazt hér. Mjólkin er
greidd niður með kr. 2 ,44 lítrinn og kinda-
kjötið með kr. 11,21 hvert kg.
Ræðumaöur sagði, að Framleiðsluráð
landbúnaðarins hefði aldrei óskað eftir nið-
urgreiðslum, nema þá til jafnvægis við aðra
hluti og á smjörinu. Það hefði að jafnaði
verið talið, að slikar aðgerðir ættu að vera
í höndum þeirrar ríkisstjórnar, sem er við
völd hverju sinni.
Nú hefði Framleiðsluráðið hins vegar
varað ríkisstjórnina við og það telji, að
lengra verði ekki gengið í þessum efnum.
Sem dæmi um ranghverfuna á niður-
greiðslunum sagði Sveinn, að nú kosti
mjólkin í Reykjavík 84 aurum minna en
ætlazt er til að bændur fái fyrir hana, og
kjötið kostar í heildsölu kr. 3,50 minna en
grundvallarverðið er. Bændur drekki því
dýrari mjólk og borði dýrara kjöt en kaup-
staöarbúar. Ræðumaður taldi þó vera hægt
að lagfæra þetta næsta haust með því að
skipta hinu framleidda magni á heima-
neyzlu og söluvörur og reikna heimaneyzl-
una á hinu niðurgreidda verði. Væri for-
dæmi fyrir slíku.
Útflutningsbætur á búvörur.
Sveinn drap á fyrirkomulag útflutnings-
bóta á búvöru. Hann sagði, að í Útflutn-
ingssjóðslögunum væri kveðið á um að
greiða skuli uppbætur á útflutta búvöru,
sambærilegar þeim uppbótum, sem báta-
flotinn nýtur við þorskveiðar. Ráðstöfun
þessa fjár er í höndum Framleiðsluráðs, en
Hagstofan reiknar út uppbæturnar, eða svo
nefnda útflutningsprósentu. Miðast upp-
bæturnar við fob-verðmæti hinnar útfluttu
vöru.
Útflutningsprósentan fyrir tímabilið 15.
maí til 1. september er þannig 95.04. Vara,
sem selzt á fob-verði fyrir 10 krónur, hvert
kg, selzt þá með uppbótum á kr. 19,50 hvert
kg.
Sveinn sagði, að nú væri bilið á verði
kindakjöts innanlands og utanlands meira
en svo, aö þessi prósenta nægði. Væru þá