Litli Bergþór - 01.12.1993, Page 14

Vöðlunum, austan við dæluskúra hitaveitunnar. Til
eru fimm nöfn á þeim hver; Bæjarhver, Heimahver,
Matarhver, Þvottahver og Syðstihver.
Heimildarmenn mínir voru mjög óklárir á nafni þessa
hvers, og töldu ekki eitthvert nafnanna rétt, þó
enginn hefði heyrt þau öll. Bæjar- eða Heimahver
hefur hann verið kallaður, því þennan hver notaði
Laugarásheimilið og ekki önnur heimili hér áður fyrr,
og hefur bæði verið eldað og þvegið í honum, og
þannig gætu hin tvö nöfnin, Matarhver og Þvotta-
hver, hafa orðið til. En margt bendir þó til þess, að
nafnið Þvottahver hafi hann ekki fengið fyrr en á
þessari öld, þegar Ólafur Einarsson byggði
þvottaskúr þarna rétt hjá. Á skipulagsuppdrætti frá
1958 er hann kallaður Bæjarhver, en nafnið
Þvottahver er ekki síður útbreitt í dag.
Um það bil 100 metrum norður af Bæjarhver eru
tveir hverir mjög nálægt hvor öðrum; heitir sá syðri
Draugahver en sá nyrðri Hildarhver eða Þvottahver.
í báðum þessum hverum þvoði fólk af nágranna-
bæjum þvott. Kom það víða að, og var þarna oft
nokkuð margt um manninn. Þarna þvoði Guðrún
Víglundsdóttir í Höfða langt fram á fimmta tug
þessar aldar, en hætti því þegar yfirbyggingar vegna
virkjunar hveranna voru orðnar svo fyrirferðarmiklar,
að tæplega var hægt að komast að með þvotta. Við
Hildarhver voru gamlar grjóthleðslur sem þvotturinn
var klappaður á.
í suðvestur frá báðum þessum hverum runnu
lækir, svokallaðir Hveralækir og sameinuðust
skammt frá hverunum. Þegar farið var að virkja
Draugahver 1923 var afrennsli hans veitt í Hildar-
hver eftir mjórri rás sem lá á milli þeirra. Þaðan rann
svo allt afrennslið eftir Hveralæk út í Vöðla. Lækirnir
sem voru tveir urðu þannig að einum 1923. Árið
1975 var svo grafið upp í kringum báða þessa hveri
og þeir sameinaðir undir eina steinsteypta, lokaða
þró. Á sama tíma var grafið upp í kringum flesta
aðra hveri svæðisins, þ.á. m. Bæjarhver, og steypt
yfir þá. Rétt við farveg gamla Hveralækjarins, austan
meginn við hann, þar sem hann beygir hjá suðurgafli
gróðurhúsa Ólafs Einarssonar, voru þrír litlir hverir,
og hét sá neðsti(syðsti) þeirra Pottur. Ekkert vatn er
nú lengur í Hveralæk og hverasvæðinu öllu er nú
mjög spillt frá því sem var fyrir aðeins 20 árum. Á
móti kemur að hættur eru þar til muna minni, en
svæðið allt var stórhættulegt börnum áður.
Milli Draugahvers og Bæjarhvers bungar landið
lítillega upp, og þar eru Hverhólmar. Á hólma
þessum fannst við jarðrask fyrir miðja öldina fornt
hellugólf sem Ólafur Einarsson taldi geta verið eftir
baðhús eða laug. Um nákvæma staðsetningu þessa
veit ég ekki.
Sunnan við Gæsatanga, við suðurenda Krosshóls,
er lítill hver, sem í seinni tíð hefur verið kallaður
Sigurðarhver."
Þannig virðist vera um a.m.k 5 nafngreinda hveri
að ræða í Laugarási og eru þeir allir merktir á korti
G.l. auk fleiri örnefna sem greind eru í textanum.
Eins og sést af þessum lestri hafa verið hér
nokkrar minjar og er illt til þess að vita þegar
framkvæmdagleði ber menn svo ofurliði að þeir
gæta ekki þess sem fyrir er og rústa svo yfir það að
ekki er hægt að bæta þar fyrir. En svo sýnist hafa
orðið við framkvæmdir við Hitaveitu fyrir Laugarás.
fyrir hitaveitur
Set hf. hefur selt hitaveitum landsins
kúluloka fyrir heitt vatn í áraraðir.
Reynsla fyrirtækisins í þjónustu viá
veiturnar og fullvissa um gæái
NAVAL lokanna tryggir
kaupendum endingargóáa
og hagkvæma vöru.
NAVAL KÚLULOKAR
Eyravegi 43 - 800 SELFOSS
Pósthólf 83 Sími 98-22700
Fax 98-22099 ’
Litli - Bergþór 14