Litli Bergþór - 01.06.2006, Blaðsíða 18

trúlega ekki svo hagkvæm sem skyldi. Bjami sýndi
mér skólann. Herbergin eru yfirleitt lítil, sum með
hárúmum, kennslustofur tvær, stærðarsalir, matsalur í
kjallara. Þar geta ugglaust borðað um 200 manns í
einu lagi. Yfirbyggð sundlaug er í skólanum og
fengum við að skreppa í hana.
Um jólin var heimboð milli Snorrastaða og Hjálms-
staða enda örstutt á milli, tengdir og frændsemi góð.
Margt var til gamans gert, auk þess að borða góðan
mat, sungið, spilað og dansað. Þá sá ég í fyrsta sinn
orðhákinn og skáldbóndann Pál Guðmundsson (1873-
1958) á Hjálmsstöðum. Páll fylgdist vel með dans-
inum og gerði sínar athugasemdir en ekki man ég til
að hann dansaði sjálfur. Eitt sinn þegar ég var að
dansa við dóttur hans greip hann um hausana á okkur,
sveigði þá saman og sagði hlæjandi: „Dansið nú
vangadans, hvers konar feimni er þetta?” Lítil áhrif
hafði þessi viðleitni Páls til nánari kynna okkar á
milli, hvorugt hafði áhuga, enda ekki sést fyrr. Með
klókindum tókst Páli að ná í vasabók mína. Þegar
hann skilaði henni aftur var í henni þessi staka:
Sentist Páli suður Kjöl,
síst er í Fljótum kvennaval.
Linaði sína karlmanns kvöl
hjá kerlingum í Haukadal.
Snjór var heldur meiri í Laugardalnum en uppi í
Haukadal. Færi var þó allgott og veður meinlítið
þennan tíma. En nú var jólaleyfinu að ljúka. Næsta
morgun fórum við af stað til Haukadals. Mikið var ég
þakklátur Eyjólfi vini mínum og fjölskyldu hans fyrir
frábæra vinsemd og hlýju í minn garð. Allir gerðu sér
far um að ég gæti skemmt mér eins og ég væri einn af
fjölskyldunni. Eg gat ekki átt skemmtilegri jól sunnan
fjalla.
Annan janúar 1930 flutti Guðmundur á Böðmóðs-
stöðum okkur austur yfir Brúará. Við vissum að
skemmtun átti að vera á Vatnsleysu þetta kvöld.
Þangað var sjálfsagt að fara og heilsa nýju ári með
glensi og gamni. Við komum að Syðri-Reykjum,
borðuðum þar kvöldmat og urðum samferða heima-
fólki að Vatnsleysu. Eins og á hinni fyrri skemmtun á
Vatnsleysu var sýndur sjónleikur og dansað á eftir.
Kvenfélagið stóð fyrir þessari skemmtun og léku
konur eingöngu, einnig karlmannshlutverkin. Þeir sem
dvöldu í Haukadal um jólin komu á skemmtunina,
einnig fleiri nemendur sem voru að koma heiman frá
sér úr jólaleyfi. Það var því allstór hópur sem að
lokinni ágætri skemmtun rölti áfram veginn til
Haukadals. Kennslan átti að hefjast að morgni.
Ferðin heim frá Haukadal
Mig langaði mjög að vera á Alþingishátíðinni á
Þingvöllum þetta vor og fara helst ekki heim fyrr en
að henni lokinni. Eg hafði samband við Pétur
Benediktsson (1886-1973) vin minn í Reykjavík og
spurði um vinnuhorfur í borginni því vinnu varð ég að
fá. Hann kvað fremur þröngt um slíkt, helst væri vinna
við fiskverkun eða í sambandi við undirbúning
Alþingishátíðarinnar. Fæði og húsnæði skyldi hann
útvega mér. Það kitlaði mig svolítið að vera í
Reykjavík þennan tíma að ég vissi að til stóð að sýna
leikfimi á Þingvöllum, ekki eingöngu með fáum út-
völdum, heldur stórum hóp, nokkrum hundruðum
manna. Eg taldi ekki alveg vonlaust að komast í
hópinn ef ég æfði vel.
Þegar ég fór að heiman hafði ég gert ráð fyrir að
koma heim strax eftir skólaslit. Ég lét því móður mína
vita um breytt viðhorf en tók þó fram að ég kæmi
strax heim ef hún teldi það nauðsynlegt. Sú varð og
raunin. Veturinn hafði verið snjóþungur og gjaffrekur
og óvíst hvernig rættist úr með fóður ef vorið yrði
ekki því betra. Þar með var sá draumurinn búinn. Því
má svo skjóta hér inn að á Alþingishátíðina komst ég
en þar um er önnur saga.
Ekki komst ég frá Haukadal strax eftir skólaslit eins
og aðrir félagar mínir. Tveim dögum fyrir uppsögn
skólans greip hettusóttin mig en hún hafði nokkru
áður borist í skólann og herjað á nemendur. Þegar
aðrir kvöddu staðinn lá ég með sótthita og leið
bölvanlega, enda kominn með vænar vangafyllur.
Ég var fulla viku að ná mér svo að ég teldi mig
ferðafæran. Þegar hitinn hvarf stalst ég í sundlaugina
með bólginn haus og fékk ákúrur hjá Sigurði sem
benti mér á að ég væri heppinn ef ekki færi verr.
Sigurður skólastjóri þurfti til Reykjavíkur og varð
ég honum samferða. Ef ég man rétt ætlaði hann austur
í sýslur að halda þar íþróttanámskeið. Þá var og
afráðið að hann færi norður í Hóla í Hjaltadal og héldi
þar námskeið í leikfimi og fleiri íþróttum sem hann og
gerði. Þar hittumst við aftur. Gat ég ekki stillt mig um
að vera hjá honum nokkra daga.
Sigurður var með hest og kerru undir flutning okkar
og fylgdarmann sem fór með hestinn til baka. Við
tókum gistingu á Spóastöðum. Húsráðandi þar var
Steinunn Egilsdóttir (1881-1948), ekkja á miðjum
aldri. Mann sinn, Þorfinn Þórarinsson (1884-1914) frá
Drumboddsstöðum, hafði hún misst frá ungum bör-
num þeirra en búskap hélt hún áfram. Steinunni hafði
ég ekki áður séð en hún vakti athygli, gekk á tréfæti
og studdi sig við staf. Vel tók hún á móti okkur og
margt töluðu þau Sigurður um kvöldið, enda vel kun-
nug. Ég var aðeins hlustandi og hafði gaman af. Þau
ræddu um búskap og bókmenntir, uppeldi og íþróttir
og margt fleira. Það leyndi sér ekki að Steinunn var
vel heima á flestum sviðum og hafði sínar skoðanir
sem hún átti ekki erfitt með að verja. Sumt var í
gamni rætt. Sigurður sagði að hún ætti að senda syni
sína til sín næsta vetur en Steinunn svaraði: „Ég efast
um að það sé óhætt, þú ert viss að kæfa þá í sundlaug-
inni.”
í bókinni íslenskir bændahöfðingjar eftir Sigurð
Einarsson (1898-1967), Akureyri 1951, er þáttur um
Steinunni. Þar lýsir hann kynnum sínum af henni og
fullyrðir að þar hafi hann hitt fyrir fullkominn ofjarl
sinn, þóttist þó enginn aukvisi á andlegu sviði, og það
með nokkrum rétti. Um Þorfinn mann hennar segir
Eiður Guðmundsson (1888-1984) á Þúfnavöllum, en
þeir voru skólabræður frá Hólum: „Hann var gáfaðasti
pilturinn í skólanum, en þeir voru um 50.”
Eftir ágæta nótt á Spóastöðum röltum við yfir
brúna, sem er á ánni skammt frá bænum, og yfir á
veginn hinum megin árinnar. Þar tókum við áætlunar-
bílinn til Reykjavíkur. Lítið man ég úr því ferðalagi
enda gekk það víst snurðulaust. Þó minnist ég þess að
Litli Bergþór 18