Freyr - 15.10.1974, Side 7

Allt í röð og reglu í mjólkurhúsi.
VEIGAMESTU
M J ALTAEIGINLEIK ARNIR
A. Júgur og spenar:
1. Júgur:
Ljóst er að júgrið þarf að vera vel borið,
því að mjög reynir á bandvefssinar júgurs-
ins, þegar kýr er í 20—30 kg dagsnyt. í
grófum dráttum má flokka júgrin í þrennt
eftir því hvernig þau eru borin þ. e.:
a. veluppborið júgur, sem nær langt fram
og upp að aftan;
b. hnattlaga júgur, sem er styttra og síð-
ara;
c. og pokajúgur eða sekklaga júgur, sem
er illa uppborið, með veikar bandvefs-
sinar
Millistig milli þessara þriggja flokka eru
að sjálfsögðu til.
Gerð júgurs hefur greinilegt arfgengi.
Með aldrinum breytist gerð og lögun júg-
urs mismikið og ráða því bæði erfðir og
meðferð. Júgur fær oftast ekki sekklögun
fyrr en á 3.—4. mjaltaskeiði og er því ekki
oft gerlegt að gera sér fulla grein fyrir
júgurgerðinni fyrr en eftir nokkur mjalta-
skeið. Líta ber á sekkjúgur, sem alvarlegan
galla, því slíkt júgur er erfitt að mjólka
vegna síddar og auk þess verður ójöfn
tæming við mjaltir á júgurkirtlunum og
meiri hætta á spenastigi, Klofin júgur og
mjólkurpokar eru einnig alvarlegir gallar
í júgurgerð, sem ber að forðast í ræktun-
inni.
2. Júgurlag:
Æskilegast er að mjólkurmagnið skiptist
þannig milli mjólkurkirtlanna, að þeir
tæmist sem jafnast við mjöltun. Þar með
er ekki sagt að mjólkurmagnið verði að
skiptast jafnt á alla 4 kirtlana, því það
vegur upp á móti, að mjólk tæmist við
mjöltun eilítið örar úr aftur- en framkirtl-
um, en mismunurinn á mjólkurmagni má
þó ekki verða of mikill, annars er hætta á
tómmjöltun á framjúgri. Rannsóknir sýna,
að 40—45% af málnytinni kemur úr fram-
kirtlum júgursins, en aftur á móti benda
engar rannsóknir til þess að skipting sé á
mjólkurmagni milli hægri og vinstri kirtl-
anna. Niðurstöður rannsókna á arfgengi
fyrir skiptingu mjólkur, milli fram- og aft-
urkirtla júgurs, eru mjög misjafnar en að
meðaltali er það 0,26.
3. Spenarnir:
Lengd, þvermál og setning spenanna hefur
mikil áhrif á mjaltagæði kýrinnar. Á flest-
um gerðum mjaltavéla er lengd spena-
úylkja miðuð við 7 cm langa spena með
2—3 cm þvermál. Ef spenar eru 2/3 styttri
F R E Y R
337