Freyr - 01.02.1976, Blaðsíða 6

Bústærð er heldur ekki allt of Ijóst hugtak. Venja er
hér að mæla hana í fjölda fjár, nautgripa og annars bú-
penings. Það mætti líka mæla hana eftir því vinnufram-
lagi, sem búið krefst eða það getur greitt fyrir. Eða þá
með því afurðamagni, sem búið framleiðir. Það fer eftir
atvikum, hvað best á við.
En lítum á dæmi. Hvor hefur ,,stærra“ bú, sá, sem
hefur 400 vetrarfóðraðar ær en fær aðeins 0,77 lömb
til nytja eftir hverja á að hausti, eða hinn, sem hefur 200
ær og fær 1,94 lömb eftir hverja að jafnaði? Eða ef
borin eru saman bú, sem hefur 9,2 kg af kjöti eftir á að
jafnaði, og annað, sem er með 28,44 kg? Þessar tölur
um lambafjölda og kjö eftir á eru ekki tilbúningur heldur
dæmi frá bæjum í sömu sýslu, tekin úr athugunum Bú-
reikningastofunnar.
í sömu athugun kemur í Ijós, ao afurðaaukningin fer
ekki í aukinn tilkostnað. Þegar búið er að draga frá
framleiðslutekjunum „breytilegan kostnað", þar sem
mest munar um aðalrekstrarvörurnar, áburð og kjarn-
fóður, verður eftir það, sem hver búfjáreining getur
greitt fyrir vinnu, í vexti og fyrningar, þ.e.a.s. svonefnd
,,framlegð“. Framlegðin reynist mjög mismunandi og
yfirleitt mest þar, sem afurðasemin er mest.
Dæmi eru þess, að hjá einstökum bændum fari fram-
legð á kind niður í þúsund krónur en hjá öðrum í sama
héraði sé hún fyllilega sexföld eða yfir sex þúsund
krónur.
Þessi atriði, sem hér hefur verið drepið á, ættu að
nægja til að sýna, hve miklu veldur, að vel sé á haldið,
og að þannig sé búið, að hver búfjáreining gefi sem
mestan arð og það af heimafengnu fóðri. Stórbúskapur
eftir höfðatölumati er engan veginn einhlítur til afkasta-
aukningar. Honum þarf ekki að fylgja aukin hagsæld
fyrir einstaka bændur eða þjóðina í heild. Meira kann að
vera um það vert að búa vel og að sínu.
Þessi mál væri full þörf að ræða nánar og verður
leitast við að gera það hér í blaðinu á næstunni.
34
F R E Y R