Freyr - 01.01.1975, Page 26

Hólum. Fyrstu 12 árin (til 1914) hafði hann
ekki á hendi bústjórn á Hólum. Tímann
frá vori til hausts notaði hann því að mestu
í þágu tilraunastarfsins og í leiðbeininga-
ferðalög meðal bænda. Sá, er þetta ritar, er
þess minnugur, þótt ungur væri, er Sig-
urður kom á æskuheimili hans (Torfalæk í
A.-Húnavatnssýslu) og flutti með sér kraft
og yl.
Aukatilraunastöðvarnar urðu flestar 5 að
tölu: á Húsavík, Hólum í Hjaltadal, Sauð-
árkróki, Blönduósi og Æsustöðum í Langa-
dal. Starf þeirra varð styttra en vonir stóðu
til (2—4 ár) og má þar um kenna fjárskorti.
Útvegun á frœi og áburði
Um alllangt árabil útvegaði Ræktunarfé-
lagið meðlimum sínum margs konar vörur
og verkfæri til landbúnaðar. Á fyrstu 10
árunum nam þessi verslun um 90.000,00
krónum alls. Sem dæmi má nefna:
Af útsæði: um 1.900 kg af grasfræi, um
14.000 kg af korntegundum.
Af tilbúnum áburði: um 120.000 kg.
Af girðingarefni: um 12.000 staurar og 3.040
gaddavírsrúllur.
Af verkfærum: 128 kerrur, 71 plóg, 68 herfi,
26 hestarekur, 2 sláttuvélar, 1 heysnún-
ingsvél, 127 aktygi og um 3.000 handverk-
færi.
Þessi verslun var mjög til hagnaðar fyrir
bændur. Vörurnar voru seldar þeim með
lítilli eða engri álagningu og með verslun-
inni stuðlaði Ræktunarfélagið mjög að út-
breiðslu þeirra.
Trjárœktin
Árið 1900 var fyrir atbeina Páls Briems
amtmanns girtur reitur á bæjarlóðinni á
Akureyri um 550 ferfaðmar að stærð, og
átti hann að vera tilraunastöð fyrir trjá-
rækt. Reiturinn bar nafnið Trjárœktunar-
stööin á Akureyri. Sigurður Sigurðsson sá
um stöð þessa í byrjun en síðar hinn góð-
kunni trjáræktarmaður á Akureyri J. Chr.
Stephánsson um nokkurt árabil.
Trjáræktarstöðin heyrði í fyrstu undir
amtið en var síðar afhent Ræktunarfélag-
inu, enda fékk félagið land sitt við hlið
Tr j áræktarstöð var innar.
Framkvæmdast j ór ar Ræktunarf élagsins
voru þessir: Sigurður Sigurðsson 1903—
1910. Jakob H. Líndal síðar bóndi á Lækja-
móti í Víðidal 1910—1917. Sigurður Bald-
vinsson frá Engidal í Bárðardal 1917—1919.
Einar J. Reynis, sonur Jósefs J. Björnsson-
ar skólastjóra, 1919—1923 og Ingimar Ósk-
arsson náttúrufræðingur 1923—1924, en þá
tók við Ólafur Jónsson.
Á árunum 1915—1924 starfaði garðyrkju-
konan Guðrún Þ. Björnsdóttir frá Veðra-
móti í Skagafjarðarsýslu hjá Ræktunar-
félaginu yfir vor- og sumartímann og hirti
þá um trjárækt, blómarækt og matjurta-
rækt í gróðrarstöðinni.
c. Gróðrarstöðin á Eiðum.
Eftir að Búnaðarsamband Austurlands var
stofnað 1903, kom fljótlega til umræðu, að
stofnuð yrði á vegum þess gróðrarstöð fyrir
tilraunir. Var land heimilað á Eiðum 1905
ogbyrjuð jarðvinnsla, en 10 dagsláttur (um
3 ha) afgirtar í því skyni 1907. Tilraunir
voru hafnar 1906. Voru þær með líku sniði
og í Reykjavík og á Akureyri og náðu yfir
hin sömu verkefni.
Ráðunautar sambandsins stjórnuðu til-
raunastarfinu og var það í góðu lagi í byrj-
un, en þegar kemur fram á stríðsárin 1914
—1918 dofnar yfir því, og 1918 hafa tilraun-
ir svo til lagst niður í gróðrarstöðinni og
var svo fram til 1927 eða um 10 ára skeið.
d. Gróðrarstöðin á Isafirði.
Búnaðarsamband Vestfjarða var stofnað
1907. Strax á næsta ári var afgirt 414 dag-
sláttu stórt land (um IV2 ha) fyrir tilraunir.
18
F R E Y R