Freyr - 01.11.2002, Blaðsíða 20

2. athugun:
* Hve margar krónur vinnast
búinu við það að afköst við
plægingu verða 0,9 ha/klst í
stað 0,6 ha/klst?
* Hverju mundi það breyta i
heildarkostnaði að afköst
sláttuvélarinnar væru 2,5
ha/klst í stað 2,0 ha/klst?
* ... og svo ein sem er dálítið
snúin: Hverju breytti það í
heildarkostnaði (og heildar-
tekjum) fyrir búið ef fyrri
sláttur tæki 14 verkdaga í stað
10?
Afkastamunurinn á sér að hluta
skýringu í verkkunnáttu og
skipulagi hvers verks (og það er
ódýr þáttur úr að bæta!), en að
hluta í stærð (afli, vinnslubreidd,
vinnuhraða...) hinna ýmsu
vinnuvéla. Kaupverð vélanna,
Molar
Varúðarráðstafanir
GEGN GIN- OG KLAUFA-
VEIKI í BRETLANDI
I kjölfar gin- og klaufaveikinn-
ar i Bretlandi á síðasta ári
ákváðu stjórnvöld þar ýmsar
varúðarráðstafanir til að verjast
veikinni. Meðal þeirra var sú að
ekki mætti flytja búfé frá býli fyrr
en eftir 20 daga frá því síðast
var flutt búfé á jörðina.
í breskum landbúnaði er rík
hefð fyrir því að kaupa og selja
búfé oft, ekki síst sauðfé.
Þannig fæðast lömb oft til fjalla
en eru svo flutt niður á láglendið
til bötunar.
Samband breskra fjárbænda
hefur mótmælt þessum reglum
og vill að sóttkvíin standi skem-
ur, eða í 5-6 daga, til að stemma
stiga við ólöglegri sölu fjárins.
Að sögu John Thorley, formanns
National Sheep Association, er
sem verður stofninn að hinum ár-
lega fastakostnaði af þeim, fer
einkum eftir stærð þeirra.
Grundvallaratriðið er að gera
sér grein fyrir því hvað hin ein-
stöku búverk geta greitt fyrir sig,
sbr. athugunina hér að framan
(2.). 1 athyglisverðri rannsókna-
grein Ingvars Bjömssonar um
gróffóðuröflun á kúabúum, sjá
Frey nr. 11-12 árið 2000, bls. 37-
41, er t.d. rökstudd áætlun um
hvað frávik sláttutíma kostar í
framlagi fóðurs í krónum á lítra
mjólkur. Þær tölur benda til þess
að kostnaður vegna kjörtímafrá-
viks heyskapar standi ekki einn
og sér undir verulegri fjárfestingu
í afköstum heyvinnuvéla, þegar
vel er séð fyrir annarri skipulagn-
ingu búrekstrarins. Orðað á ann-
an veg: Þær benda til þess að
auka rnegi notkun/yfírferð hey-
20 daga reglan einkum óhag-
stæð á haustin. Þá fer fram val
á líffé og skammt er til fengitíma
og á þeim tíma er miklum vand-
kvæðum bundið að hafa margt
fé, sem á að selja, heima við.
Breskir bændur hafa boðað
mótmælaaðgerðir en ekki er bú-
ist við því að yfirvöld láti undan.
Samkvæmt fyrirliggjandi ákvörð-
unum á 20 daga sóttkvíin að
standa til loka febrúar á næsta
ári og þá á að fara fram dýra-
læknisfræðilegt mat á smithætt-
unni.
Refsing fyrir að brjóta reglur
um sóttkví á sauðfé er 10 þús-
und bresk pund, eða yfir 1,2
millj. króna, og fyrir annað brot
mánaðar fangelsi.
Gin- og klaufaveikifaraldurinn í
Bretlandi á síðasta ári kostaði
landið hátt í 400 milljarða ísl. kr.
(Norsk Landbruk nr. 19/2002).
vinnuvélanna, t.d. með samnýt-
ingu, án þess að það komi niður á
endanlegu framleiðsluverðmæti
heysins vegna slakari gæða.
Raunar verður hér ekki gefin
nein regla sem hentar öllum bú-
um. Dæmið verður að reikna út
frá forsendum hins einstaka bús,
sjá 2. athugun. Til álita koma
atriði eins og:
- stjómun búrekstrarins ...
- veðrátta í héraðinu ...
- ræktunarástand túnsins, aldur,
grastegundir, uppskera, spildu-
stærðir...
- ástand vélaflota búsins...
- úrval heimaræktaðs fóðurs:
Grænfóður, bygg, tvísláttur...
- afurðastig gripanna, fóður-
stefna og fóðrun...
- umhverfi til samnýtingar véla;
eigin vilji og nágranna, að-
gangur að traustum verktök-
um...
Aðalatriðin eru greining
OG NÝTING...
Atriðin, sem hér hefur verið
klifað á, koma sennilega fæstum
fyrir sjónir sem nýung. Rekstrar-
umhverfi búanna krefst þess hins
vegar að sífellt sé höfð gát á út-
gjaldaliðunum. Þar verður einn
og sérhver að fylgjast vel með
eigin aðstæðum. Búvélar og hvers
konar tækni em vaxandi gjalda-
liður. Hér hefúr einkum verið vak-
in athygli á hlut fasta kosmaðarins
við þær, sem mótast á því augnab-
liki þegar vélin er keypt. Tvennt
skal því áréttað að lokum:
* að kaup vélar séu byggð á sem
nákvæmastri greiningu á þörf-
inni fyrir hana
* að leitað sé leiða til þess að ná
hæfilegri (meiri) nýtingu vélar-
innar svo að lækka megi hinn
fasta kostnað er fellur á hverja
„framleidda" einingu sem vélin
skilar (vinnusmnd, hektara,
tonn af uppskeru o.s.frv.).
| 20 - Freyr 9/2002