Skólablaðið - 01.10.1947, Qupperneq 23

framh. af bls. 22.
var að semja reglugerð fyrir deildinaj
auk þess sem hann var hafður með í ráð-
um um val kennara við hana, Sjálfur tók
hann á sínar her&r umfangsmikla kennslu
við deildina í eðlisfræði5 deskriptiv
geometri og landmælingum,
Störf Steinþórs Sigurðssonar við
æðri skóla landsins, sem jeg hefi nú
drepið á, virðast hafa verið ærið nóg
verk einum manni,en starfsþol hans var
svo mikið og vinnugleðin svo falslaus,
að í raun og vei’U eru þau aðeins brot
af því, sem hann fókk afkastaðo í’ljót-
lega eftir heimkomuna frá háskolanámi
fór Steinþór að sinna landmælingum á
sumrin með mönnum herforingjaráðsins
danska, sem þa unnu hjer uð mælingum
og kortagerð. HÓf hann það starf sem
fylgdarmaður þeirra, en lauk því sem
foringi mælingaflokks. Framkvæmdi hann
bæði þríhyrningamælingar og detail
mælingar á hálendinu norðan og sunnan
jökla vestan frá .Arnarvatnsheiði og til i
Austfjarða, og þar að auki mældi hann
Sprengisand og Vonarskarð. TÓkst ágæt
samvinna milli Steinþórs og hinna dönsku !
mælingamanna. Af mælingastarfinu varð
Steinþór þessum öræfuxí1- svo kunnugur, að |
jeg hygg, að enginn hafi nokkurn tíma
þekkt þau öll jafnvel og hann, og enginn I
mun hafa gist öræfi íslands jafnmargar i
nætur,
Er landmælingxinum lauk, tók Stein-
þór að mæla mjög nákvæmlega og rannsaka
viss jöklasvæði landsins, svo betur mætti
fylgjast með breytingum jöklanha en áður,
Slíkar mælingar eru nu á tímum mjög ofar-|
lega á haugi náttúrufræðinga um allan
heim í sambandi við loftslagsbreytingar
á jörðinni. En fyrir Steinþóri vakti
líka lausn hinnar íslensku ráðgátuseld- j
gos xmdir jökli. Honum var Ijóst, að ef
það verkefni ætti að kryfjast til mergj- !
ar, þyrfti nákvæm kort af eldstöðvasvæð-
um jöklanna, Þessvegna taldi hann sjer
til mælinga Grímsvatnasvæðið í Vatna-
jökli. Til Grímsvatna fór hann 1942 og
aftur 1946,auk þess sem hann hafði oft
flogio yfir eldstöðvarnar í Vatnajökli
og myndað þær og mælt ur lofti.
Steinþór hafði lokið við mjög ná-
kvæmt kort af Grímsvötnum og aðrennslis- !
svæði þeirra í jöklinum. Það kort hlýt-
ur að verða sá hyrningarsteinn, sem
rannsóknir á Grímsvatnagosum reisa a í
framtíðinni. sama tilgangi hóf Stein-
þór mælingar á Myrdalsjökli og einkum
svæðinu umhverfis Zötlu, Þar mældi hann
á hverju ári síðan 1943. Munu þær mæling-
ar vera hinar fullkomnustu og nákvæm-
ustu, sem framkvæmdar hafa verið á hátt-
um og hreyfingum íslenzkra jökla og ná
yfir lengri tíma-
Þegar rannsóknarrað rikisins var
stofnað með lögum um náttúrurannsóknir
frá 194o, rjeðst Steinþór Sigurðsson
framkvæmdastjóri þess. Samkvæmt lögunum
á Rannsóknarráðið m.a. að vinna að efl-
ingu rannsókna á náttúru landsins, sam-
ræma slíkar rannsóknir og safna niður-
stöðum þeirra. Það á að vera ríkisstjórn-
inni til aðstoðar um yfirstjórn þeirrar
rannsóknarstarfsemi, sem ríkið heldur
uppi, og það á að annast hagsmuni
íslenskra náttúrufræðinga gagnvart ut!-
lendingum, sem hingað koma til rannsokna.
og koma fram af landsins hálfu við fræðí
menn annara þjóða, að því leyti,sem við
á, En þar að auki var framkvæmdaatjór-
inn umboðsmaður Rannsóknarráðsins við
stjórn Atvinnudeildar Háskóians. Það
sjest á þessu, hve víðtækt verksvið
Rannsoknarráðsins er, og það leikur vart
á tveim tungum, að oft hefir framkvæmda-
stjórastarfið verið erfitt og erilsamt
af þeim verkefnum, sem Rannsóknarráðið
heitti sjer fyrir, að framkvæmd yrðu,
eða því var falið að leysa af hendi og
Steínþór sá um stjórn á, skulu fáein
nefnd.- ^ann sá að nokkru leyti um
fyrstu undirhúningsrannsoknir að sements'
0g áhur ðarverksmiðjum, er 'reisa skyldi
hjerlendis, ef tiltækilegt þætti, Hann
stjórnaði rannsóknum og mælingum á öllum
helstu mómyrum landsins. Voru þær athug-
anir geroar mecal annars til öryggis,
ef eldsneyti hætti að flytjast til land-
sins á ófriðarárunum. Þá voru að tilhlut
un Rannsóknarráðs og undir stjórn Stein-
þórs mældar allar heitar uppsprettur í
hyggðum íslands, og san fram hald þeirr.'
rannsókna voru hafnar jarðhoranir eftir
heitu vfttni 0g gufu allviða á lanainu,
utan Reykjavíkur og Akureyrar, þar sem