Litli Bergþór - 01.12.2001, Blaðsíða 12

Sigríður og Sveinn
1 Bræðratungu
Það er hálf hráslagalegt veðrið og fyrsta haglél liaustins hefur sópast í smáskafl við bœjardyrnar í
Brœðratungu, þegar blaðamann Litla-Bergþórs ber að garði í byrjun október, íþeim erindagjörðum að taka tali
þau hjónin, Sigríði Stefánsdóttur og Svein Skúlason. En inni er hlýtt og vel tekið á móti gestinum. Að vísu er nóg
að gera hjá Sveini, því annar gestur bíður og síminn þagnar ekki. En Sigríður býður til stofu og tekurþví
góðfúslega að blaðamaður byrjar að spyrja hana útúr um œtt og uppruna.
Sigríður: Já, ég er fædd í Skipholti í
Hrunamannahreppi 20. apríl 1927 og foreldrar mínir voru
Guðrún Kjartansdóttir frá Hrunafædd í Hvammi í Dölum _
1902 og Stefán Guðmundsson frá Skipholti, en hann var
fæddur í Skálholti 1897.
Sigríður myndirnar teknar sumarið 1976 Sveinn
Svo ég byrji á móðurforeldrum mínum, þá hét amma
mín í móðurætt Sigríður Jóhannesdóttir. Faðir hennar,
Jóhannes, var sýslumaður í Mýrasýslu, ættaður frá Enni á
Höfðaströnd. Hann varð úti í embættisferð rétt við
túngarðinn heima hjá sér í Hjarðarholti. Ekkjan flutti til
Reykjavíkur, svo að Sigríður var alin upp í Reykjavík.
Afi minn hét Kjartan Helgason og var prestur í Hruna
1905-1930, en áður hafði hann verið prestur í Hvammi í
Dölum. Hann var fæddur í Birtingaholti í
Hrunamannahrepp, einn fjölmargra systkina, en þrír
bræðranna urðu prestar. Þeir voru auk hans:
Guðmundur Helgason, prestur í Reykholti í Borgarfirði,
faðir Asmundar Guðmundssonar, sem var biskup á undan
Sigurbirni Einarssyni og
Magnús Helgason.
Magnús var fyrst prestur
í eitt ár á Breiðabólstað á
Skógarströnd, áður en
hann gerðist prestur hér á
Torfastöðum í ein 16 ár.
Síðar varð hann
skólastjóri
Kennaraskólans. Fjórði
bróðirinn, Ágúst
Helgason, var bóndi í
Birtingaholti, en margir „ » , „. ,, .
„ , uuðrun Kiartansdottir t.v. asamt
Tungnamenn kannast við . . _ , ...
systur smm Ragnheiði.
Sigurð Ágústsson, son hans, bónda og tónskáld, sem
síðar kenndi í nokkur ár við barnaskólann hér í
Reykholti.
Föðurforeldrar mínir voru Guðmundur Erlendsson,
ættaður frá Brjánsstöðum í Grímsnesi og Þórunn
Stefánsdóttir, dóttir Sr. Stefáns Stephensen,
prests á Mosfelli.
Það eru til margar sögur af Stefáni langafa
mínum, en hann var stór og sver og kallaður
af skólabræðrum sínum „Stefán sterki". Kona
hans, Sigríður Gísladóttir, var hinsvegar
pínulítil, en það var þó til þess tekið, hvað
hann virti hana mikið. Réði hún því sem hún
vildi í þeirra sambúð. Þegar henni þótti t.d.
tími til kominn að halda heim úr veislum var
hún vön að bregða sér frá, kom svo ferðbúin í
dyrnar og sagði: Stefán, ég er tilbúin. Var þá
sem við mannin
mælt, Stefán stóð
upp, ljúfur sem lamb, og fór
þegar í stað með konu sinni.
Hann lét af prestsembætti á
Mosfelli um aldamótin 1900
og flutti þá að
Laugardalshólum til dóttur
sinnar. Hann hafði verið
oddviti Grímsnesinga og kunni
því illa að vera valdalaus.
Vildi hann skipta
Grímsneshreppi og fékk því
framgengt að
Laugardalshreppur var
stofnaður árið 1906, og varð
hann fyrsti oddviti þeirra. Að
vísu fékk hann bara
Miðdalssókn, því Gunnlaugur á Kiðjabergi reis gegn því
að hann fengi Mosfellssókn líka.
Sveinn kemur í gættina og bætir við: Já, þeir voru
um margt á öndverðum meiði, þeir Gunnlaugur á
Kiðjabergi, afi minn og Stefán á Mosfelli. Stefán var
mjög íhaldssamur, var t.d. alfarið á móti símanum og tók
þátt í mótmælum gegn honum í Reykjavík. Birtist
skopteikning af honum í blaði, þar sem sagði, að Stefán
hefði mætt með sínu liði úr Laugardal, vopnaður
birkilurkum og verið svo æstur, að það hefðu runnið af
honum 16 pottar af lýsi!
Stefán Guðmundsson.
Litli - Bergþór 12