Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2009, Page 345

Almenna
verkf ræðistofan
r r Á fvl □ T U N
ao M A M M V I R K I
HREINSUN FRÁVEITUVATNS
OG LOSUN í SJÓ
Ólafur Árnason lauk vélaverkfræðiprófi frá Háskóla Islands árið 1976.Hann var í framhaldsnámi við NTH í Þrándheimi
til 1981 og starfaði þar jafnframt hjá SINTEF á árunum 1980-1981. Ólafur hefur starfað á Almennu verkfræðistofunni
frá 1982 sem vélaverkfræðingur og sem fagsviðsstjóri véla- og rafmagnssviðs á árunum 2000 til 2008.Ólafur hefur
víðtæka reynslu sem hönnuður á innanhússlögnum, lögnum og búnaði (fiskeldisstöðvum, iðnaðarverum og
vatnsaflsvirkjunum. Hann hefur verið hönnuður (þeim hreinsistöðvum fyrir fráveituvatn sem hafa verið byggðar á
höfuðborgarsvæðinu og í Reykjanesbæ. Ólafur var hönnunarstjóri við undirbúning og hönnun á nýrri hreinsistöð í
Hafnarfirði og á fráveitukerfum á Akranesi, Borgarnesi og Kjalarnesi.
Inngangur
Grundvallarregla við losun fráveituvatns í á, vatn eða sjó er að fyrirbyggja að lífríki og
umhverfi breytist varanlega við losunina. Hóflegt magn lífrænna efna sem brotna niður
skaða ekki náttúruna. Skynsamleg stefna er að velja viðtakanum þá hreinsun og þartn
losunarstað sem honum hentar best. Vandaðar grunnrannsóknir á efnainnihaldi fráveitu-
vatns og á viðtaka þess eru nauðsynlegar til þess að ganga úr skugga um hvort og að
hvaða marki óhætt er að íþyngja náttúrunni og lífríkinu og velja hreinsikerfi miðað við
það. Góðar rannsóknir beinast ekki aðeins að mælingum og útreikningum á straumum
og dreifingu í viðtakanum heldur einnig að lífríkinu. Ef vel á að vera þarf að fylgjast með
viðgangi gróðurs, skeldýra og fiska við losunarstað bæði fyrir og eftir að losun fráveitu-
vatns í viðtaka hefst.
Dæmi um góð vinnubrögð eru rann-
sóknir sem gerðar hafa verið við
útræsi hreinsistöðva í Reykjavík. Þar
hefur verið fylgst nákvæmlega með
öllum breytingum á lífríki og set-
myndun við útræsin í mörg ár, bæði
áður en hreinsistöðvar þar voru tekn-
ar í notkun og síðan reglulega. Jafn-
framt hefur verið fylgst með efna-
innihaldi í skólpi sem losað er í
sjóinn. Samhliða lífræðilegum rann-
sóknum voru gerðar straumfræði-
legar athuganir og mælingar á dreif-
ingu á efnum og gerlum í sjónum og
þróað reiknilíkan fyrir dreifinguna.
Rannsóknirnar og þróunarvinnan
eru grundvöllur fyrir þá aðferðar-
fræði sem hreinsun og losun frá-
veituvatns í sjó umhverfis Island
getur byggst á. Fyrir hvern losunar-
stað er sett upp reiknilíkan til þess að
Tækni-og vísindagreinar
3 4 3