Freyr - 01.01.1975, Síða 31

Árið 1921 var fyrsti þúfnabaninn fluttur
til landsins. Þúfnabanarnir unnu stórvirki í
ræktun og í hugarheimi ræktunarmanna.
Þær sýndu, hvernig hægt var að vinna
jörðina á auðveldan hátt samanborið við
eldri vinnuafköst. Dráttarvélar voru fluttar
inn um sama leyti og þúfnabanar og tóku
brátt við af þeim með jarðvinnslu.
Árið 1919 var fyrsta skurðgrafan flutt
inn til vinnu við Skeiðaáveituna. Upp úr
því eru svo fluttar inn skurðgröfur og byrj-
að að vinna með þeim við framræslu og
dráttarvélum við almenn landbúnaðarstörf.
Það má því segja, að um og upp úr 1920
hafi verið byrjað hér á landi að nota vélaafl
við landbúnaðarstörf, og þarf ekki orðum
að því að eyða, hversu miklar framfarir
það hafði í för með sér.
Jarðræktarlögin voru sett 1923. Með
þeim var stórlega aukinn styrkur til jarða-
bóta hvers konar, svo að bændum var gert
mögulegt að stækka tún og matjurtagarða,
byggja áburðargeymslur og hlöður og
vinna að framförum á margan annan hátt
í miklu stærri mælikvarða en áður hafði
verið. Jarðræktarlögin voru sett á hentug-
um tíma, enda létu áhrif þeirra ekki lengi
á sér standa.
Tilraunastarfið, sem hér að framan hefur
verið lýst, á stóran þátt í framförum land-
búnaðarins. Það var ekki hægt að stækka
túnin nema með því að taka mýrar og móa
til ræktunar. Til þess þurfti erlent grasfræ
og tilbúinn áburð. Tilraunirnar sýndu,
hvernig átti að nota áburðinn; og hvaða
frætegundir átti að nota í sáðslétturnar.
Tilraunirnar sýndu líka, hvaða garðjurtir
þrifust hér á landi, og hvaða afbrigði þeirra
ættu hér best við. Þetta hafði hvað mest
áhrif á ræktun kartaflna, enda óx uppskera
þeirra mjög upp úr aldamótum.
Án tilraunanna hefði ræktun til að byrja
með orðið fálm og úrræðaleysi. Niðurstöð-
ur þeirra gáfu góða vexti af því fjármagni
og þeirri vinnu, sem í þær var lagt. Margt
var að vísu ógert enn í tilraunamálum í
lok fyrsta fjórðungs aldarinnar, en árang-
urinn var mikill og góður. Ef til vill hafa
jarðræktartilraunir aldrei komið að jafn
miklum notum eins og þær, sem gerðar
voru á þessu tímabili.
Margir dugandi menn lögðu hönd á plóg-
inn í framfaramálum landbúnaðarins, en
nafn eins þeirra ber að mínum dómi hæst
— Sigurðar Sigurðssonar, skólastjóra og
síðar búnaðarmálastjóra. Hann stóð fyrir
búsáhaldasýningunni. Hann réði innflutn-
ingi fyrsta þúfnabanans. Hann átti stærsta
þáttinn í samningu Jarðræktarlaganna.
Hann hratt af stað tilraunastarfi norðan-
lands og á, með Einari Helgasyni, stóran
þátt í uphafi jarðræktartilrauna á íslandi.
íslenskir bændur eiga engum manni jafn
mikið að þakka og honum.
Héraðsráðunautur
óskast
Búnaðarsamband vestfjarða óskar að
róða héraðsráðunaut á komandi vori.
Upplýsingar veitir formaður sambands-
ins Guðmundur Ingi Kristjánsson Kirkju-
bóli Önundarfirði.
F R E Y R
23