Freyr - 01.01.1975, Side 17

upp að rifja. Þar segir m. a.: Vonandi hefur
ykkur unnist tími til að undirbúa allt vel
fyrir burðinn. Þrifið hús og umhverfi, fjar-
lægt óþarfa hluti, mokað skít út úr húsum,
þar sem hætt er við svaði, lagfært jötu-
bönd, svo lömb og ær valsi ekki yfir hey
í garða og hlöðu, komið upp haganlegum
brynningartækjum og lambavari í stíum.
Útbúið léttmeðfærileg milligerði og grind-
ur fyrir burðarstíur og sambýli. Flutt heim
kjarnfóður og lyf, sem á þarf að halda á
sauðburði. Hólfað sundur tún og hagagirð-
ingar, og komið upp aðstöðu til að gefa
hey og fóðurbæti í kláfa og jötur úti og svo
mætti lengi telja.
En nauðsynlegt er að hafa undirbúið sem
allra best alla aðstöðu,áður enburður hefst,
svo hægt sé að sinna sauðburðarstörfum af
alúð, án frátafa við trössuð verk. A sauð-
burði þarf að vakta hjörðina allar stundir
sólarhrings, jafnt á nóttu sem degi. Munið
það, að lambær þurfa mikið að drekka
fyrst eftir burð og að tvílemban þarf mikið
fóður.
Einn versti óvinur unglamba, auk hung-
urs, er stækjuloft og raki í húsum og vað-
andi svað í krónum. Því verður varla of vel
brýnt að viðhafa fyllsta hreinlæti og
heilsusamleg afskipti á sauðburði. Ef hús
eru svo vonlaus, að ekki er hægt að um-
gangast þau á mannsæmandi hátt um burð-
inn, verður að flytja lambfénaðinn í útihólf
strax og fært þykir. Þar verður að hugsa
fyrir nægu vatni, handhægum jötum fyrir
hey og kjarnfóður og umfram allt, skýli
fyrir unglömb að kúra í. Slæm húsvist er
unglömbum til mikils baga og í mörgum
tilfellum stórhættuleg. Rakt stækjuloft hef-
ur mjög slæm áhrif á slímhimnu öndunar-
færanna og getur leitt til ýmissa sjúkdóma,
ekki hvað síst hjá unglömbum, sem eru að
jafnaði viðkvæmari fyrir slæmri aðbúð en
eldri fénaður.
Hlöðugólf ættu alltaf að vera hreinsópuð,
svo fyrirbyggt sé, að taðmengað hey verði
borið fram á jötu. Þó tekur út yfir allan
þjófabálk að gefa lambfénaði undir sig í
F R E Y R
Fyrirhyggja fyrir sauðburðinn er
mikilvœg — mikil umhyggja um
sauðburðinn er nauðsynleg.
króna. Mikill hluti heysins mengast við
slíkt athæfi og treðst í svaðið. Drykkjarílát
þarf að hreinsa vel daglega. Og fyrirbyggja
þarf, að lambfénaður drekki úr drullupoll-
um á húsahlaði eða í grennd fjárhúsa.
Áreiðanlega má mjög draga úr ung-
lambadauða og stórbæta þrif lambanna
með auknu hreinlæti í fjárhúsum á sauð-
burði. Það verður að halda lambastíum og
króm hreinum og þurrum, svo unglömb
sleiki ekki í sig slæðing og önnur óhrein-
indi, sem gætu orsakað smitun og sýkingu.
Hér gildir einu, hvort fénaður er á taði eða
grindum. Á það má minna, að sýklar í ó-
þrifum, sem unglömb sleikja í sig í húsum
og á húsahlaði, geta valdið bráðadauða,
meltingartruflunum, húsaskjögri og fleiri
kvillum.
Þar sem flosnýrnaveiki hefur orðið vart,
sem mun vera víðar heldur en bændur al-
mennt hafa gert sér grein fyrir, er til bóta
að tvíbólusetja ær við lambablóðsótt, því
bóluefnið inniheldur nú að jafnaði B-stofn
við flosnýrnaveiki. Húsaskjögur eða selen-
skortur hefur mjög færst í vöxt hin síðari
ár í gemlingslömbum og tvævetlulömbum.
Allir, er þekkja þann kvilla, ættu hið
bráðasta að hafa samráð við sinn dýra-
lækni. Komi upp lambadauði á sauðburði
af þekktum eða óþekktum orsökum, er
sjálfsagt að hafa samráð við sérfræðing
tafarlaust. Ástæðulaust er, eins og nú hátt-
ar, að missa lömb án þess að hefjast handa.
Ég veit, að sumir una enn, af gömlum vana,
lambadauða, sem væri ástæðulaus, ef
9