Neytendablaðið - 01.06.2004, Blaðsíða 3

Frá kvörtunarþjónustunni
Hvað varð um inneignina á
farsímanum?
Á hverju ári berast Neytendasamtökun-
um fjölmargar fyrirspurnir frá neytendum
vegna„horfinna" inneignaáfrelsis-símkort-
um. Ástæðan er sú að inneign á fyrirfram-
greidd símkort fyrnist eða eyðist hafi ekkert
verið hringt úr símanum í vissan tíma.
Margir nota farsímann sinn ekki reglulega,
til dæmis námsmenn erlendis og fólk sem
hefur farsíma aðeins til öryggis. Flestir þess-
ara neytenda álíta að inneign þeirra sé enn
til taks jafnvel þótt síminn hafi ekki verið
notaður um skeið. Þannig er því þó ekki
farið vegna reglna um fyrningu inneignar,
en reglurnar byggjast hvorki á lögum né
reglugerðum heldur er þetta innanhúsregla
hjá fjarskiptafyrirtækjunum. Af hálfu fyrir-
tækjanna er fyrningin réttlætt með því að
þessum númerum fylgi ákveðinn kostnað-
ur, bæði við rekstur tölvukerfis auk þess
sem fyrirtækin greiða gjald til Póst- og
fjarskiptastofnunar fyrir hvert opið númer.
í stuttu máli sagt fyrnast inneignir á íslandi
með eftirfarandi hætti:
• OgVodafone: Virkja þarf nýja hleðslu
innan þriggja mánaða frá kaupdegi. Sé
það ekki gert fyrnist inneignin. Sé hins
vegar búið að virkja hleðsluna en ekkert
hringt úr símanum í 6 mánuði fyrnist öll
inneignin. Númerið helst hins vegar opið
í 6 mánuði í viðbót, sem þýðir að hægt
er að byrja að hringja úr númerinu um
leið og ný inneign er lögð inn.
• Sfminn: Hafi ekkert verið hringt úr sím-
anum í 6 mánuði eða ný inneign lögð
inn lokast númerið og hvorki er hægt að
hringja né taka á móti símtölum. Sé ný
inneign lögð inn á næstu 6 mánuðum
opnast síminn aftur og eftirstöðvarnar af
fyrri inneign, ef einhverjar eru, leggjast
við nýju inneignina. Sé engin inneign
lögð inn í 12 mánuði aftengist númerið
og öll inneign fyrnist.
Neytendasamtökin könnuðu hvernig
þessum málum er háttað hjá þremur síma-
fyrirtækjum á hinum Norðurlöndunum;
Telia í Svíþjóð, Telenor í Noregi og TDC
í Danmörku.
• Hjá Telia fyrnist inneignin og númerinu
er lokað ef ekkert af eftirfarandi hefur átt
sér stað í 12 mánuði:
• Eitt símtal hringt.
• Eitt símtal móttekið.
• Lögð inn inneign að lágmarki 1.000 kr.
• Hjá Telenor fyrnist inneign á 15 mánuð-
um eftir að síðast var hringt úr símanum.
Láti neytandinn vita innan fimm mánaða
að ekki sé verið að nota símann í bili
greiðir hann 500 kr. í gjald en fær afgang-
inn af inneigninni endurgreiddan. Sé
ekki látið vita innan 5 mánaða fyrnist öll
inneignin eftir 15 mánuði og númerinu
er lokað.
• Hjá TDC fyrnist inneignin 12 mánuðum
eftir að sfðast var hringt úr símanum. Eftir
það er ekki hægt að hringja úr símanum
en í 90 daga frá því að inneignin fyrnist
er hægt er að hringja í símann. Að þeim
tíma liðnum er númerinu lokað.
Neytendasamtökin telja að reglur OgVoda-
fone um að virkja þurfi hleðslu innan
þriggja mánaða og fyrningu allrar inneignar
eftir sex mánuði séu ekki sanngjarnar. Ann-
ars vegar telja samtökin að bæði þrír og sex
mánuðir séu of stuttur tími og myndu sam-
tökin vilja sjá fyrningartímann lengdan í 12
mánuði. Hins vegar telja samtökin reglunar
ósanngjarnar þar sem þær bitna með mjög
misjöfnum hætti á neytendum. Sumir tapa
engu, aðrir örfáum krónum og enn aðrir
þúsundum. Þetta telja Neytendasamtökin
að OgVodafone verði að endurskoða.
Bílaviðskipti - Kaupandi leynd-
ur upplýsingum
í maímánuði árið 2003 keypti félagsmað-
ur Neytendasamtakanna Musso-jeppa af
B&L. Fyrir kaupin lét hann söluskoða bif-
reiðina af óháðum aðila en engar athuga-
semdir voru gerðar við ástand vélarinnar.
Kaupandi óskaði eftir því að fá að skoða
ástandsskýrslu B&L til samanburðar en því
var hafnað þar sem um „einkaupplýsingar"
væri að ræða. Einum og hálfum mánuði eft-
ir kaupin voru nýjir eigendur bifreiðarinnar
akandi ÍKömbunum þegarvél bifreiðarinn-
ar stöðvaðist. Við skoðun kom í Ijós að um
alvarlega bilun í vél var að ræða sem ekki
borgaði sig að gera við. Einnig þótti Ijóst að
áður hefði verið átt við vélina. Kaupendur
leituðu lil B&L og kröfðust endurgreiðslu
á viðgerðarkostnaði en þeirri kröfu var
hafnað. Kaupandi fékk þær upplýsingar
frá fyrri eiganda bifreiðarinnar að vélin
hefði áður bilað alvarlega og að B&L hefðu
fengið alla viðgerðarsögu bifreiðarinnar.
Málið kom þá til skoðunar Neytendasam-
takanna sem aðstoðaði kaupanda við að
leggja málið fyrir kærunefnd lausafjár- og
þjónustukaupa. Cerð var krafa um að B&L
bætti kaupanda þann kostnað sem hann
hafði orðið fyrir vegna málsins, samtals
526.608 kr. Nefndin taldi nægilega sannað
að B&L hafi vitað að vél bifreiðarinnar hefði
áður bilað með svipuðum hætti. Það að
B&L hafi búið yfir slíkum upplýsingum og
ekki kynnt kaupanda þær, þráttfyrir upplýs-
ingaskyldu sína, taldi nefndin jafngilda því
að bifreiðin hafi verið gölluð þegar kaupin
tókust. Það var álit nefndarinnar að kaup-
andi hafi gætt skoðunarskyldu sinnar með
fullnægjandi hætti. Niðurstaðan var þvf sú
að B&L skyldi greiða kostnað kaupanda
vegna flutnings bifreiðarinnar og skoðunar
að fullu. Varðandi bætur vegna vélarinnar
leit nefndin til þess að eftir að skipt hafði
verið um vél í bifreið kaupanda væru líkur
til þess að hún væri betri en þegar kaup
tókust. Var því ekki talið að kaupandi ætti
rétt á fullum skaðabótum þess vegna. Nið-
urstaða nefndarinnar var sú að B&L bæri
að greiða kaupanda skaðabætur sem þóttu
hæfilega metnar 346.043 kr. Eftir nokkurn
umhugsunartíma greiddi B&L kaupanda
þær skaðabætur sem honum höfðu verið
úrskurðaðar.
Mjög mikilvægt er að kaupendur fái allar
þær upplýsingar frá seljanda sem máli
skipta um ástand bifreiðar fyrir kaup. Telja
Neytendasamtökin það alltaf ámælisvert
þegar slíkum upplýsingum er haldið leynd-
um. Segja má að það sé sérlega ámælis-
vert þegar bílaumboð láta slíkt henda þar
sem þau hafa atvinnu af viðskiptum með
bifreiðar og ættu að vera öllum hnútum
kunnug.
NEYTENDABLAÐIO 2.TBL. 2004 3