Freyr - 01.01.1997, Side 28

Gunnar Guðmundsson, Sveinn Hallgrímsson á Hvanneyri, Elín Sigurðardóttir og
Gíslína Lóa Kristinsdóttir. Myndin er tekin við afhendingu verðlauna fyrir þátttöku
i “spurningaratleik" sem þœr konurnar tóku þátt í og urðu í 2. sœti. (Ljósm. Jóh.
Torfason).
að framleiðsla landbúnaðarvara lúti
vottuðu gæðaeftirliti allan frant-
leiðsluferilinn. Líta beri á gæða-
kerfin sem mikilvægan þátt í að
skapa framleiðslunni trausta og já-
kvæða ímynd í hugum neytenda og
einnig til að tryggja hagsmuni neyt-
enda.
Vaxandi áhersla er nú lögð á val á
hraustari gripum í ræktunarstarfinu,
minnkandi tíðni hvers konar sjúk-
dóma og auðvelda en jafnframt
virka söfnun upplýsinga um ein-
staka gripi og framleiðslu þeirra.
Minni notkun lyfja í framleiðslunni
eru stór þáttur í þeirri gæðaímynd
sem menn vilja skapa búvörufram-
leiðslunni á Norðurlöndum. Bú-
vöruframleiðendur á Norðurlöndum
ætla sér og eru þegar famir að taka
þátt í harðri samkeppni á alþjóðleg-
um mörkuðum með framleiðsluvör-
ur sínar. Forsvarsmenn bænda þar
telja almennt heilbrigði gripa og
hóflega notkun lyfja afar mikilvæg-
an þátt til að styrkja stöðu fram-
leiðslu sinnar í þeirri samkeppni
sem þar mun ríkja á næstu árum.
Framtíðin
Á fundum samtakanna reyna menn
ávallt að skyggnast inn í framtíðina
og átta sig á því hvaða aðstæður
nautgriparæktin á Norðurlöndum
muni búa við í framtíðinni, ekki síst
framleiðendurnir sjálfir. Um þá
þætti er vissulega erfitt að spá en á
hinn bóginn nauðsynlegt að velta
vöngum yfir þeim.
Johannes Kvále, formaður Sam-
taka norskra kúabænda (NRF) velti
fyrir sér hvaða aðstæður ungt fólk
sem er hugsanlega að hefja ævistarf
í nautgriparækt í dag muni að öllum
líkindum leggja áherslu á. Niður-
stöður hans má draga saman í eftir-
farandi þætti.
Ungt fólk sem ætlar sér að starfa
við nautgriparækt í framtíðinni mun
leggja mikla áherslu á sambærilegar
félagslegar aðstæður og aðrir þegn-
ar í þjóðfélaginu búa við, svo sem
hóflegan vinnutíma á dag (8 tíma),
60 til 80 frídaga á ári fyrir bæði
hjónin og að lágmarki tvær til þrjár
vikur í samfelldu sumarfríi beggja.
Ungt fólk mun einnig gera kröfu
um að vinnuumhverfi og vinnuað-
staða sé nútímaleg, þægileg og ekki
líkamlega slítandi. Uppeldisaðstaða
fyrir böm sé góð.
Þeir sem til þess hafa aðstöðu
munu velja sér búsetu þar sem er
góður aðgangur að leikskólum,
grunnskólum, menntastofnunum til
framhaldsnáms, heilsugæslu og
annarri sambærilegri þjónustu og
sambærileg við það sem þéttbýlið
getur boðið. Ennfremur mun fjar-
lægð til tiltölulega stórs þéttbýlis
skipta miklu máli.
Ungt fólk mun að öllum líkindum
gera miklar og meiri kröfur en þeir
eldri um góða fjárhagslega afkomu,
að fjárhagsleg áhætta í rekstrinum
sé hófleg og lánafyrirgreiðsla góð.
Ólíklegt er að ungt fólk verði í
framtíðinni reiðubúið til að bíða um
árabil eftir því að ná svipuðum lífs-
kjörum og almennt gerist. Ungt
fólk í dag er raunsætt og áttar sig á
því að sá tími ævinnar er stuttur þar
sem „ástin og sunnanáttin" ein
nægja til lífsviðurværis.
Allar þessar óskir og væntingar
munu án efa hafa í för með sér
miklar breytingar hjá þeim sem bú-
greinina munu stunda.
Búfjárkyn í útrýmlngarhættu
FAO, Matvæla- og landbúnaðarstofnun Sameinuðu þjóðanna, gaf árið
1993 út rit um búfjárkyn í heiminum og stöðu þeirra. í ritinu eru
upplýsingar urn 1.433 búfjárkyn og stofna af urn 4.000-5.000 sem áætl-
að er að finnist á jörðinni. Af þessum 1.433 vom 390 talin í útrýmingar-
hættu og með framreikningi er talið að nokkuð á annað þúsund búfjárkynja
séu í hættu á að hverfa.
FAO hefur látið gera lista yfir stofna búfjárkynja sem leggja beri sérstaka
áherslu á að varðveita. Það eru stofnar sem eru ólíkir þeim sem mest eru
ræktaðir og búa þannig yfir sjaldgæfum erfðaeiginleikum. Oft em þessir
stofnar á afskekktum stöðum og einungis uni fáa gripi að ræða. Þeir geta
bæði veriö harðgerðari er aðrir stofnar og öðruvísi útlits, en sameiginlegt
með þeim er að ef þeir hyrfu þá töpuðust óbætanlegir erfðaeiginleikar.
(nytt fra Nordisk genbank-husdyr nóv. 1996)
24 FREYR -1. ‘97