Freyr - 01.12.1984, Blaðsíða 26

hljómar vel en erfitt er að koma
auga á mismuninn. Þeir vilja held-
ur ekki nota þau efni sem heyra til
nútíma landbúnaði og garðyrkju,
þ. e. kemisk efni, svo sem tilbúinn
áburð og varnarefni gegn mein-
dýrum og sveppum. Þeir tala um
lokað kerfi, þar sem hluti næring-
arefna fer úr jarðvegi með upp-
skeru, en á að koma aftur í formi
lífræns áburðar. Þetta er augljós
blekking, og getur oft ekki staðist
ef nánar er skoðað. T. d. selja
Danir nú dýraafurðir í stórum stíl
til Japan, eða fyrir sem svarar
tveimur milljörðum DKr. Hætt er
við að það lífræna efni sem um-
myndast þar skili sér ekki.
Talið er að Danir flytji út mat-
væli fyrir sem svarar 10 millj.
manns. Hvernig ætla lífrænir rækt-
endur að halda jafnvægi í næring-
arástandi þess jarðvegs er skilar
þessum afurðum? Svör við slíkum
spurningum eru alla jafna út í
hött.
Maður fær það svar að belgjurt-
ir safni hinu nauðsynlega köfn-
unarefni. Já, e. t. v., en svo ein-
falt er það ekki, og ekki kemur
það að haldi ef fosfór og kalium
vantar. Úr því er aðeins hægt að
bæta eins og venja er í landbúnaði
í þróuðum löndum, þ. e. að færa
jarðveginum hæfilegt magn af kalí
og fosfór og það þolir hann mæta
vel. Það kemur að vísu fyrir að of
mikið magn efna er borið á. Á að
banna fólki að borða, vegna þess
að stöku maður borðar svo mikið
að hann verður veikur af?
Nú vitna ég í áreiðanlegan fag-
mann varðandi þetta mál. Kaj
Skriver ríkisráðunautur skrifar í
Tímarit um landbúnaðarhagfræði
1980, eftirfarandi:
„Án ólífræns áburðar mun að-
eins um skamman tíma vera
fyrir hendi það magn næringar-
efna sem nú er í húsdýraáburði.
Hringrásin mun stöðugt færast á
lægra stig áburðarefna og þar af
leiðir minni uppskera og lakari
gæði.“
En rökrænar sannanir hafa ekki
áhrif á talsmenn einhliða lífrænnar
ræktunar.
Algengt er að notkun sérhæfðra
efna gagn meindýrum og sveppum
sé beitt til að vekja ótta hjá fólki.
Jafnvel meinlausustu sambönd
eru bannfærð af talsmönnum líf-
rænnar ræktunar, jafnvel þegar
útlit er fyrir stórtjón af völdum
sjúkdóma. Manni dettur ósjálfrátt
í hug saga af fimm ára dreng, sem
fyrir nokkrum árum þurfti á blóð-
gjöf að halda eftir slys. Foreldrar
hans tilheyrðu sértrúarflokki, og
vildu heldur hætta á dauða barns-
ins, en óguðlega aðgerð. Sem bet-
ur fór var hinn ábyrgi sjúkrahús-
læknir annarrar skoðunar.
Eins og örlög barns eigi ekki
ætíð að ákvarðast af foreldrum, er
full ástæða til að nota land á
skynsamlegan hátt. Ræktunarlönd
sem eru hrjáð af smitnæmum
jurtasjúkdómum, meindýrum og
illgresi, vegna hirðulausrar gamal-
dags ræktunar, þ. á m. einhliða
lífrænnar ræktunar, munu hafa
Hvenœr skyldum við geta keypt bíó-
dínamiskt brennivín í Rtkinu? (Salon
Gahlin).
áhrif á nærliggjandi svæði til hins
verra. Sem betur fer nemur einh-
liða lífræn ræktun minna en einum
þúsundasta af heildarræktun í
Danmörku, svo að hún skiptir
ekki sköpum.
Ótti, eða það sem látið er uppi
sem ótti við efnasambönd, sem
kemur fram hjá áhangendum ein-
hliða lífrænnar ræktunar,
bannfærir jafnvel fyrirfram efni
sem kunna að verða framleidd
einhvern tíma í framtíðinni, án
tillits til hugsanlegra eiginleika
þeirra. Það sem aldrei kemur fram
í áróðri þessara manna, er að
stöðugt koma fram fleiri efni sem
jákvæð áhrif hafa á umhverfis-
þætti, t. d. hin nýju kerfisvirku
efni gegn sveppum og ný pyr-
ethrumsambönd sem notuð eru
gegn meindýrum. Eitt er víst að
þessi árangur kemur frá
rannsóknamönnum, hvort sem
um er að ræða efnafræðinga,
erfðafræðinga eða líftæknifræð-
inga — en ekki frá töfrafræði
kýrhornsins.
Hefir komið ein einasta grein í
blöðum um hina jákvæðu hlið
efnarannsókna á níunda áratugn-
um, eða aðeins ein lína um stuðn-
ing sömu rannsókna til náttúru-
verndar?
Nei, aftur á móti höfum við
heyrt órofinn einhliða eymdar-
söng á einstrengja fiðlu.
Heilsupostular og aðrir alvitr-
ingar (fidusmagere) halda því
fram hvað eftir annað að algengar
afurðir dansks landbúnaðar séu
hættulegar heilsu manna, og að
fjöldi ofnæmistilfella og krabba-
meins fari vaxandi af þessum
sökum. Að ofnæmi sé nú al-
gengara en fyrrum er næsta erfitt
að ákveða.
Ofnæmi er nú hægt að ákvarða,
og vegna læknisfræðilegra rann-
sókna eru batahorfur betri en fyrir
aðeins fimmtán til tuttugu árum.
Meginhluti ofnæmis stafar af
frjókornum og sveppagróum. Við
viljum ekki og getum ekki útrýmt
heslivið, álmi, birki og öðrum
946 — FREYR