Freyr - 01.06.1981, Blaðsíða 9
in ánægja að fá tækifæri að starfa
með foreldrum sínum, sem hann
hafði ekki notið samvista við um
10 ára skeið.
Dvöl Ólafs á Austurlandi varð
aðeins eitt ár. Hann réðst þá til
Búnaðarsambands Borgarfjarðar
til að vinna jöfnum höndum að
jarðabótastörfum og annast eftirlit
og fitumælingar nautgriparæktar-
félaga og úttekt jarðabóta. Vorið
1919 hættir Ólafur störfum hjá
Búnaðarsambandi Borgarfjarðar
og ræður sig að Hvanneyri. Par
hafði hann á höndum ýmis störf,
vel borguð miðað við kjör þeirra
tíma og félagsskap ágætan. Á
Hvanneyri lágu leiðir þeirra Ólafs
og Steingríms Steinþórssonar sam-
an, en Steingrímur hafði tekið bú-
fræðipróf frá Hvanneyri vorið áður
en Ólafur kom í skólann, en ráðist
haustið 1916 sem fjármaður til
Halldórs Vilhjálmssonar og vann
þar um nokkurra ára skeið. Kunn-
ingsskapur Ólafs og Steingríms óx
og treystist eftir að báðir urðu sam-
tímis vinnumenn á Hvanneyri,
enda áttu þeir ýmis sameiginleg
áhugamál, en þó fyrst og fremst
stóð hugur þeirra til meira náms.
Báðir lögðu mikið á sig til að vinna
sér fyrir farareyri og kostnaði við
nám erlendis af því að ekki var um
annað fjármagn að ræða. Réðist
svo með þeim, að þeir héldu utan
vorið 1921 til að hefja nám við
Landbúnaðarháskólann í Kaup-
mannahöfn þá um haustið. Sum-
arið notuðu þeir til vinnu á bú-
görðum á Jótlandi, til þess að læra
málið og kynnast búskap Dana.
Fyrsta veturinn í Landbúnaðarhá-
skólanum voru þeir Ólafur og
Steingrímur herbergisfélagar og
deildu súru og sætu saman. Báðir
sóttu þeir námið af kappi og sóttist
vel. Steingrímur segir í minningum
sínurn: „Við urðum þess brátt varir
að námið mundi verða okkur erf-
itt. Ólafur var hinn mesti náms-
hestur, las af miklu kappi og átti
létt með að læra. Ég varð að hafa
öllu meira fyrir því, en gekk einnig
að náminu af hinu mesta kappi.”
Vorið 1922hættuþeirÓIafurog
Steingrímur að búa saman að sögn
Steingríms ekki vegna ósamkomu-
lags heldur af því, að þeir voru ekki
skaplíkir og fór hvor sína Ieið.
Kynni þeirra og sambýli hafði þó
þau áhrif, að ævilöng vinátta og
gagnkvæm virðing hélzt með þeim
upp frá því.
Þeir félagar brautskráðust frá
Landbúnaðarháskólanum vorið
1924 oghéldu heim. Ólafurvarþá
ráðinn framkvæmdastjóri Rækt-
unarfélags Norðurlands, sem frá
upphafi hafði bækistöð sína í
Gróðrarstöðinni á Akureyri. Strax
eftir heimkomuna tók Ólafur til
starfa, en aðkoman var ekki góð.
Fjárskortur hafði mjög háð starf-
semi Ræktunarfélagsins ekki síst
tilraunastarfseminni, sem Ólafur
hafði mestan áhuga fyrir. Að sögn
Ólafs voru girðingar og önnur
mannvirki í niðurníðslu, er hann
tók við Gróðrarstöðinni, og það
sem verra var, að miklar skuldir
hvíldu á Ræktunarfélaginu. Blés
ekki byrlega til að byrja með, en
þrautseigja Ólafs og sú Iífsreynsla
hans, að hafa í uppvexti vanist því
að komast af með takmarkað fjár-
magn, hjálpuðu til þess, að í stað
þess að gefast upp, lyfti hann
Ræktunarfélaginu og Gróðrar-
stöðinni til vegs og virðingar. Varð
Ólafur fljótt landskunnur fyrir
jarðræktartilraunir sínar, bæði
áburðartilraunir, ekki síst tilraunir
með mismunandi tegundir og
stofna af grasfræi, en þá var sáð-
sléttuaðferðin enn lítt útbreidd
meðal bænda og þekking þeirra á
jarðrækt nær engin. Síðar vöktu
tilraunir Ólafs með smára og fleiri
belgjurtir verðskuldaða eftirtekt,
þótt árangur þeirra væri því miður
minna notaður en skyldi.
Ýmis önnur störf auk tilrauna-
starfseminnar féllu í hlut Ólafs hjá
Ræktunarfélaginu. Má þar nefna
meðal annars fyrirlestrahald á
bændafundum og námskeiðum um
allt starfssvæði félagsins, þ. e.
Norðlendingafjórðung, einnig rit-
stjórn og útgáfa Ársrits Ræktunar-
félagsins. Ólafur lagði alúð við
Ársritið, sá um reglulega útkomu
þess og gerði það fjölbreytt að efni.
Hann birti þar á skilmerkilegan
hátt allar tilraunaniðurstöður
Gróðrarstöðvarinnar og auk þess
ágætar leiðbeiningargreinar um
jarðrækt og ýmis önnur búnaðar-
mál. Samdi Ólafur margar þeirra
sjálfur, og vann hann því í senn
bæði sem tilraunastjóri og ráðu-
nautur.
Með lagasetningu um tilrauna-
starfsemi landbúnaðarins 1940 var
ákveðið, að ríkið ræki sjálft 4 til-
raunastöðvar í jarðrækt. Varð þá
sú breyting á starfsemi Ræktunar-
félags Norðurlands, að það leigði
ríkinu tilraunastöð sína á Akur-
eyri, þ. e. Gróðrarstöðina. Ólafur
hélt áfram tilraunastjórastarfi sínu,
en nú hjá ríkinu. Hann var skip-
aður í Tilraunaráð jarðræktar er
starfa átti samkv. hinum nýju lög-
um, og hafði þar mikil og góð áhrif.
Þrátt fyrir þessa breytingu hélt Ól-
afur áfram að vera framkvæmda-
stjóri Ræktunarfélagsins og rit-
stjóri Ársrits þess til 1964.
Eftir aldarfjórðungsstarf sem til-
raunastjóri á Akureyri sagði Ólaf-
ur því starfi lausu 1949, en réðist
þá sem jarðræktarráðunautur til
Búnaðarsambands Eyjafjarðar.
Gegndi hann því starfi til ársins
1945. Læturhann þá afopinberum
störfum um skeið og helgar sig
rannsóknum og ritstörfum um
áhugamál sín, sem voru fjölþætt.
Eftir þriggja ára sjálfsmennsku
gekk Ólafur aftur fram á völlinn til
fullra starfa fyrir íslenzkan land-
búnað og nú á því sviði, sem þeir,
er hann þekktu vel, gátu síst búist
við. Hann réðst 1957 til Sambands
nautgriparæktarfélaga í Eyjafirði,
FREYR —409