Freyr - 01.09.1993, Blaðsíða 29

17.’93
FREYR 605
—
Hafbeitarstöðin í Dyrhólaósi er tiltölulega lítil hafbeitarstöð, að mestu í eigu
bcenda. Á myndinni sést gildran sem laxinn er veiddur í.
legan efnivið, þ.e. norskan eldis-
lax. Áframhaldandi kynbætur á
þessum laxi eru bráðnauðsynlegar,
til þess að halda samkeppnisað-
stöðu okkar gagnvart öðrum þjóð-
um og til að tryggja forskot í
strandeldi. Nauðsynlegt er að við-
halda þeirri þekkingu og tækni,
sem áunnist hefur hér á landi og
styðja áfram við rannsóknir á sviði
laxeldis.
Hlutverk Veiðimálastofnunar
Þrátt fyrir takmörkuð fjárfram-
lög hefur Veiðimálastofnun unnið
að því að leysa vandamál fiskrækt-
ar og fiskeldis, einkum fyrir rann-
sóknarstyrki hin síðari ár. Um
þetta vitnar fjöldi vísindagreina
starfsmanna hér á landi og erlend-
is. Með tilkomu Laxeldisstöðvar
ríkisins á sjöunda áratugnum var
lögð áhersla á seiða- og hafbeitar-
rannsóknir, sem hentuðu vel við
aðstæður í eldisstöðinni en minna
var hægt að sinna framhaldseldi á
laxi. Rannsóknirnar í Kollafirði
hafa lagt grunninn að þeirri haf-
beitarstarfsemi, sem nú er í land-
inu og langtíma upplýsingar um
heimtur í Kollafirði eru sú undir-
staða, sem fjárfestingaaðilar
byggja á.
Öll starfsemi Veiðimálastofnun-
ar er hagnýt. Eldisdeild í Reykja-
vík sinnir rannsóknum í Kollafirði
og hjá Stofnfiski hf., þar sem lögð
er áhersla á kynbætur í hafbeit og
fiskeldi. Auk þess hefur deildin
nána samvinnu við atvinnustarf-
semi á sviði fiskeldis og hafbeitar.
Deildir á landsbyggðinni sinna
rannsóknum að ákveðnu marki, en
gegna þó mikilvægara hlutverki
við ráðgjöf og þróunarstarfsemi,
einkum í fiskrækt og hafbeit. Vist-
fræðideild í Reykjavík hefur sinnt
vistfræðirannsóknum meðal ann-
ars í tengslum við virkjanir fall-
vatna, en vinnur auk þess að
grunnrannsóknum varðandi or-
sakir sveiflna í laxgengd í ýmsum
landshlutum.
Einnig hefur Veiðimálastofnun í
gegnum embætti veiðimálastjóra
margs konar skyldur samkvæmt
lögum, svo sem skýrsluhald um
veiði og fiskrækt, umsjón með
merkingum á laxfiskum og að gera
tillögur um reglugerðir og önnur
ákvæði. Auk þess gerir veiðimála-
stjóri tillögur um eftirlit með ólög-
legum laxveiðum, einkum í sjó, en
framfylging þess banns er megin
forsenda þess að viðhalda og auka
verðmæti í hafbeit og laxarækt.
Ljóst er að sú atvinnustarfsemi
sem nú byggist upp í laxarækt og
hafbeit þarfnast aðhalds til að
verja þá hagsmuni sem fyrir voru á
sviði veiðimála. Sjúkdómar geta
borist á milli vatnasvæða og haf-
beitar- eða eldislaxar villst inn í
veiðiár. Hugsa þarf fyrir slíkum
hlutum í lögum og reglugerðum og
koma í veg fyrir vistfræðileg áföll
eins og kostur er. Ekki er síður
mikilvægt að rannsaka hvort um
raunveruleg vandamál sé að ræða.
Veiðimálastjóri þarf að hafa
heildaryfirsýn yfir þennan breiða
málaflokk og leggja á ráðin varð-
andi nauðsynlegar aðgerðir á
hverjum tíma, auk þess sem nauð-
synlegt er að endurskoða lög og
reglugerðir með vissu millibili.
Deildarstjórar á landsbyggðinni
eru mikilvægir tengiliðir við sitt
svæði og umsagnaraðilar í mörgum
málum varðandi stjórn veiðimála.
Lokaorð
Hér hefur verið reynt að gera
grein fyrir verðmætasköpun í
veiðimálum, sem er mjög breiður
málaflokkur samkvæmt skilgrein-
ingu laganna. Einnig var vikið
nokkuð að fyrirkomulagi rann-
sókna, sem mikið eru í brennidepli
þessa dagana. Óhjákvæmilega var
stiklað á stóru, sem þó gefur ef til
vill betri heildarsýn.
Heimlldir
Björn S. Guðbrandsson 1990. Efna-
hagslegt umhverfi laxveiða á íslandi,
Kandídatsritgerð í viðskipta- og hag-
fræðideild Háskóla íslands, september
1990.
Tímaritið Bóndinn
Er að binda inn tímaritið Bóndann
fyrir Hólaskóla. Vantar 2. tbl.
1984 og 5. tbl. 1987. Ef einhver á
þessi blöð á lausu er hann/hún
vinsamlega beðin(n) að hafa sam-
band við mig.
Jón Friðbjörnsson.
Fjólugötu 6
Akureyri. Sími 96-27509.