Freyr - 15.05.1977, Page 8

• Á Fljótsdalshéraði innan Vallaness og
við Eyjafjörð innanverðan, einkum
kringum Akureyri, þar sem fengin er
meira en 70 ára reynsla, þykir nú
sannað, að hægt sé að stunda skóg-
rækt til borðviðarframleiðslu, og er
árlegur viðarvöxtur barrskóga þar
fyllilega sambærilegur við það, sem
gott þykir erlendis.
• Á þremur svæðum öðrum hefur veru-
leg skógrækt verið stunduð síðan
1950. Þau eru: Hlíðabeltið í uppsveit-
um Árnessýslu, suðurdalir Borgar-
fjarðar vestra og hið þriðja í döl-
um Suður-Þingeyjarsýslu, einkum
Fnjóskadal og í Skógardalnum milli
Fljótsheiðar og Kinnarfells. Miðað við
20 ára reynslu og þaðan af skemmri,
er ræktun trjáa á þessum svæðum,
einkum tveim þeim fyrrnefndu, mjög
álitleg og hafa þar sumar tegundir
ekki vaxið lakar en á fyrst nefnda
svæðinu á sama tíma, en sakir
skemmri tíma þykir enn of snemmt að
fella um þau sama dóm.
• Á ýmsum öðrum svæðum á landinu
hefur ræktun ýmist verið stunduð
skemur eða með misjafnari árangri.
Víða mun þó mega finna skýlda og
góða staði, þó ekki sé um samfelld
svæði að ræða, sem líklegir eru til
skógræktar með viðarframleiðslu fyrir
augum.
En markmið skógræktar og skógverndar
eru fleiri en viðarframleiðsla. í „Land-
græðsluáætlun 1974“ er bent á eftirfarandi
markmið, auk framleiðslu viðar:
1. Gróður og jarðvegsvernd: Þar undir:
vörn gegn vindrofi, vatnsrofi og skriðu-
föllum, jarðvegs- og gróðurbætur, sem
skóginum fylgja og jarðvegs- og gróður-
myndun á örfoka eða gróðurlausum
svæðum.
2. Framleiðsla jólatrjáa og skrautgreina.
Að fáum árum liðnum er talið, að við
328
getum framleitt jólatré og greinar til
eigin þarfa.
3. Skógar sem útivistarsvæði. Flest stærri
sveitarfélög, sem þess eiga kost, leggja
á það áherslu, að komið sé upp í ná-
grenni þeirra skógiklæddum útivistar-
svæðum eða að eiga aðgang að þeim.
4. Friðlönd eða þjóðgarðar, opnir almenn-
ingi, hafa fyrst og fremst verið valin þar,
sem skógar eru fyrir eða skógar gróa
við friðun. Slík skógi vaxin svæði hafa
lengi verið eftirsóttustu ferðamanna-
staðir.
5. Sumarbústaðalönd. Birkilendi og önnur
skýld svæði, álitleg til skóg- eða trjá-
ræktar, eru langeftirsóttustu staðir til
sumarbústaða. Víða geta bændur að
meinalausu fyrir hefðbundinn búskap
sinn haft hag af því að leigja slík lönd
undir sumarbústaði, og væri það víða
hyggilegt fyrir þá að leggja stund á skóg-
rækt í því augnamiði á vissum hlutum
jarða sinna. Allar slíkar byggingar þurfa
þó að lúta skipulagi, eigi vel að fara.
6. Beitiskógar. Mikill hluti af birkiskógum
kjarri eru í ásalandi eða hraunum með
grunnum jarðvegi, sem ekki ef fallinn til
ræktunar. í skógarbotni laufskóga vex
jafnan gróskumeiri gróður en á bersvæði
utan þeirra. Með mátulegri friðun og
réttri meðíerð má hafa þarna góða beit.
Beitargildi landsins mætti víða stórauka,
með því að friða landið um árabil og
rækta þar birkiskóga. Mundi það auka
verulega á fegurð og notagildi jarðanna,
þegar fram í sækti.
7. Skjólbelti. Reynsla er nú að fást fyrir
því, hvernig gera mj skjólbelti í hinum
ýmsu landshlutum. Skjólbelti auka upp-
skeru hvers konar ræktunar og auka ör-
yggi hennar, einkum í köldum sumrum
og þar sem næðingssamt er. Því meira
er um vert þennan uppskeruauka, sem
ræktunin er verðmætari. Hvers konar
garðrækt er því líklegust til að borga
Framh. á bls. 344.
F R E Y R