Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2009, Page 96

síðan fjölgað látlaust og voru atvinnulausir orðnir 16.800 í lok mars 2009 og tæplega
18.000 í lok apríl. Þetta þýðir að 80 manns hafa skráð sig atvinnulausa á hverjum degi að
jafnaði frá því í lok september í fyrra. Hluti þess fólks sem skráð er atvinnulaust er ekki
algerlega án atvinnu heldur hefur það orðið að sætta sig við skert starfshlutfall sem það
fær bætur fyrir að hluta. Sá hópur var rúmlega 3.000 í lok mars. Atvinnulausum körlum
hefur fjölgað um 9.500 frá lokum september til loka mars meðan konum á atvinnu-
leysisskrá hefur fjölgað um 4.800. Hlutfallslegt atvinnuleysi karla taldist 10,2% í mars en
hjá konum var hlutfallið 7,2%.
Atvinnuleysi eftir greinum.
Heimildir:Vinnumálastofnun, Hagstofa
fslands og þjóðhagsspá.
Fjöldi atvinnulausra á skrá Vinnumálastofn-
unar í lok mánaðar mars 2008-apríl 2009.
Heimild: Vinnumálastofnun.
Á mynd hér til hliðar er sýnt hvernig atvinnulausum
eftir atvinnugrein hefur fjölgað frá því í lok september
2008 til mars 2009. Fjölmennasti hópur atvinnulausra
er úr mannvirkjagerð þar sem yfir 3.000 hafa orðið
atvinnuiausir. Hlutfallslegt atvinnuleysi er miðað við
fjölda starfandi í viðkomandi grein árið 2008 í vinnu-
markaðskönnunum og það telst nú um 18% í mann-
virkjagerð. Mannaflanotkun í mannvirkjagerð hefur
mjög tengst fjármunamyndun og er samdráttur í
henni mun meiri en sem þessu nemur. Fækkun starfa í
iðnaði telst vera nær 1.700 og atvinnuleysi yfir 11%. Sá
samdráttur tengist einnig samdrætti í fjármuna-
myndun. I verslun og viðgerðum hafa tapast yfir 2.600
störf og reiknast atvinnuleysi þar rúm 11%. í flokknum
ýmsar þjónustugreinar hefur störfum fækkað um
1.850 og telst atvinnuleysi þar nú tæplega 10%.
Hlutfallslegt atvinnuleysi telst um 13% í samgöngum
og hefur störfum þar fækkað um 1.500. Yfir 600 störf
hafa tapast í gistinga- og veitingahúsarekstri og þar er
atvinnuleysið 10%. Ofantaldar greinar tengjast sam-
drætti í einkaneyslu meira en aðrar.
Á mynd hér til hliðar má sjá hversu mjög hefur fjölgað
á skrám Vinnumálastofnunar yfir atvinnulausa. Þar
sést að enda þótt hægt hafi á fjölgun atvinnulausra í
lok apríl 2009 fjölgar þeim enn mikið. Hlutfallsleg
fjölgun atvinnulausra milli mánaða var mun meiri hjá
körlum en konum. Um tveir karlar misstu vinnu fyrir
hverja eina konu sem bætist á skrár yfir atvinnulausa.
í nýrri þjóðhagsspá fjármálaráðuneytisins er reiknað
með því að atvinnulausum haldi áfram að fjölga en að
dragi úr fjölguninni. Hlutfallslegt atvinnuleysi hefur
því aukist áfram.
Laun og ráðstöfunartekjur
Kjarasamningar allflestra launþega voru lausir á árinu 2008. Ríkisstjómin liðkaði fyrir
samningum ASÍ og Samtaka atvinnulífsins í febrúar 2008 með yfirlýsingu um margvís-
legar ráðstafanir í skatta- og bótamálum. Samningur ASÍ og SA átti að framlengjast
sjálfvirkt frá mars 2009 til loka nóvember 2010 að uppfylltum skilyrðum um þróun
verðlags og kaupmáttar launa. Aðrir aðilar vinnumarkaðarins s.s. ríki og sveitarfélög
tóku mið af þessum samningi. Fljótlega varð ljóst að litlar líkur voru á að forsendur fyrir
sjálfvirkri framlengingu myndu halda. Því kom ekki á óvart að önnur stéttarfélög sömdu
til skamms tíma eða framlengdu gildandi kjarasamninga lítið breytta fram á árið 2009. í
9 4 | Arbók VFl/TFl 2009