Freyr - 01.06.1981, Blaðsíða 20

R
2800'
2600-
2000-
1600-
1200-
800-

VESTURk
R
1200
1000
800'
600-
400-
x
AUSTURÁ

400-
200
— 1 * * - - i
I—------*------ * « » ' I 100 200 300 400 500 600
Mynd 3—5 200 400 600 800 P/2 P/2
Myndirnar sýna samband hrygningarstofns og stœrðar laxagöngu 5—7 árum síðar í Vesturá, Austurá og Núpsá, en þœr mynda
saman Miðfjarðará. Hverpunktur táknar ákveðið hrygningarár og laxagönguna, sem sú hrygninggaf. Krossar tákna að ganga
sé áœtiuð vegna ófullkominna veiðiskýrslna. R = fjöldi nýliða. P/2 stærð hrygningarstofns (fjöldi hrygna).
Þeirri hrygningu. Á mynd 7 hefur
nýliðunarferillinn verið teiknaður
inn skv. aðferð Rickers.
Tölfræðileg úrvinnsla gagna sýn-
ir að þau falla að nýliðunarferli
Rickers. Ekki þykir nauðsynlegt
að birta þá útreikninga hér því við
teljum að myndirnar tali skýru
máli.
Ályktanir, umræður.
Æskilegt hefði verið í rannsókn
sem þessari að notast við beinar
talningar á göngum í árnar í stað
þess að áætla þær út frá veiði. En
slíkar talningar eru ekki tii og það
munu líða mörg ár uns hægt verður
að fá svo nákvæmar upplýsingar
frá nægilega mörgum stöðum.
Ljóst er þó að einungis verulegar
breytingar á gefnum forsendum
myndu breyta meginniðurstöðum
rannsóknarinnar; að hóflegur
hrygningarstofn gefi af sér stórar
laxagöngur og of stór hrygingar-
stofn sé til tjóns, sé markmiðið að
halda laxagöngum sem stærstum
og jöfnustum.
Samkvæmt þessu myndi aukin
sókn í stórar göngur leiða til jafn-
ari laxagengdar, og þar með
myndu árnar skila meiri afrakstri
mældum í fjölda laxa.
Eins og áður sagði þá deyr
mestur hluti laxins að lokinni
hrygningu, annað hvort í ánni
veturinn eftir, eða í sjó ef hann
kemst þangað. Samkvæmt rann-
sóknum Árna Friðrikssonar á
Elliðaárlaxinum (Árni Friðriksson
1940) hrygna einungis 4.5% laxa
oftar en einu sinni. Má því segja að
„nýr“ laxastofn gangi í árnar á
hverju ári, en það þýðir að við
nýtingu á laxastofni þarf einungis
að taka tillit til þess, að hæfilegur
fjöldi fiska verði skilinn eftir til
viðhalds stofninum. Pá vaknar sú
áleitna spurning: Hvað á hrygn-
ingarstofninn að vera stór í hverri á
fyrir sig?
Niðurstöður rannsókna okkar
gefa vísbendingar í þessa átt og á
síðustu árum hafa verið gerðar
rannsóknir erlendis sem nota má til
viðmiðunar.
Symons hefur tekið saman gögn
sem birt hafa verið um rannsóknir
á hrognaþéttleika hjá Atlants-
hafslaxi (Symons P.E.K. 1979)
Kemst hann að því að sá meðal-
hrognaþéttleiki sem nauðsynlegur
sé til hámarks gönguseiðafram-
leiðslu sé 2,2/m2. Þar sem seiðin ná
göngustærð á einu ári, og 0,8
hrogn/m2, þar sem það tekur 4 ár
að ná göngustærð. Til þess að
auðveldara sé að gera sér grein
fyrir þessu má nefna að 2 hrogn/m2
svara til þess að 2—3 10 punda
hrygnur hrygni í 10 m breiðri 1 km
langri á. Sé þetta yfirfært á Selá í
Vopnafirði sem er um 10 m breið
og 38 km löng, nægðu liðlega 80
420 — FREYR