Freyr - 15.01.1971, Blaðsíða 6

-p- —?
Herierð gegn hitn-
einingum veldur
tjóni á næringu
mannkyns
í næringarlegu tilliti er það til tjóns, að
smjörlíki var fundið upp, tjáir heimsfræg-
ur næringarefnafræðingur, prófessor Ge-
orge Borgström, við Michigan State Uni-
versity. Ódýrt smjörlíki og notkun þess í
vaxandi mæli leiðir til þess, að víða er
hætt við ofneyzlu á fitu og þá koma ýmsir
fram á sjónarsviðið og benda á, að eðli-
legt sé og sjálfsagt að draga úr neyzlu á
mjólkurfitu.
í erindi, sem þessi heimsfrægi matvæla-
og næringarfræðingur hélt í Stokkhólmi
síðastliðið sumar, benti hann á, að sam-
tímis því að ofneyzla á jurtafitu væri al-
gegn, hvettu ýmsir til að minnka neyzlu
mjólkur. Vestan hafs var þá farið að
framleiða ýmis konar gervimjólk, en þá
tók ekki betra við því að í hana var not-
uð kókosfeiti, einkum til þess að tak-
marka eða fyrirbyggja þránun, en þarna
var farið úr öskunni í eldinn því að ein-
mitt þessi fitutegund nýtist mjög illa 1
mannslíkama og hefur truflandi áhrif á
fitubrennslu hans. Þannig fékkst að
vísu ódýrari mjólk en ekki að lífeðlis-
gildi nema brot af því sem gerist um
venjulega kúamjólk. Að fengnum þessum
staðreyndum er í sumum ríkjum Banda-
ríkjanna bannað að selja gervimjólk. Það
sem ýmsir ætluðu að verða skyldi til
gagns fyrir fólkið hefur reynst ógagnlegt
eða skaðlegt, einkum heilsufarslega skoð-
að.
„Við þurfum að vera varfærin í heimi
nýjunganna og aldrei álíta að við vitum
allt, þó að ný sannindi skjóti upp kolli, er
ætluð eru til bóta um umbóta,“ segir
hann.
í venjulegri kúamjólk eru 142 feitar
sýrur. Margar þeirra eru lífsnauðsynlegar
í næringu fólksins, hve margar vitum við
ekki. Líklegt er, að við eigum eftir að
sanna og margsanna kosti smjörs fram yf-
ir jurtafeitina. En máske á smjörlíkið líka
eftir að batna.
Stærsta áfallið var það, þegar það sýndi
sig, að nýgræðingurinn var skepnunum
eitraður og að þær vanþrifust og kviðdróg-
ust, þó að gróður væri orðinn nægur. Það
Var ekki fyrr en undir miðjan júní ,að
skepnur fóru að rétta við aftur, og fram að
þeim tíma komu ærnar hlaupandi, ef að
þær vissu að verið var með heytuggu. Ný-
græðingurinn var í fyrstu gulur og korku-
legur, og úthaginn bar gulleitan blæ. Af
þeim gróðri gat engin skepna þrifizt.
Fuglalíf var mjög lítið í vor og sumar,
fuglategundir hurfu með öllu. Svo var það
t. d. með skógarþröstinn. Það var rétt fyrir
32
miðjan júní, sem álftin kom allt í einu,
og tók upp sína venjulegu háttu með kvak
á tjörnum og fæðuöflun á flóum. Það kann
að virðast ólíklegt, að dýr og fuglar skynji
hættu sem þessa, en engum alsjáandi gat
þó dulizt, að svo var, svo greinilegt var
það.
Hversu hefði nú farið, ef askan hefði fall-
ið yfir eftir að jörð var gróin og skepnur
komar af húsi? Hætt er við, að þá hefði
orðið fátt til varnar.
Lækjarmóti, 30. júní 1970.
Sig. J. Líndal.
F R E Y R